Tre?? tego artykułu mo?e nie by? zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia . Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tego artykułu . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tego artykułu.

Eugenika ( stgr.   ε?γεν?? , eugenes ?dobrze urodzony”) ? poj?cie wprowadzone w 1869 przez Francisa Galtona ^[1] , kuzyna Karola Darwina , ktore dotyczyło selektywnego rozmna?ania zwierz?t, aby ulepsza? gatunki z pokolenia na pokolenie, szczegolnie je?li chodzi o cechy dziedziczone. W ci?gu nast?pnych lat Galton poprawił swoj? definicj?, aby uwzgl?dni? specyfik? eugeniki pozytywnej, zach?caj?cej do cz?stszego reprodukowania si? najlepszych osobnikow oraz eugeniki negatywnej, zniech?caj?cej do reprodukcji osobnikow mniej warto?ciowych ^{[2] [3]} .

Wspołcze?nie jest to system pogl?dow zakładaj?cy mo?liwo?? doskonalenia cech dziedzicznych gatunku, ktorego celem jest tworzenie warunkow pozwalaj?cych na rozwoj dodatnich cech dziedzicznych i ograniczenie cech ujemnych (w szczegolno?ci dotyczy to chorob dziedzicznych) ^[1] poprzez tworzenie korzystnych warunkow dla rozwoju osobnikow o dodatnich cechach genetycznych ^[4] . W zakres eugeniki wchodz? m.in. zwalczanie chorob wenerycznych , działania zapobiegawcze higieny pracy , poradnictwo genetyczne , zwalczanie alkoholizmu , propagowanie zachowa? prozdrowotnych , działania w zakresie higieny psychicznej i ?wiadome rodzicielstwo ^[1] .

Negatywne konotacje poj?cia wi??? si? przede wszystkim z eugenik? stosowan? przez re?im narodowosocjalistyczny ^[1] w III Rzeszy.

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Ta sekcja od 2013-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Nale?y poda? wiarygodne ?rodła w formie przypisow bibliograficznych . Cz??? lub nawet wszystkie informacje w sekcji mog? by? nieprawdziwe. Jako pozbawione ?rodeł mog? zosta? zakwestionowane i usuni?te. Sprawd? w ?rodłach: Encyklopedia PWN  • Google Books  •  Google Scholar  •  Federacja Bibliotek Cyfrowych  • BazHum  • BazTech  • RCIN  • Internet Archive ( texts / inlibrary ) Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tej sekcji . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tej sekcji.

Selektywne rozmna?anie było ju? sugerowane przez Platona , ktory s?dził, ?e reprodukcja człowieka powinna by? kontrolowana przez władze . Proponował, aby selekcja była dokonywana w drodze pozorowanej loterii, kontrolowanej przez rz?d, aby ludzkie uczucia nie były ranione przez ?wiadomo?? zasad selekcji. W swoim dziele Pa?stwo , Platon napisał m.in.: Zatem i medycyn?, ktor??my opisali, wraz z tak poj?t? umiej?tno?ci? s?dziowsk? w naszym mie?cie prawem ustanowisz i one b?d? słu?yły obywatelom, ktorych i ciała, i dusze b?d? udane. A ktorych by nie, to, je?li ciała b?d? mieli liche, tym pozwoli si? umrze?, a ktorych by dusze były złej natury i nieuleczalne, tych b?d? s?dziowie skazywali na ?mier?. ^[5] Innym przykładem programow eugenicznych w staro?ytno?ci było praktykowane przez Spartan pozostawianie słabych dzieci na obrze?ach miast, gdzie miały umrze? ^{[6] [7]} .

