Ekstraklasa

2023/2024
Pa?stwo	Polska
Dyscyplina	piłka no?na
Organizator rozgrywek	Ekstraklasa SA
Data zało?enia	4 grudnia 1926
Zało?yciel	14 klubow polskich
Poprzednia nazwa	Liga Piłki No?nej (LPN) (od 1 marca 1927)
Przekształcona na zawodow?	12 sierpnia 2005
Prezes	Marcin Animucki
Przewodnicz?cy Rady Nadzorczej	Wojciech Cygan
Partner TV	Platforma Canal+
Sponsor tytularny	PKO Bank Polski
Rozgrywki
Liczba dru?yn	18
Zwyci?zca	mistrz Polski
Ni?szy poziom ligowy	I liga
Puchary	Puchar Polski Superpuchar Polski
Zwyci?zcy
Pierwszy zwyci?zca	Wisła Krakow ( 1927 )
Obecny zwyci?zca	Jagiellonia Białystok (2023/2024)
Najwi?cej zwyci?stw	Legia Warszawa (15)
Strona internetowa

Ekstraklasa, PKO BP Ekstraklasa ? najwy?sza w hierarchii klasa m?skich ligowych rozgrywek piłkarskich w Polsce , b?d?ca jednocze?nie najwy?szym szczeblem centralnym (I poziom ligowy).

W latach 1927?1939 nosiła nazw? Liga , a w latach 1948?2008 I liga . W jej ramach zmagania tocz? si? cyklicznie (co sezon) systemem kołowym , jako mistrzostwa kraju i przeznaczone s? dla 18 najlepszych polskich klubow piłkarskich . Triumfator Ekstraklasy zostaje jednocze?nie mistrzem Polski , za? najsłabsze dru?yny relegowane s? do I ligi polskiej (dawnej II ligi polskiej). Pierwotnie zarz?dzana przez Polski Zwi?zek Piłki No?nej (w latach 1928?2005), nast?pnie (od 18 listopada 2005) przez Ekstraklas? SA . Od 2002 do udziału w jej rozgrywkach zostaj? dopuszczone wył?cznie kluby maj?ce status profesjonalny (tj. działaj?ce w formie sportowej społki akcyjnej ), ktore ? po spełnieniu wszelkich niezb?dnych kryteriow ? otrzymały roczn? licencj? na wyst?py na tym szczeblu. W 2005 roku na mocy ustawy o sporcie kwalifikowanym ^[1] okre?lono, ?e w skład lig zawodowych w grach zespołowych wchodz? wył?cznie kluby sportowe b?d?ce społkami akcyjnymi, co de facto spowodowało usuni?cie sportowej społki akcyjnej z polskiego systemu prawnego ^[2] . Pomimo upływu czasu, niektore kluby nadal u?ywaj? w nazwie dodatku Sportowa Społka Akcyjna np. Jagiellonia Białystok ( KRS dane z 22 kwietnia 2022).

Mistrz Polski uzyskuje prawo udziału w eliminacjach do Ligi Mistrzow UEFA , za? wicemistrz i zdobywca trzeciego miejsca w eliminacjach do Ligi Konferencji Europy UEFA .

Historia rozgrywek ligowych [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Tabela wszech czasow Ekstraklasy w piłce no?nej .

Historia rozgrywek przedligowych [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Polskie nieligowe rozgrywki w piłce no?nej .

Utworzenie ligi [ edytuj | edytuj kod ]

T? sekcj? nale?y dopracowa? : od 2010-04 → zweryfikowa? tre?? i doda? przypisy , → zweryfikowa? niektore informacje. Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tej sekcji . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tej sekcji.

Na fali zmian sanacyjnych , zapocz?tkowanych w Polsce wiosn? 1926 przez przewrot majowy , spora cz??? działaczy piłkarskich postanowiła całkowicie zmieni? ? obrany w 1919 przez Polski Zwi?zek Piłki No?nej ? system rozgrywek o mistrzostwo Polski (MP). Co prawda wcze?niej podejmowano podobne proby (ju? bowiem w pa?dzierniku 1921 Ignacy Rosenstock oficjalnie wysun?ł pierwszy, konkretny projekt ogolnopolskiej ligi pa?stwowej ?na wzor zachodni” w dwoch klasach rozgrywkowych), jednak z uwagi na niewielk? sił? przebicia ich pomysłodawcow i brak wi?kszego wsparcia ze strony klubow ko?czyły si? one niepowodzeniem. Odno?nie do obowi?zuj?cego w latach 1920-1926 modelu pucharowego coraz powszechniej wnoszono zastrze?enia, uznaj?c go za przestarzały i zupełnie nieadekwatny do owczesnego stopnia rozwoju rodzimego futbolu. Z cał? pewno?ci? doskonale sprawdził si? on na samym pocz?tku formowania piłkarskich struktur w II Rzeczypospolitej ? bezpo?rednio przyczyniaj?c si? do sporego wzrostu popularno?ci tej dyscypliny ? jednak nie sprostał wymaganiom czasu. Przyszło?? widziano jedynie we wprowadzeniu nowoczesnego systemu ?ka?dy z ka?dym ? mecz i rewan?” (zwanego ligowym), a tak?e zwi?kszeniu liczby dru?yn bezpo?rednio walcz?cych o tytuł mistrzowski, tote? 2 grudnia 1926 z inicjatywy lwowskich : Pogoni , Czarnych oraz Hasmonei doszło w Krakowie do konferencji porozumiewawczej przedstawicieli 12 ?klubow-reformatorow” (ponadto wzi?ły w niej udział: Polonia , Legia i Warszawianka z Warszawy , ŁKS i Klub Turystow z Łodzi , Wisła Krakow , Warta Pozna? , 1. FC Katowice i TKS Toru? ). Z krajowej czołowki brakowało jedynie Cracovii oraz Ruchu Wielkie Hajduki , ktore odrzuciły zaproszenie. W trakcie spotkania ustalono wszystkie najpilniejsze kwestie i zaledwie dwa dni po?niej, w tym samym gronie ? podczas zebrania zorganizowanego w Warszawie w dniach 4 grudnia i 5 grudnia 1926 ? utworzono nowy podmiot (pod robocz? nazw? Liga Polska ), działaj?cy w ramach PZPN i zamierzaj?cy zorganizowa? pierwsz? w historii kraju edycj? ligi (dotychczasowym sposobem kalendarzowym, tj. ?wiosna-jesie?”). Posiedzeniu przewodniczył delegat Pogoni ? Tadeusz Kuchar , a wiod?ce role odegrali działacze wojskowi (głownie warszawskiej Legii), bowiem to wła?nie oni byli najbardziej zainteresowani przej?ciem kontroli nad niemal wszystkimi dziedzinami ?ycia owczesnej Polski (a sport stanowił jedn? z wa?niejszych). 6 stycznia 1927 Liga wybrała swe kierownictwo, jednak nie obsadzaj?c jeszcze stanowiska prezesa ^[3] .

