Franciszek Ksawery Kasparek (ur. 29 pa?dziernika 1844 w Samborze , zm. 4 sierpnia 1903 w Krakowie ) ? polski prawnik, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiello?skiego , członek Akademii Umiej?tno?ci w Krakowie .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Był synem Jozefa (kasjera obwodowego). Ucz?szczał do gimnazjum w Samborze (do 1862), studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim (1862?1865) i Jagiello?skim (1865?1866); odbył praktyk? w krakowskiej Prokuratorii Skarbu, pracował w s?downictwie w Krakowie i Tarnowie . W 1869 obronił na UJ doktorat praw, w 1871 habilitował si? w dziedzinie filozofii prawa (na podstawie pracy Zasady głowne ustaw mał?e?skich Ko?cioła katolickiego ze stanowiska filozofii ) i został docentem w Katedrze Filozofii Prawa i Prawa Narodow UJ; kierownictwo tej katedry obj?ł rok po?niej, wraz z nominacj? na profesora nadzwyczajnego. Rownie? w 1872 uzyskał habilitacj? z prawa narodow (na podstawie pracy Zasady Hugona Grocyusza o prawie interwencyi ze stanowiska dzisiejszej nauki filozoficznego i pozytywnego prawa narodow ). Mianowany profesorem zwyczajnym w 1875, czterokrotnie pełnił funkcj? dziekana Wydziału Prawa UJ (1875/1876, 1882/1883, 1887/1888, 1897/1898), prorektora (1889/1890), rektora (1888/1889). W 1894 wprowadził na UJ wykłady z prawa mi?dzynarodowego prywatnego. Opowiadał si? za dopuszczeniem kobiet do uniwersyteckich studiow prawniczych.

W 1883 został powołany na członka korespondenta Akademii Umiej?tno?ci w Krakowie, od 1891 był członkiem czynnym AU. W latach 1883?1891 pełnił funkcj? sekretarza Komisji Prawniczej AU. W 1887 był w gronie członkow zało?ycieli Towarzystwa Prawniczego w Krakowie, wspołpracował rownie? (jako korespondent) z Instytutem Prawa Mi?dzynarodowego w Brukseli . Brał udział w pracach Komisji Egzaminacyjnych Rz?dowych Historyczno-Prawnej, S?dowej i Politycznej. Od 1884 sprawował mandat radnego miasta Krakowa. Działał w Towarzystwie Czerwonego Krzy?a w Krakowie oraz Towarzystwie Tatrza?skim (w tym drugim od 1901 r. z tytułem członka honorowego). 6 marca 1903 został wybrany prezesem Klubu Prawnikow w Krakowie, zast?puj?c ust?puj?cego Franciszka ?eleskiego ^[1] .

W pracy naukowej zajmował si? prawem mi?dzynarodowym publicznym , prawem administracyjnym , teori? pa?stwa i prawa. Stworzył podstawy polskiego systemu prawa mi?dzynarodowego. Podał definicj? filozofii prawa, ktor? okre?lił jako nauk? o zasadach ogolnych dla wszystkich dziedzin prawa pozytywnego . Był autorem opracowa? z zakresu terminologii prawniczej. Ogłosił m.in.:

• Usiłowania najnowsze około reformy prawa mi?dzynarodowego (1873) ^[2]
• Kilka uwag o rejencji według prawa pa?stwowego austryjackiego (1874)
• O nauce umiej?tno?ci politycznych (1876) ^[3]
• O metodzie badania w umiej?tno?ciach politycznych (1877)
• Prawo polityczne ogolne z uwzgl?dnieniem austryjackiego razem ze wst?pn? nauk? ogoln? o pa?stwie (1877-1881, 2 tomy) ^{[4] [5]}
• O pa?stwach zło?onych (1880)
• Uwagi krytyczne o galicyjskiej organizacyi gminnej i wnioski reformy (1880) ^[6]
• O wydawaniu przest?pcow (1882) ^[7]
• Sprawdzenie obywatelstwa pa?stwowego i rozstrzyganie sporow o takowe (1883)
• Prace Instytutu dla Prawa Narodow w przedmiocie prawa mi?dzynarodowego prywatnego (1885) ^[8]
• Udział Polakow w uprawie prawa mi?dzynarodowego (1885) ^[9]
• Zadania filozofii prawa i jej stanowisko w dziedzinie nauk prawnych (1887) ^[10]
• Nauka administracji i prawo administracyjne austriackie (1897) ^[11]

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie ^[12] (kwatera Ib, wsch.).

Siostra Kasparka wyszła za m?? za Maksymiliana Nowickiego (pioniera ochrony przyrody w Polsce, profesora UJ); z mał?e?stwa tego urodził si? Franciszek Henryk Nowicki (poeta, taternik, działacz socjalistyczny).

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Kazimierz Opałek, "Kasparek, Franciszek Ksawery," Polski słownik biograficzny , tom XII, Wrocław, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1966?67, ss. 176?78.
• Andrzej ?rodka, "Kasparek, Franciszek Ksawery," Uczeni polscy XIX?XX stulecia , tom II (H?Ł), Warszawa, Aries, 1995, ss. 170?71.
• Biogramy uczonych polskich , Cz??? I: Nauki społeczne, zeszyt 2: K-O (pod redakcj? Andrzeja ?rodki i Pawła Szczawi?skiego), Ossolineum, Wrocław 1984

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Dzieła Franciszka Kasparka w bibliotece Polona