Jednak dopiero zasada zdefiniowana przez Galtona wi?zała si? bezpo?rednio z pracami i nauczaniem Darwina, ktory sam był pod wielkim wpływem Thomasa Malthusa . Według Darwina mechanizmy naturalnej selekcji s? udaremniane przez ludzk? cywilizacj?. Jednym z celow cywilizacji jest pomoc osobnikom upo?ledzonym, co sprzeciwia si? naturalnej selekcji odpowiedzialnej za wymieranie słabszych. Według zwolennikow eugeniki, zanik efektywno?ci selekcji mo?e prowadzi? do wzrostu liczby osobnikow, ktorzy w normalnych warunkach zostaliby wyeliminowani przez naturalne procesy selekcyjne. Proponuj? oni zatem promowanie działa?, ktore miałyby rownowa?y? skutki zaniku mechanizmow naturalnej selekcji we wspołczesnej cywilizacji. Ta podstawowa zasada inspirowała liczne filozofie, teorie naukowe i pseudonaukowe oraz praktyk? społeczn?.

Wspołcze?nie eugenika odnosi si? do selektywnej reprodukcji człowieka, ktorej celem jest powoływanie do ?ycia dzieci o po??danych cechach, zwłaszcza takich, ktore najlepiej spełniaj? kryteria rasowej czysto?ci (eugenika pozytywna), jak rownie? eliminacj? osobnikow nosz?cych cechy niepo??dane (eugenika negatywna). Polityka eugeniki negatywnej w przeszło?ci była bardzo zro?nicowana ? od segregacji rasowej ( USA ), przez przymusow? sterylizacj? ( Szwecja ), po eksterminacj? ( Niemcy ). Polityka eugeniki pozytywnej polegała cz?sto na przyznawaniu nagrod czy dodatkow za dodatkowe dziecko tym rodzicom, ktorzy spełniali kryteria eugeniki, aczkolwiek nawet tak niewinne praktyki, jak doradztwo mał?e?skie, miało pewne odniesienia do ideologii eugeniki ^[8] .

Jednym z najwcze?niejszych or?downikow idei eugenicznych (zanim zostały tak nazwane) był Alexander Graham Bell , lepiej znany jako wynalazca telefonu. W 1881 Bell badał wska?nik głuchoty w Martha’s Vineyard w stanie Massachusetts . Wyci?gn?ł wniosek, ?e głuchota była dziedziczna i zalecał zakaz zawierania mał?e?stw dla głuchych ( Memoir upon the formation of a deaf variety of the human Race ). Jak wielu innych zwolennikow eugeniki, proponował kontrol? imigracji i ostrzegał, ?e szkoły z internatem dla głuchych mog? sta? si? wyl?garni? głuchego gatunku ludzkiego.

Niemcy [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Eugenika niemiecka .

Niemcy pod rz?dami Adolfa Hitlera zyskały niesław? za swoje programy eugeniczne, ktorych celem było stworzenie ?czystej” rasy aryjskiej (wysokich blondynow o niebieskich oczach). Nazi?ci prowadzili szeroko zakrojone, cz?sto okrutne eksperymenty na ludziach, aby przetestowa? swoje teorie genetyczne. W latach 30. i 40. re?im nazistowski przeprowadzał sterylizacj? setek tysi?cy umysłowo upo?ledzonych ludzi i w przymusowych programach zabijał dziesi?tki tysi?cy osob uznanych instytucjonalnie za upo?ledzonych (tzw. Akcja T4 ).

Stany Zjednoczone [ edytuj | edytuj kod ]