Zorganizowane w dniach 26-28 lutego 1927 w Krakowie 9. Walne Zgromadzenie PZPN jednoznacznie opowiedziało si? przeciwko radykalnej zmianie systemu rozgrywkowego, proponuj?c jedynie jego modyfikacj?. Jednocze?nie uwidocznił si? wyra?ny podział na dwa obozy: ?lwowsko-warszawski” (proligowy) i ?krakowski” (konserwatywny).

Wskutek braku mo?liwo?ci wypracowania jakiegokolwiek kompromisu 1 marca 1927 Liga wyst?piła ze struktur zwi?zku i rozpocz?ła faktyczn? działalno?? pod oficjaln? nazw? Polska Liga Piłki No?nej (PLPN) z gen. brygady Romanem Goreckim (owczesny szef stołecznej Legii), jako nowo wybranym prezesem (pierwsz? siedzib? było biuro stołecznej Polonii). Ostatecznie ? w ci?gu zaledwie kilku tygodni ? przyst?piło do niej a? 57 klubow ? w tym chorzowski Ruch, nie uczestnicz?cy w jej tworzeniu (14 z nich utworzyło Ekstraklas?, za? pozostałe zgrupowano w kilku ligach okr?gowych). Nieugi?ta pozostawała jedynie Cracovia, ktorej sternikiem pozostawał jednoczesny prezes centrali ? Edward Cetnarowski , tote? na jej miejsce do PLPN dokooptowano Jutrzenk? Krakow . 13 marca 1927 Zarz?d PZPN bezterminowo zdyskwalifikował wszystkich zawodnikow , działaczy i kluby, ktore przyst?piły do PLPN, a o całej sytuacji poinformował FIFA . Jednak ju? 22 maja 1927 zwi?zek ustanowił własn? 16-dru?ynow? Klas? Pa?stwow? , sankcjonuj?c przy tym system ligowy, jednak wył?cznie pod własn? kontrol?.

Komplet wynikow 1 kolejki Klub Turystow Łod? ? ŁKS Łod? 0:2 (0:2) Pogo? Lwow ? Hasmonea Lwow 7:1 (3:0) Legia Warszawa ? Warszawianka 1:4 (0:0) Jutrzenka Krakow ? Wisła Krakow 0:4 (0:2) Warta Pozna? ? Czarni Lwow 0:3 (0:2) 1. FC Katowice ? Ruch Chorzow 7:0 (2:0) TKS Toru? ? Polonia Warszawa 4:3 (4:0)

W mi?dzyczasie ? 3 kwietnia 1927 ? odbyła si? premierowa kolejka PLPN . Na inauguracj? rozegrano 7 spotka? (w tym a? 5 derbowych). Od 2000 r. za publikacj? Wydawnictwa GiA "Liga polska" (tom 25 serii Encyklopedia piłkarska Fuji") przyj?to, ?e pierwszy mecz rozpocz?ł si? w Łodzi o godz. 15.00 ? przy ul. Wodnej. Było to spotkanie Klub Turystow Łod? ? ŁKS Łod? 0:2 (0:2). W czasie trwania tego meczu (według wydawnictwa GiA) uzyskano pierwszego ligowego gola w Polsce (zdobył go Jan Durka w 35 minucie pojedynku). Analiza prasowa wykazała jednak, ?e rownie? o 15:00 rozpocz?ł si? mecz w Toruniu ^[4] , w ktorym TKS pokonał Poloni? Warszawa 4:3 (4:0). Ju? w 6 minucie tego pojedynku gola zdobył Paweł Gumowski. Informacja na ten temat została po raz pierwszy opublikowana w 2013 r. w ksi??ce Jarosława Owsia?skiego i Tomasza Siwi?skiego "Historia futbolu wielkopolskiego". Zaprzeczyło to twierdzeniu, jakoby pierwszego gola w ekstraklasie zdobył Durka ^[5] . Redakcja GiA zrewidowała swoje stanowisko i w 2016 r. zaakceptowała zmienion? wersj? tego zdarzenia. Nie ulega natomiast w?tpliwo?ci, ?e pierwszym liderem zostali piłkarze z Katowic, po zwyci?stwie z Ruchem 7:0. Z powodu gry nieuprawnionych zawodnikow w obydwu zespołach derby Lwowa musiano powtorzy?.

20 lipca 1927 zorganizowano spotkanie podczas ktorego delegatom PLPN i PZPN udało si? wypracowa? kompromis, za? 30 pa?dziernika 1927 porozumienie stało si? faktem (podpisano je natomiast 29 grudnia 1927). 18 grudnia 1927 odbyło si? w Krakowie 11. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PZPN , podczas ktorego doszło do symbolicznego ko?ca ?starej epoki” w polskim futbolu, poprzez podj?cie decyzji o przeniesieniu siedziby zwi?zku do Warszawy (zwyci?stwo działaczy wojskowych, ktorzy praktycznie od tego momentu przej?li kontrol? nad całym rodzimym futbolem) oraz przyst?pieniu Cracovii do PLPN. Kolejne Walne Zgromadzenie PZPN zorganizowano wi?c ju? w stolicy 15 stycznia 1928 i to podczas jego trwania PLPN stała si? jednym z 11 autonomicznych członkow PZPN (obok 10 okr?gowych zwi?zkow piłki no?nej).

