Ten artykuł od 2010-09 zawiera tre?ci, przy ktorych brakuje odno?nikow do ?rodeł . Nale?y doda? przypisy do tre?ci niemaj?cych odno?nikow do ?rodeł. Dodanie listy ?rodeł bibliograficznych jest problematyczne, poniewa? nie wiadomo, ktore tre?ci one u?rodławiaj?. Sprawd? w ?rodłach: Encyklopedia PWN  • Google Books  •  Google Scholar  •  Federacja Bibliotek Cyfrowych  • BazHum  • BazTech  • RCIN  • Internet Archive ( texts / inlibrary ) Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tego artykułu . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tego artykułu.

Hans-Georg Gadamer (ur. 11 lutego 1900 w Marburgu , zm. 13 marca 2002 w Heidelbergu ^[1] ) ? niemiecki filozof , humanista, historyk filozofii, filolog, wspołtworca XX-wiecznej hermeneutyki filozoficznej ^[2] . Autor ?Wahrheit und Methode” (polski tytuł: ?Prawda i metoda”), rozprawy o kluczowym znaczeniu dla zrozumienia wspołczesnej filozofii ^[3] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w Marburgu . Do 1919 mieszkał we Wrocławiu , gdzie jego ojciec kierował wrocławskim Instytutem Farmaceutycznym. Po uko?czeniu Gimnazjum ?wi?tego Ducha, Hans-Georg rozpocz?ł w 1918 studia humanistyczne na Uniwersytecie Wrocławskim ^[3] . W 1919 przeniosł si? do Marburga, stolicy neokantyzmu , gdzie kontynuował studia filozoficzne, pozostaj?c pod wpływem Paula Natorpa i Nicolasa Hartmanna . Pod ich kierunkiem napisał rozpraw? doktorsk?, obronion? ?summa cum laude” w 1922 r. W tym samym czasie nawi?zał kontakty z wybitnymi marburskimi filologami: E. R. Curtiusem, W. Jaegerem, P. Friedlanderem, a tak?e z teologiem protestanckim Rudolfem Bultmannem .

W 1923 r. udał si? do Fryburga , gdzie słuchał wykładow Martina Heideggera i uczestniczył w seminariach prowadzonych przez Edmunda Husserla . Gdy Martin Heidegger przybył do Marburga, Gadamer utwierdził si? w przekonaniu o konieczno?ci ostatecznego zerwania z tradycj? neokantowsk?. Niepewny dalszej kariery akademickiej rozpocz?ł w 1924 r. studia z filologii klasycznej pod kierunkiem Paula Friedlandera , ktore uko?czył egzaminem pa?stwowym w 1927 r. Pod wpływem Heideggera zdecydował si? na otwarcie przewodu habilitacyjnego, zako?czonego w 1928 r. prac? pt. ?Platos dialektische Ethik”, po czym rozpocz?ły si? ?bezpa?skie lata” privatdocentury.

W latach 1933?1935 był wykładowc? estetyki i etyki w Marburgu oraz Kilonii. W 1937 został profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Filozofii uniwersytetu w Marburgu . W 1939 przeniosł si? na uniwersytet w Lipsku ^[3] , gdzie jako profesor zwyczajny był: dyrektorem Instytutu Filozofii (1939), dziekanem Wydziału Filozofii (1945), a po zako?czeniu działa? wojennych rektorem uniwersytetu (od 1946 do 1947). Rozczarowany zmianami politycznymi w Niemczech Wschodnich zrezygnował z kariery w Lipsku i wyjechał do Frankfurtu nad Menem , gdzie w latach 1947?1949 kierował katedr? filozofii ^[3] .

Kolejny etap w karierze akademickiej Gadamera otwiera powołanie go na katedr? filozofii w Heidelbergu w 1949 r., ktor? obj?ł po Karlu Jaspersie , po emigracji tego ostatniego do Szwajcarii ^[3] . W 1953 r. wraz z Helmutem Kuhnem zało?ył ? Philosophische Rundschau ”.

W 1960 r. ukazało si? ?Wahrheit und Methode” (wyd. pol. Prawda i metoda ), dzieło, ktore przyniosło Gadamerowi ?wiatowe uznanie ^[3] . W latach 1967?1971 uczestniczył w wa?nej dla filozofii niemieckiej debacie z Jurgenem Habermasem .

Przej?cie na emerytur? w 1968 r. nie zmniejszyło jego aktywno?ci naukowej. Wyjechał na wykłady do USA . Pobyt w Boston College w 1971 r. poszerzył wpływy jego my?li za oceanem oraz pozwolił nawi?za? bliskie kontakty z Richardem Rortym i R. Bernsteinem.

W 1997 r. nadano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Karola w Pradze ^[4] . W 1996 Uniwersytet Wrocławski przyznał mu doktorat honoris causa ^[2] .

Zmarł w 2002 w Heidelbergu w wieku 102 lat.

Publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz kolekcj? cytatow z Hansa-Georga Gadamera w Wikicytatach

• Platos dialektische Ethik. Phanomenologische Interpretationen zum ?Philebos”
• Prawda i metoda: zarys hermeneutyki filozoficznej (Wahrheit und Methode. Grundzuge einer philosophischen Hermeneutik)
• Kleine Schriften
• Hegels Dialektik
• Wer bin Ich und wer bist Du? Ein Kommentar zu Paul Celans Gedichtfolge ?Atemkristall”
• Vernunft im Zeitalter der Wissenschaft
• Aktualno?? pi?kna: sztuka jako gra, symbol i ?wi?to (Die Aktualitat des Schonen. Kunst als Spiel, Symbol und Fest)
• Moja droga do filozofii: wspomnienia (Philosophische Lehrjahre. Eine Ruckschau)
• Poetica: wybrane eseje (Poetica. Ausgewahlte Essays)
• Idea dobra w dyskusji mi?dzy Platonem i Arystotelesem (Die Idee des Guten zwischen Plato und Aristoteles)
• Heideggers Wege. Studien zum Spatwerk
• Lob der Theorie
• Dziedzictwo Europy (Das Erbe Europas)
• ?ber die Verborgenheit der Gesundheit
• Der Anfang der Philosophie

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy ( ang. ) [dost?p 2018-01-29]:

• Jeff J.   Malpas   Jeff J. , Hans-Georg Gadamer , 17 wrze?nia 2018   .
• Nicholas N.   Davey   Nicholas N. , Gadamer’s Aesthetics , 20 grudnia 2016   . (Estetyka Gadamera)
• H.-G. Gadamer, Idea dobra w dyskusji mi?dzy Platonem a Arystotelesem (wybor)