Krajem, w ktorym istniał drugi co do skali ruch eugeniczny, były Stany Zjednoczone . To wła?nie w USA eugenika przeszła od dywagacji akademickich do zastosowa? praktycznych. Nazistowskie Niemcy zaadaptowały j? dopiero 43 lata po?niej. Pocz?wszy od stanu Connecticut w 1896, wiele stanow wprowadziło prawo mał?e?skie oparte na kryteriach eugenicznych, ktore zabraniały o?enku epileptykom oraz ograniczonym i niedorozwini?tym umysłowo. Charles B. Davenport, prominentny biolog ameryka?ski, przyj?ł na siebie rol? dyrektora stacji badawczej w Cold Spring Harbor, gdzie rozpocz?ł eksperymenty z ewolucj? ro?lin i zwierz?t ? fundusze z Carnegie Institution pozwoliły na zało?enie Station of Experimental Evolution . W 1910 powstało biuro statystyczne Eugenics Record Office , a Davenport i Harry H. Laughlin rozpocz?li promowanie eugeniki. W nast?pnych latach biuro zgromadziło du?e ilo?ci drzew genealogicznych, z ktorych wywnioskowało, ?e osoby ?nieprzydatne” wywodziły si? z rodzin upo?ledzonych ekonomicznie i społecznie. Eugenicy tacy jak Davenport, psycholog Henry H. Goddard i działacz ochrony przyrody Madison Grant (wszyscy bardzo owcze?nie szanowani), rozpocz?li kampani? na rzecz rozmaitych rozwi?za? problemu ?nieprzydatnych” ? Davenport sprzyjał przede wszystkim ograniczeniom imigracyjnym i sterylizacji, Goddard dawał pierwsze?stwo segregacji ( The Kallikak Family ), Grant opowiadał si? za wszystkimi tymi metodami, a nawet posuwał si? do wysuwania idei eksterminacji. Metody badawcze, ktore dzisiaj s? uwa?ane za wysoce niedoskonałe, wtedy były uznawane za uprawnione metody naukowe, chocia? spotykały si? tak?e z krytyk? naukow? (szczegolnie Thomasa Hunta Morgana ).

Specyficzn? demonstracj? potrzeby sterylizacji osob ?nieprzydatnych społecznie” była akcja ameryka?skich eugenikow, ktorzy rozdawali niepi?miennym osobom transparenty z napisami w rodzaju ?Nie potrafi? przeczyta? tego transparentu. Jakim prawem mam dzieci?” i zlecali im paradowanie po Wall Street ^[9] .

Od 1920 techniki eugeniczne w USA wspierała tak?e organizacja American Birth Control League zało?ona przez działaczk? na rzecz planowania rodziny Margaret Sanger . W 1922 Sanger wydała ksi??k? pt. Pivot of Civilization , w ktorej m.in. krytykowała dobroczynno?? i akcje charytatywne jako ?sentymentalne i patriarchalne” oraz postulowała konieczno?? pilnej ?segregacji i sterylizacji” kobiet nale??cych do ?klasy debili” przed osi?gni?ciem wieku rozrodczego ^[10] . W kolejnych publikacjach zwalczała rodziny wielodzietne ^[11] .

W 1924 przyj?to ustaw? Immigration Restriction Act , w ktorej eugenicy odgrywali wiod?c? rol? ekspertow w debacie kongresowej, ostrzegaj?c przed ?podrz?dnym asortymentem” z Europy południowej i wschodniej. Ustawa zredukowała liczb? imigrantow z zagranicy do 15% wielko?ci z poprzednich lat, aby kontrolowa? udział ?nieprzydatnych” osobnikow wje?d?aj?cych do kraju, i wzmacniała istniej?ce prawa d???ce do niemieszania ras i utrzymywania niezmienionej puli genetycznej. Wzgl?dy eugeniczne le?ały tak?e u podstawy przyj?cia prawa dotycz?cego kazirodztwa w wi?kszej cz??ci Stanow Zjednoczonych.

Niektore stany praktykowały sterylizacj? osob upo?ledzonych przez wi?kszo?? XX w. Ameryka?ski S?d Najwy?szy w 1927 ogłosił werdykt w tzw. sprawie Buck vs. Bell , uznaj?c, ?e stan Wirginia mo?e sterylizowa? osoby uznane za nieprzydatne. Mi?dzy 1907 a 1963 w Stanach Zjednoczonych, na mocy ustawodawstwa eugenicznego, przymusowo wysterylizowano ponad 64 tys. osob. Gdy nazistowscy administratorzy byli s?dzeni w Norymberdze za zbrodnie wojenne, usprawiedliwiali masowe sterylizacje (ponad 450 tys. w ci?gu niecałej dekady), wskazuj?c na Stany Zjednoczone jako ?rodło inspiracji.