11 wrze?nia 1927 w Krakowie Wisła rozgromiła TKS 15:0 (7:0), co do dzisiaj pozostaje rekordowym rozmiarem zwyci?stwa rodzimej Ekstraklasy. Zreszt? cały sezon stał pod znakiem rywalizacji Białej Gwiazdy z katowickim 1. FC finansowanym przez mniejszo?? niemieck? na Gornym ?l?sku. Na finiszu lepsi okazali si? krakowianie, ktorzy w dodatku dwukrotnie ograli najgro?niejszego rywala ? 3:0 (1:0) ?u siebie” i 2:0 (0:0) ?na wyje?dzie”. Formalnie sezon zako?czył si? 13 listopada 1927, jednak w wyniku licznych odwoła? ostateczna weryfikacja gier i tabeli nast?piła dopiero 7 kwietnia 1928, a wi?c ju? w trakcie trwania nowego sezonu . Liga liczyła wowczas 15 zespołow, bowiem doł?czono do niej Cracovi?, co przy niezmienionych zasadach awansu sprawiło, ?e w edycji 1929 ponownie wyst?piła w niej nieparzysta liczba dru?yn. W trzech pierwszych sezonach rozgrywek z ekstraklasy spadły trzy dru?yny mniejszo?ci narodowych: ?ydowskie Jutrzenka Krakow i Hasmonea Lwow oraz niemiecki 1.FC Katowice, a na takie rozstrzygni?cia pewien wpływ miały, niekorzystne dla tych klubow, decyzje s?dziow. A? do 1939 roku ?aden inny klub mniejszo?ci narodowej nie awansował do Ligi.

Lata 30. [ edytuj | edytuj kod ]

Nast?pne trzy sezony ( 1930 ? 1932 ) przyniosły stabilizacj? systemu rozgrywek, w ktorych wyst?powało 12 ekip ? jedna spadała i jedna uzyskiwała promocj?. Pierwsz? powa?n? reform? wprowadzono w edycji 1933 . 16 stycznia 1933 walne zebranie LPN zatwierdziło projekt podziału Ekstraklasy na dwie rownorz?dne 6-zespołowe grupy, z ktorych po trzy czołowe miały w II etapie walczy? w grupie mistrzowskiej o tytuł najlepszej w kraju, a pozostałe o utrzymanie na najwy?szym szczeblu (tj. miejsca 7-12). Obowi?zywał on jednak zaledwie przez rok. W sezonie 1935 po raz kolejny pomniejszono lig? do nieparzystej liczby dru?yn (11), a rok po?niej do 10, przy obowi?zuj?cej zasadzie spadku i awansu dwoch klubow. Systemem tym grano ju? niezmiennie do wybuchu II wojny ?wiatowej . Hegemonem polskiej ligi lat 30. okazał si? chorzowski Ruch, ktory triumfował w niej cztery razy z rz?du. Wcze?niej swe pierwsze tytuły MP zdobyły Warta Pozna? i Garbarnia Krakow . W edycji 1937 po raz pierwszy dwie czołowe lokaty zaj?li beniaminkowie (Cracovia i AKS Chorzow ), czego nie powtorzono ju? nigdy po?niej. Ostatni? przedwojenn? pełn? rywalizacj? (zako?czon? elekcj? mistrza) przeprowadzono w 1938 , bowiem sezonu 1939 ? na skutek wybuchu II wojny ?wiatowej ? nie doko?czono (w chwili przerwania rozgrywek w lidze prowadził Ruch Chorzow).

Lata powojenne [ edytuj | edytuj kod ]

Po zako?czeniu działa? wojennych i stopniowym odbudowaniu ?ycia piłkarskiego ?nad Wisł?”, w czerwcu 1945 rozpocz?to ?mudny proces reaktywowania Ekstraklasy (nadano jej wowczas nazw? Liga Pa?stwowa ). Wst?pny projekt przedstawiono do akceptacji 29 czerwca 1945, ale został on odrzucony przez 26. Walne Zgromadzenie PZPN .

1 lipca 1946 zwi?zek rozpisał referendum na temat systemu rozgrywek o MP, jednak ju? 26 lipca 1946 gazeta ? Sport ” przypomniała, ?e LPN istnieje nadal ? nikt jej bowiem do tej pory nie rozwi?zał ? a na czas wojny jedynie zawiesiła sw? działalno??. Tote? 10 sierpnia 1946 podczas zebrania w Krakowie (z inicjatywy i w siedzibie Cracovii) reaktywowano j? pod nazw? Liga PZPN . W spotkaniu uczestniczyli delegaci 14 klubow ? 9 przedwojennych ligowcow (Cracovii, Wisły Krakow, Garbarni Krakow , Legii Warszawa, Polonii Warszawa, ŁKS Łod?, Warty Pozna?, Ruchu i AKS Chorzow ), Polonii Bytom (jako spadkobiercy zlikwidowanej Pogoni Lwow), a tak?e 4 ?obserwatorow” ( Widzewa Łod? , Lecha Pozna? , Zagł?bia Sosnowiec i Rymera Niedobczyce ) ? ktorzy obowi?zki prezesa powierzyli Tadeuszowi Dr?giewiczowi . Postanowiono na siedzib? Ligi obra? Krakow i ustanowi? dwie 12-zespołowe klasy rozgrywkowe: I i II lig?. Jednak ju? 18 sierpnia 1946 28. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PZPN całkowicie zanegowało funkcjonowanie Ligi, nie wpuszczaj?c na sal? obrad jej działaczy oraz protokołuj?c, ?e dla centrali ona nie istnieje. A wszystko w obawie, i? uruchomienie ligowej karuzeli z pewno?ci? poci?gnie za sob? konieczno?? wprowadzenia zawodowstwa, na ktore politycy tzw. Polski Ludowej nie chcieli pozwoli?. Tak wi?c mistrza kraju z 1946 wyłoniono modelem nieligowym według koncepcji Stanisława Mielecha .

Dopiero pa?dziernikowo-listopadowa seria artykułow w prasie sugeruj?ca, i? ?powstanie zawodowej ligi oczy?ciłoby atmosfer? w ?wiatku piłkarskim”, doprowadziła do wznowienia dyskusji w tym temacie. Tote? 25 listopada 1946 Zarz?d PZPN rozwa?ał dwa projekty ligowe. Pierwszy ( autorstwa Andrzeja Przeworskiego), zakładał zorganizowanie MP 1947 sposobem mieszanym (pucharowo-ligowym), ktorych wyniki byłyby jednocze?nie podstaw? kwalifikacji do planowanej ligi w edycji 1948. Drugi ? przedstawiony przez Heliodora Konopk? ? proponował utworzenie ligi ju? w sezonie 1947, a o jej składzie zadecydowałby sam zwi?zek według własnego uznania. Podczas obraduj?cego w Warszawie w dniach 14 grudnia i 15 grudnia 1946 29. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PZPN najpierw a? 170 delegatow opowiedziało si? za reaktywowaniem ligi (wobec 45 głosow przeciwnych i 4 wstrzymuj?cych si?), za? po?niej obydwie koncepcje poddano pod głosowanie. Bezapelacyjnie zwyci??ył projekt Andrzeja Przeworskiego, ktory poparło 182 działaczy (konkurencyjny uzyskał jedynie 37 głosow), dlatego 22 lutego 1947 podczas 30. Walnego Zgromadzenia PZPN (zorganizowanego wyj?tkowo w Łodzi ? pierwszy i jedyny raz) uchwalono zało?enie Klasy Pa?stwowej , maj?cej wystartowa? systemem ?wiosna-jesie?” od sezonu 1948 .

