Graf
(
łac.
comes/comites
,
fr.
comte, marquis
,
wł.
conte, marchese
) ? tytuł szlachecki (odpowiednik polskiego
hrabiego
) w
dawnych Niemczech
i innych krajach pozostaj?cych kiedy? pod panowaniem
?wi?tego Cesarstwa Rzymskiego
:
Holandii
,
Belgii
,
Luksemburgu
,
Austrii
,
Danii
.
Pierwotnie urz?dnicy krolewscy (szlachta urz?dnicza) zarz?dzaj?cych w zast?pstwie krola znacznymi maj?tkami ziemskimi. Po?niej ni?sza warstwa wysokiej szlachty (szlachta z urodzenia,
uradel
).
W okresie po?norzymskim tytułem
comes
okre?lano wysokiego cesarskiego urz?dnika finansowego (
comes largitionum
). Poniewa? tytuły te stały si? ju? za czasow
Ottonow
poprzez
usus
(zwyczajowo) dziedzicznymi, w po?niejszych czasach usystematyzowano je. Prerogatywa nadawania tytułow hrabiow w czasach nowo?ytnych przeszła na
cesarza
, potem na
krola
.
Je?li hrabia kierował (sprawował jurysdykcj?) nad czym? wi?cej ni? zwykłym hrabstwem, otrzymywał tytuł:
- Markgraf
(margrabia) ? dowodca zarz?dzaj?cy prowincj? kresow? ?
marchi?
- Pfalzgraf
(palatyn) ? zarz?dzaj?cy palatynatem (
comes palatinus
) (np.
palatyn re?ski
)
- Landgraf
(langrabia) ? zarz?dzaj?cy ziemi? nadan? bezpo?rednio przez samego cesarza (ktoremu to podlegał), (
łac.
comes magnus, comes patriae, comes provinciae, comes terrae, comes principalis, lantgravius
), czyli
hrabia krajowy
- Burggraf
(burgrabia) ? zarz?dzaj?cy zamkiem krolewskim; tak?e tytuł arystokratyczny w krolestwie
Holandii
, o randze mi?dzy tytułem
barona
i
hrabiego
.
Ponadto znane s?:
- Rheingraf
? władaj?cy zamkiem strzeg?cym przeprawy przez
Ren
- Reichsgraf
(hrabia Rzeszy) ? hrabia z nadania przez cesarza (hrabia ?wi?tego Cesarstwa Rzymskiego). Reichsgrafowie skupiali si? w ?Radzie Hrabiow”
- Altgraf
? zarz?dzaj?cy gorskimi okolicami
- Wildgraf
? zarz?dzaj?cy pustkowiem, lasami i okolicami niezamieszkanymi (
comes silvester
)
- Raugraf
? zarz?dzaj?cy okr?giem (
comes hirsutus
)
- Vizegraf
?
wicehrabia
, syn hrabiego, tak?e osobny tytuł ni?szy od hrabiego, lecz wy?szy od barona (
Freiherr
). Rzadki w Niemczech (u?ywany tylko w ?redniowieczu), cz?sty we Francji (
vicomte
) i w Anglii (
viscount
)
Po roku 1815 z ro?nych odmian tytułu pozostał tylko
graf
. Dwie rodziny panuj?ce u?ywały na dalszym miejscu w tytulaturze tytułu
Pfalzgraf
(dynastia
Wittelsbachow
) i
Landgraf
(dynastia
Hessen-Kassel
). Tak?e hrabiowie z nada? z czasow
?wi?tego Cesarstwa Rzymskiego
niekiedy nadal tytułowali si?
Reichsgraf
, by si? odro?ni? od nowszych, ?gorszych” hrabiow. Najwy?sz? kategori? hrabiow stanowili hrabiowie ktorych ziemie do 1815 roku były suwerenne, tj. podległe tylko cesarzowi. Po
mediatyzacji
stracili suwerenno??, zachowuj?c wiele honorowych przywilejow, m. in. inn? ni? hrabiowskie koron? rangow? (tzw.
Erlauchtkrone
), płaszcz ksi???cy, tytuł ?Erlaucht” i liczne przywileje patronackie w swoich dobrach.
Po 1918 roku w Niemczech zniesiono monarchi? i wszelkie tytuły arystokratyczne czy szlacheckie
[1]
, cho? bywaj? one dalej w potocznym u?yciu,
od 1919 roku stały si? jednak formalnie cz??ci? nazwiska (wpisan? do dowodu osobistego, mi?dzy imieniem a nazwiskiem rodowym, stosowano je nawet w
NRD
)
[
potrzebny przypis
]
.
Natomiast
Austria
zniosła po wprowadzeniu republiki wszelkie tytuły w sposob bardziej radykalny: za u?ywanie i tytułow i predykatu ?von” przez obywateli tego kraju grozi kara s?dowa. St?d nazwisko
Ottona Habsburga
, dawniej ?Otto Erzherzog von Osterreich” brzmi obecnie ?Dr. Otto Habsburg-Lothringen”. Nawet po
aneksji Austrii
w roku 1938 nie dostosowano prawa austriackiego do prawa obowi?zuj?cego w Rzeszy i w rezultacie ta sama rodzina w obu krajach nosiła ro?ne nazwiska.