Szwecja [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Przymusowa sterylizacja w Szwecji .

Najdłu?ej, bo ponad 40 lat, program eugeniczny był prowadzony w Szwecji . W maju 1921 Riksdag przyj?ł ustaw? o powołaniu Pa?stwowego Instytutu Higieny Rasy ( Statens institut for rasbiologi ) w Uppsali , kierowanego kolejno przez Hermana Lundborga i Gunnara Dahlberga.

W latach 1934?1975, w czasie rz?dow Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej , wysterylizowano tam 63 tys. osob ?nieprzydatnych” lub ?niedostosowanych społecznie” ^{[12] [13] [14]} .

W projekt eugeniczny w Szwecji, od strony praktycznej, jak i ideologicznej, zaanga?owane było wielu przedstawicieli elit politycznych i intelektualnych, st?d po jego zako?czeniu unikano debaty na ten temat. Jako podstaw? teoretyczn? wykorzystano m.in. prace Lundborga i Dahlberga oraz noblistow Alvy i Gunnara Myrdalow. Informacje o przymusowej sterylizacji ujrzały ?wiatło dzienne w szwedzkiej prasie w 1997 ^[15] w atmosferze skandalu i doprowadziły do powołania komisji, ktora w 1999 przyznała odszkodowania cz??ci poszkodowanych. Mowiono o rzekomo skrajnie prawicowych pogl?dach lekarzy, ktorzy dokonywali sterylizacji, ale zazwyczaj lekarze, ktorzy j? praktykowali mieli pogl?dy lewicowe ^[16] .

Polska [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Eugenika polska .

Tak?e w Polsce na pocz?tku XX w. eugenika znalazła wielu zwolennikow. W 1922 powstało Polskie Towarzystwo Eugeniczne , ktore w latach 30. liczyło blisko 10 tys. członkow, w tym wielu lekarzy i naukowcow ^[17] . Jego tworc? był Leon Wernic ? lekarz i działacz społeczny, inicjator powołania Ministerstwa Zdrowia Publicznego. Wspołtworc? oraz prezesem Towarzystwa Eugenicznego był Leon Dro?y?ski ^[18] . Innymi osobami, ktore nale??c do ruchu eugenicznego pełnili funkcje ministerialne, byli: Witold Chod?ko , Tomasz Janiszewski , Stefan Kramsztyk , Edward Loth .

Polscy eugenicy w latach 1934?1938 probowali przeforsowa? ustawy wprowadzaj?ce przymusow? sterylizacj? , m.in. alkoholikow i epileptykow . Niektorzy z nich, np. Karol Stojanowski , wi?zali pogl?dy eugeniczne z rasistowskimi , pisz?c, m.in. ?e ?kwestia ?ydowska w Polsce nale?y do centralnych zagadnie? eugeniki polskiej” oraz ?e ?asymilacja ?ydow jest ze wzgl?dow eugenicznych niepo??dan?. Musz? oni b?d? to wyemigrowa?, b?d? to ograniczywszy swoj przyrost naturalny, po prostu wymrze?”. Mimo do?wiadcze? z czasow hitleryzmu nie wszyscy polscy eugenicy zmienili po wojnie pogl?dy, a w 1947 reaktywowano nawet Polskie Towarzystwo Eugeniczne, ktorego działalno?? zamarła w latach 50.

Inne kraje [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Eugenika ?ydowska .

Incydenty eugeniczne miały miejsce w Danii , Kanadzie , Australii , Norwegii , Finlandii , Estonii , Szwajcarii i Islandii w stosunku do osob, ktore uznano za umysłowo niedorozwini?te. W krajach komunistycznych ( ZSRR , Czechosłowacja ^[19] ) przymusowej sterylizacji poddawano osoby nale??ce do grup społecznych uznawanych przez władze za paso?ytnicze lub reakcyjne .