14 lutego 1948 30. Walne Zgromadzenie PZPN ostatecznie zatwierdziło 14 klubow, ktore 14 marca 1948 rozegrały 7 meczow inauguracyjnej kolejki. Pierwszego, po ponad 8-letniej przerwie, ligowego gola uzyskał w spotkaniu Warta Pozna? ? Cracovia gracz przyjezdnych Stanisław Ro?ankowski , za? pierwszym liderem została krakowska Wisła (6:0 u siebie z Poloni? Warszawa). W ko?cowej tabeli z identyczn? liczb? punktow prowadziły Cracovia i Wisła Krakow, wi?c o mistrzostwie zdecydował jednomeczowy bara? na neutralnym boisku (stadionie Garbarni Krakow), w ktorym ?Pasy” pokonały odwiecznego rywala 3:1 i to one si?gn?ły po tytuł.

Ligow? edycj? 1951 wygrała Wisła Krakow, ale tytuł mistrza Polski przyznawano wtedy zdobywcy Pucharu Polski , ktorym był Ruch Chorzow . W 1952 kluby rywalizowały w dwoch rownorz?dnych grupach I i II, ich mistrzowie spotkali si? w bara?ach o mistrzostwo. Do 1961 w I lidze grano według cyklu wiosna-jesie?. By przej?? na cykl jesie?-wiosna w 1962 przeprowadzono skrocone, tzw. przej?ciowe rozgrywki. Dru?yny rywalizowały w dwoch rownorz?dnych grupach I i II. O 1. miejscu (oraz 3, 5, 7, 9, 11 i 13) zdecydowały dodatkowe mecze mi?dzy zespołami zajmuj?cymi te same miejsca w obu grupach. Tak?e w sezonie 2001/2002 rozgrywki zorganizowano w grupach ? na jesieni w dwoch rownorz?dnych A i B, a na wiosn? w grupach mistrzowskiej (walcz?cej o miejsca 1-8) i spadkowej (walcz?cej o miejsca 9-16).

Idea Ekstraklasa [ edytuj | edytuj kod ]

Na przełomie tysi?cleci PZPN rozpocz?ł działania maj?ce na celu pozyskanie dla ligi tytularnego sponsora. Pierwsze zaawansowane rozmowy prowadzone były z jednym z polskich bankow (oficjalnie jego nazwy nigdy nie ujawniono), jednak 18 listopada 2002 negocjacje zako?czyły si? ostatecznym fiaskiem.

Latem 2004 ogłoszono przetarg w sprawie wykupienia praw do nazwy polskiej ekstraklasy. Przyst?pili do niego dwaj oferenci z bran?y telefonii komorkowej : Polska Telefonia Cyfrowa sp. z o.o. ( operator sieci Era ) i Polska Telefonia Komorkowa ?Centertel” Sp. z o.o. (operator sieci Idea ). 14 pa?dziernika 2004 komisja przetargowa jednogło?nie uznała ofert? drugiego z nich za korzystniejsz? (o 17 procent wy?sz? od konkurenta), dokonuj?c tym samym wyboru oferenta. 15 pa?dziernika 2004 decyzj? komisji przetargowej oficjalnie zatwierdziło Prezydium Zarz?du PZPN, przyznaj?c tym samym PTK ?Centertel” sp. z o.o. miano głownego i tytularnego sponsora polskiej ekstraklasy piłkarskiej od 1 stycznia 2005 (cho? dat? podpisania umowy wyznaczono na 1 lutego 2005, a faktycznie miało do tego doj?? na pocz?tku rundy wiosennej sezonu 2004/2005 ). Umowa sponsoringowa zawarta została na 3,5 sezonu (do czerwca 2008) i opiewała na kwot? 31,6 mln zł. Pierwotnie planowano, by nowa nazwa I ligi od razu przybrała docelow? form? ? Orange Ekstraklasa (od nazwy sieci telefonii komorkowej, maj?cej 19 wrze?nia 2005 zast?pi? mark? Idea), jednak po wielu dyskusjach zdecydowano si? na owczesn? nazw? sieci ? Idea Ekstraklasa (IE).

9 marca 2005 uroczy?cie zaprezentowano logo IE oraz obran? strategi? marketingow?, za? 11 marca 2005 na Stadionie Wojska Polskiego meczem Legia Warszawa ? Pogo? Szczecin (3:0) liga pod t? nazw? rozpocz?ła faktycznie swe rozgrywki (pierwszego z nich gola zdobył Marek Saganowski w 48 minucie).

Orange Ekstraklasa [ edytuj | edytuj kod ]

16 wrze?nia 2005 ? na skutek rebrandingu głownego sponsora polskiej I ligi ? zmieniono nazw? rozgrywek na docelow? ? Orange Ekstraklasa (OE). W mi?dzyczasie (12 sierpnia 2005) Ekstraklasa SA podpisała z PZPN umow? o zarz?dzaniu IE (dzie? formalnego przej?cia piłkarskiej ligi zawodowej), za? na jej mocy od 18 listopada 2005 (14 kolejki sezonu 2005/2006 ) faktycznie wykonuje te obowi?zki (pierwszym spotkaniem był mecz Legia Warszawa ? Gornik Zabrze 3:2).

13 lipca 2006 ? na wniosek Prezesa Zarz?du Ekstraklasy S.A. ? Prezydium Zarz?du PZPN zatwierdziło nowy regulamin rozgrywek sezonu 2006/2007 , obejmuj?cy swym zakresem jedynie rozgrywki OE (poprzednie przepisy dotyczyły zarowno I, jak i II ligi ). Nowelizacja ta miała na celu uzyskanie wi?kszej niezale?no?ci zawodowej ligi od PZPN. Według nowych przepisow cało?ci? spraw zwi?zanych z rozgrywkami OE zajmowa? si? b?d? jedynie wydzielone organy Ekstraklasy S.A., tj. Departament Logistyki Rozgrywek i Komisja Ligi.

Inauguracyjn? kolejk? spotka? sezonu 2006/2007 rozegrano w dniach 28-30 lipca 2006. Tym samym ten sezon przeszedł do historii polskiej piłki no?nej jako ten, w ktorym rozgrywki ? od pocz?tku do ko?ca ? po raz pierwszy prowadził inny podmiot ni? PZPN.

Mimo to cz??? zada? nadal pozostaje w gestii dawnego zarz?dcy ligi (PZPN). Nale?? do nich: proces licencyjny, sprawy s?dziowskie, sprawy mi?dzynarodowe (m.in. zgłaszanie klubow do europejskich pucharow), kwestie bezpiecze?stwa na stadionach oraz sprawy dyscyplinarne w instancji odwoławczej. Dodatkowo ? w zamian za przekazanie rozgrywek OE ? przez 3 lata (od sezonu 2006/2007 do sezonu 2008/2009 ) PZPN otrzymał od Ekstraklasy S.A. 7,2% udziałow w zyskach oraz corocznie 1 mln złotych (m.in. na zarz?dzanie rozgrywkami ni?szych klas).

Reforma 2008/2009 [ edytuj | edytuj kod ]

7 stycznia 2007 obraduj?ce w Warszawie walne zgromadzenie sprawozdawczo-statutowe PZPN podj?ło decyzj? o reformie centralnych szczebli m?skich rozgrywek ligowych, pocz?wszy od sezonu 2008/2009. Na mocy zawartych porozumie? zmianom uległy zarowno struktura, jak i terminologia poszczegolnych klas rozgrywkowych ? w tym tej najwy?szej ? ktora z I ligi została oficjalnie przemianowana na Ekstraklas? ^{[6] [7]} .

T-Mobile Ekstraklasa [ edytuj | edytuj kod ]

Dnia 21 lipca 2011 ogłoszono, ?e sponsorem tytularnym Ekstraklasy został T-Mobile, umow? podpisano na 2 lata. 24 maja 2013 roku Ekstraklasa przedłu?yła wspołprac? z T-Mobile o kolejne 2 lata.

Reforma 2013/2014 [ edytuj | edytuj kod ]

5 kwietnia 2013 Rada Nadzorcza Ekstraklasy SA przegłosowała now? formuł? rozgrywek. Po rozegraniu 30. kolejek fazy zasadniczej zespoły zostan? podzielone na dwie rowne grupy, a ich wyniki punktowe podzielone przez 2. Je?li dru?yna zdob?dzie nieparzyst? liczb? punktow wynik zostanie zaokr?glony do gory. Zespoły z miejsc 1-4 oraz 9-12 rozegraj? cztery mecze u siebie, a trzy na wyje?dzie, za? zespoły z miejsc 5-8 i 13-16 odwrotnie ^[8] .

Lotto Ekstraklasa [ edytuj | edytuj kod ]

W dniu 15 lipca 2016 Ekstraklasa SA oraz Totalizator Sportowy podpisały roczny kontrakt, ktory gwarantuje prawo do u?ywania poł?czonej nazwy rozgrywek oraz znaku graficznego Ekstraklasy. Odt?d nazwa rozgrywek brzmiała Lotto Ekstraklasa, za? Totalizator Sportowy stał si? partnerem tytularnym ligi. Nowy logotyp rozgrywek pojawił si? m.in. na: koszulkach wszystkich piłkarzy, bandzie centralnej wszystkich szesnastu stadionow, bandach elektronicznych, a tak?e na ?ciankach do wywiadow. Logo rozgrywek Lotto Ekstraklasy było tak?e prezentowane podczas transmisji telewizyjnych z meczow w trakcie całego sezonu, w ro?nych wersjach ekspozycji. Dodatkowo znalazło si? ono we wszystkich pozostałych produkcjach telewizyjnych, w komunikacji w mediach społeczno?ciowych Ekstraklasy oraz wszelkich kanałach komunikacji prowadzonych przez kluby ^{[9] [10]} .

Od 7 lipca 2017 u?ywa si? w Ekstraklasie systemu powtorek VAR ^[11] .

Reforma 2017/2018 [ edytuj | edytuj kod ]

Wraz z pocz?tkiem tego sezonu, zlikwidowano podział punktow przez 2 po zako?czeniu rundy zasadniczej ^[12] . Zespoły nadal jednak s? dzielone na dwie grupy po 8 zespołow (grupy mistrzowska i spadkowa).

PKO BP Ekstraklasa [ edytuj | edytuj kod ]

W dniu 1 lipca 2019 Ekstraklasa SA oraz PKO Bank Polski podpisały roczny kontrakt, ktory gwarantuje prawo do u?ywania poł?czonej nazwy rozgrywek oraz znaku graficznego Ekstraklasy. Odt?d nazwa rozgrywek brzmiała PKO BP Ekstraklasa.

W zwi?zku z pandemi? COVID-19 rozgrywki ligowe od 20 marca 2020 roku zostały zawieszone ^[13] . Wznowienie rozgrywek nast?piło 29 maja 2020 ^[14] . Z powodu pandemii COVID-19 wszystkie 32 spotkania od 27 do 30 kolejki zostały rozegrane bez udziału publiczno?ci. Na wszystkich 56 meczach rundy finałowej maksymalna liczba widzow na trybunach stadionu mogła wynosi? 25 procent ogolnej liczby miejsc siedz?cych przeznaczonych dla publiczno?ci ^[15] .

Podczas sezonu 2020/2021 z powodu napi?tego kalendarza piłkarskiego, wywołanego pandemi? COVID-19 , po siedmiu latach zrezygnowano z formatu ESA-37 (podział rozgrywek po rundzie zasadniczej na dwie grupy, graj?ce odpowiednio o mistrzostwo i utrzymanie) i przywrocono na jeden sezon obowi?zuj?cy wcze?niej kształt rozgrywek z 30 kolejkami po osiem meczow ka?da (razem 240 spotka?) ^[16] .