  Osobny artykuł: Przymusowa sterylizacja .

Rozmaici autorzy, zwłaszcza Stephen Jay Gould , wielokrotnie twierdzili, ?e restrykcje dotycz?ce imigracji przyj?te przez Stany Zjednoczone w latach 20. (zrewidowane w 1965) były motywowane celami eugeniki, a w szczegolno?ci pragnieniem wył?czenia ?ni?szych” ras z narodowej puli genetycznej. We wczesnych latach XX w. Stany Zjednoczone i Kanada przyjmowały znaczn? liczb? imigrantow z południowej i wschodniej cz??ci Europy. Wpływowi eugenicy, jak Lothrop Stoddard i Harry Laughlin (ktory w 1920 był ?wiadkiem-ekspertem w House Committee on Immigration and Naturalisation ), argumentowali, ?e istniej? ni?sze rasy, ktore ska?? narodow? pul? genetyczn?, je?li napływ imigrantow nie zostanie ograniczony.

Jest sporne, czy zach?ciło to zarowno Kanad?, jak i Stany Zjednoczone do przyj?cia praw tworz?cych hierarchi? narodowo?ci, klasyfikuj?cych je od najbardziej po??danych imigrantow anglosaskich i nordyckich, a? po chi?skich i japo?skich, ktorym niemal zupełnie zabroniono wje?d?ania do kraju. Jednak wiele osob, w szczegolno?ci Franz Samelson, Mark Snyderman i Richard Herrnstein, argumentowało, badaj?c zapisy z debat kongresowych na temat polityki imigracyjnej, ?e w rzeczywisto?ci Kongres nie zwrocił ?adnej uwagi na te czynniki. Utrzymuj? oni, ?e ograniczenia były w pierwszym rz?dzie motywowane ch?ci? utrzymania kulturowej integralno?ci kraju wobec silnego napływu obcokrajowcow.

Niektore osoby, abstrahuj?c od ich wsparcia dla idei eugeniki, utrzymuj?, ?e legislacja eugeniczna ma rownie? inne zalety; Margaret Sanger, zało?ycielka organizacji Planned Parenthood of America , inicjatorka akcji Czarnuch i feministka , uwa?ała j? za u?yteczne narz?dzie w walce o legalizacj? antykoncepcji. W owym czasie eugenika była uwa?ana przez wielu naukowcow za post?pow?, za naturalne zastosowanie wiedzy o rozmna?aniu w sferze ludzkiego ?ycia. Przed pojawieniem si? obozow ?mierci w czasie II wojny ?wiatowej pomysł, ?e eugenika mogłaby prowadzi? do ludobojstwa, nie był powa?nie rozwa?any.

Eugenika wspołcze?nie [ edytuj | edytuj kod ]

Chocia? eugenika została powszechnie pot?piona w chwili jej ostatecznego stoczenia si? w czasie Holokaustu , jej idee trwaj? we wspołczesnej kulturze pod innymi nazwami. Wkrotce po drugiej wojnie wielu eugenikow w Stanach Zjednoczonych zdało sobie spraw?, ?e eugenika gwałtownie traci swoj? popularno?? i ukuło termin ?kryptoeugenika” do opisania tego, co powinno by? uczynione: ukrycia eugeniki. Wielu wybitnych eugenikow w powojennym ?wiecie zostało szanowanymi antropologami, biologami i genetykami, jak Robert Yerkes w USA czy Otmar von Verschuer w Niemczech. Kalifornijski eugenik Paul Popenoe oraz zwi?zana z ruchem eugenicznym Margaret Sanger zostali zało?ycielami poradni ??wiadomego” macierzy?stwa lub klinik aborcyjnych .

Sporadycznie rozmaite opinie na temat rasy, polityki imigracyjnej, ubostwa, przest?pstw czy zdrowia umysłowego s? okre?lane jako ?kryptoeugeniczne”, jednak nie jest to cz?sto u?ywany termin.