Po zako?czeniu sezonu 2020/2021 do I ligi spadł tylko jeden zespoł, gdy? Ekstraklasa została powi?kszona z 16 do 18 dru?yn (bez zmian pozostały zasady awansu z I ligi ? pierwsze dwie dru?yny bezpo?rednio, za? trzeci? wyłoni? bara?e mi?dzy zespołami z miejsc 3?6) ^[16] .

System rozgrywek [ edytuj | edytuj kod ]

W obecnym formacie rozgrywki składaj? si? z trzydziestu czterech kolejek spotka? rozgrywanych pomi?dzy dru?ynami systemem kołowym . Ka?da para dru?yn rozgrywa ze sob? dwa mecze ? jeden w roli gospodarza, drugi jako go?cie. Od sezonu 2021/22 w lidze wyst?puje 18 zespołow. W przeszło?ci liczba ta wynosiła od 10 do 16. Dru?yna zwyci?ska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1994/95 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za pora?k?.

Zaj?cie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotka? oznacza zdobycie tytułu Mistrzow Polski w piłce no?nej. Mistrz Polski kwalifikuje si? do eliminacji Ligi Mistrzow UEFA . Druga oraz trzecia dru?yna zdobywaj? mo?liwo?? gry w Lidze Konferencji UEFA . Zwyci?zca Pucharu Polski startuje z kolei w eliminacjach do Ligi Europy UEFA lub, w przypadku, w ktorym zdobywca krajowego pucharu zostanie mistrzem kraju ? mo?liwo?? gry w Lidze Europy otrzymuje druga dru?yna w tabeli, natomiast czwarta dru?yna klasyfikacji ko?cowej uzyskuje prawo do gry w eliminacjach do Ligi Konferencji. W sezonie 2020/2021 zaj?cie ostatniego miejsca wi?zało si? ze spadkiem dru?yny do I ligi . Od sezonu 2021/2022 3 ostatnie zespoły spadaj? z najwy?szej klasy rozgrywkowej.

W przypadku zdobycia tej samej liczby punktow, klasyfikacja ko?cowa ustalana jest w oparciu o wynik dwumeczu pomi?dzy dru?ynami, w nast?pnej kolejno?ci w przypadku remisu ? ro?nic? bramek w pojedynku bezpo?rednim, nast?pnie ogolnym bilansem bramkowym osi?gni?tym w sezonie, wi?ksz? liczb? bramek zdobytych oraz w ostateczno?ci losowaniem.

Skład ligi w sezonie 2023/2024 [ edytuj | edytuj kod ]

Uczestnicy poprzedniej edycji
RAK	Rakow Cz?stochowa	Cz?stochowa	1
LEG	Legia Warszawa	Warszawa	2
LPO	Lech Pozna?	Pozna?	3
POG	Pogo? Szczecin	Szczecin	4
PIA	Piast Gliwice	Gliwice	5
GZA	Gornik Zabrze	Zabrze	6
CRA	Cracovia	Krakow	7
WAR	Warta Pozna?	Pozna?	8
ZLU	Zagł?bie Lubin	Lubin	9
RAD	Radomiak Radom	Radom	10
SMI	Stal Mielec	Mielec	11
WID	Widzew Łod?	Łod?	12
KOR	Korona Kielce	Kielce	13
JAG	Jagiellonia Białystok	Białystok	14
?L?	?l?sk Wrocław	Wrocław	15
Spadek z Ekstraklasy 2022/2023
WPŁ	Wisła Płock	Płock	16
LGD	Lechia Gda?sk	Gda?sk	17
MIE	Mied? Legnica	Legnica	18
Awans z I ligi 2022/2023
ŁKS	ŁKS Łod?	Łod?	1
RCH	Ruch Chorzow	Chorzow	2
po bara?ach
PNI	Puszcza Niepołomice	Niepołomice	5
Oznaczenia: kolumna pierwsza ? skroty nazw dru?yn, kolumna trzecia ? siedziba klubu, kolumna czwarta ? miejsce zaj?te w poprzednim sezonie.

Triumfatorzy polskiej I klasy rozgrywkowej [ edytuj | edytuj kod ]

( Uwaga! lista nie jest rownoznaczna z list? Mistrzow Polski )

  Osobny artykuł: Mistrzostwa Polski w piłce no?nej m??czyzn .

1927 ? Wisła Krakow 1928 ? Wisła Krakow 1929 ? Warta Pozna? 1930 ? Cracovia 1931 ? Garbarnia Krakow 1932 ? Cracovia 1933 ? Ruch Chorzow 1934 ? Ruch Chorzow 1935 ? Ruch Chorzow 1936 ? Ruch Chorzow 1937 ? Cracovia 1938 ? Ruch Chorzow 1939 ? rozgrywki niedoko?czone 1948 ? Cracovia 1949 ? Wisła Krakow 1950 ? Wisła Krakow 1951 ? Wisła Krakow 1952 ? Ruch Chorzow 1953 ? Ruch Chorzow 1954 ? Polonia Bytom 1955 ? Legia Warszawa 1956 ? Legia Warszawa

1957 ? Gornik Zabrze 1958 ? ŁKS Łod? 1959 ? Gornik Zabrze 1960 ? Ruch Chorzow 1961 ? Gornik Zabrze 1962 ? Polonia Bytom 1963 ? Gornik Zabrze 1964 ? Gornik Zabrze 1965 ? Gornik Zabrze 1966 ? Gornik Zabrze 1967 ? Gornik Zabrze 1968 ? Ruch Chorzow 1969 ? Legia Warszawa 1970 ? Legia Warszawa 1971 ? Gornik Zabrze 1972 ? Gornik Zabrze 1973 ? Stal Mielec 1974 ? Ruch Chorzow 1975 ? Ruch Chorzow 1976 ? Stal Mielec 1977 ? ?l?sk Wrocław 1978 ? Wisła Krakow

1979 ? Ruch Chorzow 1980 ? Szombierki Bytom 1981 ? Widzew Łod? 1982 ? Widzew Łod? 1983 ? Lech Pozna? 1984 ? Lech Pozna? 1985 ? Gornik Zabrze 1986 ? Gornik Zabrze 1987 ? Gornik Zabrze 1988 ? Gornik Zabrze 1989 ? Ruch Chorzow 1990 ? Lech Pozna? 1991 ? Zagł?bie Lubin 1992 ? Lech Pozna? 1993 ? Lech Pozna? 1994 ? Legia Warszawa 1995 ? Legia Warszawa 1996 ? Widzew Łod? 1997 ? Widzew Łod? 1998 ? ŁKS Łod? 1999 ? Wisła Krakow 2000 ? Polonia Warszawa

2001 ? Wisła Krakow 2002 ? Legia Warszawa 2003 ? Wisła Krakow 2004 ? Wisła Krakow 2005 ? Wisła Krakow 2006 ? Legia Warszawa 2007 ? Zagł?bie Lubin 2008 ? Wisła Krakow 2009 ? Wisła Krakow 2010 ? Lech Pozna? 2011 ? Wisła Krakow 2012 ? ?l?sk Wrocław 2013 ? Legia Warszawa 2014 ? Legia Warszawa 2015 ? Lech Pozna? 2016 ? Legia Warszawa 2017 ? Legia Warszawa 2018 ? Legia Warszawa 2019 ? Piast Gliwice 2020 ? Legia Warszawa 2021 ? Legia Warszawa 2022 ? Lech Pozna?

2023 ? Rakow Cz?stochowa 2024 ? Jagiellonia Białystok

W latach 1920-1926, 1946-1947 i 1951 rozgrywki o mistrzostwo Polski nie odbywały si? w systemie ligowym.

Przedstawiciele miast w lidze [ edytuj | edytuj kod ]

Ł?cznie 57 miast i 1 miejscowo?? bez praw miejskich miały swoich przedstawicieli w najwy?szej polskiej klasie rozgrywkowej. Pełna lista klubow graj?cych historycznie w Ekstraklasie z podziałem na miasta:

7 klubow ? Krakow : Cracovia , Garbarnia , Hutnik , Jutrzenka , Podgorze , Wawel , Wisła 5 klubow ? Łod? : Klub Turystow , ŁKS , ŁTSG , Union-Touring , Widzew 4 kluby ? dwa miasta Lwow : Czarni , Hasmonea , Lechia , Pogo? Warszawa : Gwardia , Legia , Polonia , Warszawianka 3 kluby ? dwa miasta Katowice : 1. FC , D?b , GKS Pozna? : Lech , Olimpia , Warta

2 kluby ? siedem miast Bydgoszcz : Polonia , Zawisza Bytom : Polonia , Szombierki Chorzow : AKS [a] , Ruch [b] Gdynia : Arka , Bałtyk Szczecin : Arkonia , Pogo? Tychy : GKS , Sokoł Wałbrzych : Gornik , Zagł?bie

1 klub ? 45 miast i 1 wie?

Bełchatow : GKS Białystok : Jagiellonia Bielsko-Biała : Podbeskidzie Cz?stochowa : Rakow D?bica : Igloopol Gda?sk : Lechia Gliwice : Piast Grodzisk Wielkopolski : Dyskobolia Jastrz?bie-Zdroj : GKS Jaworzno : Szczakowianka Kielce : Korona Legnica : Mied? Lubin : Zagł?bie Lublin : Motor Ł?czna : Gornik Mielec : Stal Nieciecza : Termalica Bruk-Bet Niedobczyce /( Rybnik ): Rymer [c] Niepołomice : Puszcza Nowy Dwor Mazowiecki : ?wit Nowy S?cz : Sandecja Olsztyn : Stomil Opole : Odra Ostrowiec ?wi?tokrzyski : KSZO Płock : Wisła

Pniewy : Sokoł Polkowice : Gornik Raciborz : Unia Radlin : Gornik Radom : Radomiak Radomsko : RKS Radzionkow : Ruch [d] Rybnik : KS ROW Rzeszow : Stal Siedlce : Strzelec Sosnowiec : Zagł?bie Stalowa Wola : Stal ?wi?tochłowice : ?l?sk Tarnobrzeg : Siarka Tarnow : Tarnovia Toru? : TKS Wilno : ?migły Wodzisław ?l. : Odra Wrocław : ?l?sk Wronki : Amica Zabrze : Gornik

Statystyki osobowe [ edytuj | edytuj kod ]

Najwi?cej goli w ekstraklasie [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Klub 100 goli w ekstraklasie .

Stan na 31 grudnia 2019 r.

• Ernest Pohl (Gornik Zabrze, Legia Warszawa) ? 186
• Lucjan Brychczy (Legia Warszawa) ? 182
• Gerard Cie?lik (Ruch Chorzow) ? 167 ^[17]
• Tomasz Frankowski (Jagiellonia Białystok, Wisła Krakow) ? 167 ^[18]
• Teodor Peterek (Ruch Chorzow) ? 155 + 1 ^[19]
• Włodzimierz Luba?ski (Gornik Zabrze) ? 155
• Kazimierz Kmiecik (Wisła Krakow) ? 153
• Paweł Bro?ek (Wisła Krakow, GKS Katowice) ? 149
• Jan Liberda (Polonia Bytom) ? 147
• Teodor Anioła (Lech Pozna?) ? 139 ^[20]
• Fryderyk Scherfke (Warta Pozna?) ? 134

Najwi?cej wyst?pow w ekstraklasie [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Klub 300 .

Stan na 23 czerwca 2018 r.

• Łukasz Surma (Wisła Krakow, Ruch Chorzow, Legia Warszawa, Lechia Gda?sk) ? 559
• Marcin Malinowski (Odra Wodzisław ?l., Ruch Chorzow) ? 458
• Marek Chojnacki (ŁKS Łod?) ? 452 (451 + 1 anulowany)
• Arkadiusz Głowacki (Lech Pozna?, Wisła Krakow) ? 435
• Dariusz G?sior (Ruch Chorzow, Widzew Łod?, Pogo? Szczecin, Amica Wronki, Wisła Płock, Dyskobolia Grodzisk Wlkp.) ? 427
• Łukasz Madej (ŁKS Łod?, Ruch Chorzow, Lech Pozna?, Gornik Ł?czna, ?l?sk Wrocław, GKS Bełchatow, Gornik Zabrze) ? 417
• Janusz Jojko (Ruch Chorzow, GKS Katowice, KSZO Ostrowiec ?wi?tokrzyski) ? 417 (416 + 1 anulowany)
• Marek Zie?czuk (Amica Wronki, Wisła Krakow, Lechia Gda?sk, Ruch Chorzow) ? 416
• Zygfryd Szołtysik (Gornik Zabrze) ? 395
• Paweł Janik (Polonia Bytom, Szombierki Bytom) ? 389
• Tomasz Kiełbowicz (Siarka Tarnobrzeg, Rakow Cz?stochowa, Widzew Łod?, Polonia Warszawa, Legia Warszawa) ? 383