Ameryka?skie podr?czniki akademickie w okresie od lat 20. do 40. XX w. zawierały niejednokrotnie rozdziały chwal?ce post?p techniczny, ktory pozwoli zastosowa? zasady eugeniki w ?yciu społecznym. Wiele owczesnych czasopism naukowych po?wi?conych badaniom dziedziczno?ci było prowadzonych przez eugenikow i zamieszczało artykuły na ten temat obok studiow nad dziedziczno?ci? u innych organizmow. Po drugiej wojnie, gdy eugenika straciła swoj? popularno??, wiele odniesie? do niej zostało usuni?tych zarowno z podr?cznikow, jak i kolejnych wyda? czasopism (ktore niejednokrotnie zmieniały swoje nazwy, np. ?Eugenics Quarterly” w 1969 przybrał nazw? ?Social Biology”).

W 1977, na fali zainteresowania tematem zrownowa?onego rozwoju i inspiracji raportem ? Granice wzrostu ”, ukazała si? ksi??ka ?Ecoscience” ^[20] , ktorej autorzy rozwa?ali wprowadzenie ?globalnego re?imu” w celu radykalnego obni?enia przyrostu naturalnego . Cel ten miał by? osi?gni?ty przez przymusow? aborcj?, odbieranie ?nielegalnych” dzieci samotnym matkom i masow? sterylizacj? za pomoc? lekow dodawanych do wody ^[21] . Koncepcje te pojawiły si? po raz pierwszy w 1968 w ksi??ce Paula R. Ehrlicha ?The Population Bomb” ^[22] .

Historia eugeniki i samo poj?cie stały si? ponownie tematem dyskusji w ostatniej dekadzie XX w., gdy znacz?ce post?py poczyniła genetyka. Takie przedsi?wzi?cia naukowe jak Human Genome Project uczyniły ponownie realnymi skuteczne modyfikacje genetyczne w organizmach ludzkich ? przynajmniej w ocenie wielu komentatorow ? tak jak pierwotna teoria ewolucji Darwina w latach 80. XIX w. czy ponowne odkrycie praw Mendla w XX w. Ro?nica jest tym razem taka, ?e eugenika jest teraz terminem negatywnym, a nie pozytywnym.

Eugenika z naukowego punktu widzenia [ edytuj | edytuj kod ]

Z punktu widzenia wspołczesnej genetyki eugenika jest uznawana za pseudonauk?, cho? jej tworcy nie mogli mie? ?wiadomo?ci, na jak w?tłych podstawach naukowych była ona oparta (struktura DNA została odkryta w 1953). Wspołcze?nie jest pewne, i? nawet bardzo dokładne zastosowanie zasad eugeniki w celu wyeliminowania z populacji wadliwych genow jest pozbawione wi?kszego sensu, wpływa na to kilka elementow:

• Wskutek zjawiska tzw. zrownowa?onego polimorfizmu dochodzi do cyklicznego odtwarzania patologicznych genow w populacji.
• Wi?kszo?? chorob genetycznych ma charakter monogeniczny (przyczyn? dysfunkcji jest jeden wadliwy gen) i wywołana jest przez tzw. geny recesywne , ktore z kolei ujawniaj? si? tylko u homozygot (osobnik z dwiema kopiami recesywnego genu), a jednostki heterozygotyczne (jedna kopia genu recesywnego), przewa?aj?ce w ka?dej populacji, przekazuj? geny recesywne swojemu potomstwu, ktore staje si? nosicielami wadliwego genu ? choroby genetyczne i wadliwy materiał genetyczny kr??? zatem w populacji w formie ukrytej, gdy? nie da si? ich wcze?niej wykry?, dopoki nie powstanie homozygota. Z tego punktu widzenia selekcja metodami eugenicznymi jest bezcelowa ? aby była ona skuteczna nale?ałoby zastosowa? tzw. selekcj? absolutn?, czyli nie dopuszcza? do rozrodu ?adnego osobnika dotkni?tego chorob? genetyczn? przez kilkadziesi?t pokole?. Obliczono, i? potrzeba 22 pokole? tego typu selekcji (czyli ok. 450?500 lat) ? wtedy uzyskanoby zmniejszenie cz?sto?ci wyst?powania danej choroby dziedzicznej z 1 do 0,1%. Natomiast dalsze obni?enie cz?sto?ci wyst?powania choroby do 0,01% wymagałoby zastosowania takiej selekcji przez 68 pokole? (ok. 1300?1400 lat) ^[23] .
• Ogromna wi?kszo?? cech dziedzicznych przydatnych w społecze?stwie, z punktu widzenia interesow pa?stwa (np. wybitne zdolno?ci, inteligencja, geniusz, cechy osobowo?ci) powstaje na tle poligenicznym (jest kształtowana przez wiele genow), zatem powstanie wybitnie uzdolnionej jednostki jest kwesti? przypadkowego doboru genow i powstania po??danej ich kombinacji. Według bada? (z zakresu zarowno analizy statystycznej, jak i genetyki) prawdopodobie?stwo, i? np. potomstwo geniuszy b?dzie podobnie uzdolnione jest znikome ^{[ potrzebny przypis ]} . Zatem i w tym przypadku selekcja ukierunkowana na promocj? jednostek najinteligentniejszych i uzdolnionych nie daje gwarancji rozprzestrzeniania po??danej cechy w danej społeczno?ci. Jednym z najlepiej znanych przykładow tego typu chybionej eugeniki w praktyce był Repository for Germinal Choice (?bank spermy geniuszy”), prowadzony w latach 1980?1999 przez Roberta Klarka Grahama , ktory dał ?ycie 230 dzieciom. Doron Blake, ktory był sztandarowym ?produktem” Grahama, w 18 lat po urodzeniu przyznał, ?e posiadanie wysokiego IQ nie uczyniło go w ?aden sposob wybitnym ^[24] .
• W ?wietle wspołczesnych nauk kognitywistycznych i genetycznych sam korzystny układ genow nie jest gwarancj? ukształtowania osobnika pod k?tem maksymalnego wykorzystania wrodzonych cech ^[25] , gdy? niebagatelny wpływ na takie ukształtowanie maj? tzw. czynniki ?rodowiskowe (ocenia si?, i? w zale?no?ci od ro?nych estymacji , geny maj? od 50?70% wpływ na poziom tzw. ilorazu inteligencji ^[26] ) ? bior?c to pod uwag? niezwykle problematyczne jest ustalenie, ktore jednostki nale?y promowa?, a ktore eliminowa? ? np. zlikwidowanie potencjalnego geniusza (lub ograniczenie mu mo?liwo?ci reprodukcji), ktory z braku wpływu ?rodowiskowego nie rozwin?ł swojego potencjału i wykazuje w badaniach stosunkowo niski iloraz inteligencji, skutkuje brakiem przekazywania korzystnych genow potomstwu i w ten sposob ogranicza wyst?powanie przyszłych, potencjalnie warto?ciowych dla społecze?stwa kombinacji genow.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz kolekcj? cytatow na temat eugeniki w Wikicytatach

Zobacz galeri? zwi?zan? z tematem: Eugenika

Zobacz hasło eugenika w Wikisłowniku

• akcja T4
• brakowanie
• dobor hodowlany
• eugenika polska
• eugenika ?ydowska
• mał?e?stwo w III Rzeszy
• preeugenika

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Archiwum eugeniki
• Dorota H?dzelek, Przymusowa sterylizacja ludzi w krajach anglosaskich w latach 1897?1981 (rozprawa doktorska obroniona na Uniwersytecie Medycznym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu w 2008 r.)
• Sara S.   Goering   Sara S. , Eugenics , [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy , CSLI, Stanford University , 2 lipca 2014 , ISSN 1095-5054 [dost?p 2017-12-31]   ( ang. ) . (Eugenika)