Krolowie strzelcow ekstraklasy w poszczegolnych sezonach [ edytuj | edytuj kod ]

1927 ? Henryk Reyman ( Wisła Krakow ) 37 1928 ? Ludwik Gintel ( Cracovia ) 29 [21] ? Henryk Reyman ( Wisła Krakow ) 29 lub 27 [22] 1929 ? Rochus Nastula ( Czarni Lwow ) 25 [23] 1930 ? Karol Kossok ( Cracovia ) 24 1931 ? Walerian Kisieli?ski ( Wisła Krakow ) 25 [24] 1932 ? Kajetan Kryszkiewicz ( Warta Pozna? ) 15 ? Fryderyk Scherfke ( Warta Pozna? ) 15 1933 ? Artur Wo?niak ( Wisła Krakow ) 18 + 1 [25] 1934 ? Ernest Wilimowski ( Ruch Wielkie Hajduki ) 33 1935 ? Michał Matyas ( Pogo? Lwow ) 22 1936 ? Teodor Peterek ( Ruch Wielkie Hajduki ) 18 ? Ernest Wilimowski ( Ruch Wielkie Hajduki ) 18 1937 ? Antoni Lewandowski ( ŁKS Łod? ) 11 [26] ? Jerzy Wostal ( AKS Chorzow ) 11 [27] ? Artur Wo?niak ( Wisła Krakow ) 11 [28] 1938 ? Teodor Peterek ( Ruch Wielkie Hajduki ) 21 ? Leonard Pi?tek ( AKS Chorzow ) 21 1939 ? Ernest Wilimowski ( Ruch Wielkie Hajduki ) 26 [29] 1948 ? Jozef Kohut ( Wisła Krakow ) 31 1949 ? Teodor Anioła ( Kolejarz Pozna? ) 20 [30] 1950 ? Teodor Anioła ( Kolejarz Pozna? ) 20 1951 ? Teodor Anioła ( Kolejarz Pozna? ) 20 1952 ? Gerard Cie?lik ( Unia Chorzow ) 11 1953 ? Gerard Cie?lik ( Unia Chorzow ) 24 1954 ? Ernest Pohl ( CWKS Warszawa ) 13 ? Henryk Kempny ( Ogniwo Bytom ) 12 lub 13 [31] 1955 ? Stanisław Hachorek ( Gwardia Warszawa ) 16 1956 ? Henryk Kempny ( CWKS Warszawa ) 21 1957 ? Lucjan Brychczy ( Legia Warszawa ) 19 1958 ? Władysław Soporek ( ŁKS Łod? ) 19 1959 ? Jan Liberda ( Polonia Bytom ) 21 ? Ernest Pol ( Gornik Zabrze ) 21 1960 ? Marian Norkowski ( Polonia Bydgoszcz ) 17 1961 ? Ernest Pol ( Gornik Zabrze ) 24 1962 ? Jan Liberda ( Polonia Bytom ) 16 1963 ? Marian Kielec ( Pogo? Szczecin ) 18 1964 ? Lucjan Brychczy ( Legia Warszawa ) 18 [32] ? Jozef Gałeczka ( Zagł?bie Sosnowiec ) 18 ? Jerzy Wilim ( Szombierki Bytom ) 18 1965 ? Lucjan Brychczy ( Legia Warszawa ) 20 1966 ? Włodzimierz Luba?ski ( Gornik Zabrze ) 23 1967 ? Włodzimierz Luba?ski ( Gornik Zabrze ) 18 1968 ? Włodzimierz Luba?ski ( Gornik Zabrze ) 24 1969 ? Włodzimierz Luba?ski ( Gornik Zabrze ) 22 1970 ? Andrzej Jarosik ( Zagł?bie Sosnowiec ) 18 1971 ? Andrzej Jarosik ( Zagł?bie Sosnowiec ) 13 1972 ? Ryszard Szymczak ( Gwardia Warszawa ) 16 1973 ? Grzegorz Lato ( Stal Mielec ) 13 1974 ? Zdzisław Kapka ( Wisła Krakow ) 15 1975 ? Grzegorz Lato ( Stal Mielec ) 19 1976 ? Kazimierz Kmiecik ( Wisła Krakow ) 20 1977 ? Włodzimierz Mazur ( Zagł?bie Sosnowiec ) 17

1978 ? Kazimierz Kmiecik ( Wisła Krakow ) 15 1979 ? Kazimierz Kmiecik ( Wisła Krakow ) 17 1980 ? Kazimierz Kmiecik ( Wisła Krakow ) 24 1981 ? Krzysztof Adamczyk ( Legia Warszawa ) 18 1982 ? Grzegorz Kapica ( Szombierki Bytom ) 15 1983 ? Mirosław Oko?ski ( Lech Pozna? ) 15 ? Mirosław Tłoki?ski ( Widzew Łod? ) 15 1984 ? Włodzimierz Ciołek ( Gornik Wałbrzych ) 14 1985 ? Leszek Iwanicki ( Motor Lublin ) 14 1986 ? Andrzej Zgutczy?ski ( Gornik Zabrze ) 20 1987 ? Marek Le?niak ( Pogo? Szczecin ) 24 1988 ? Dariusz Dziekanowski ( Legia Warszawa ) 20 1989 ? Krzysztof Warzycha ( Ruch Chorzow ) 24 1990 ? Andrzej Juskowiak ( Lech Pozna? ) 18 1991 ? Tomasz Dziubi?ski ( Wisła Krakow ) 21 1992 ? Jerzy Podbro?ny ( Lech Pozna? ) 20 ? Mirosław Waligora ( Hutnik Krakow 20 1993 ? Jerzy Podbro?ny ( Lech Pozna? ) 25 ? Maciej ?liwowski ( Legia Warszawa ) 22 + 3 [33] 1994 ? Zenon Burzawa ( Miliarder Pniewy ) 21 1995 ? Bogusław Cygan ( Stal Mielec ) 16 1996 ? Marek Koniarek ( Widzew Łod? ) 29 1997 ? Mirosław Trzeciak ( ŁKS Łod? ) 18 1998 ? Arkadiusz B?k ( Polonia Warszawa ) 14 ? Sylwester Czereszewski ( Legia Warszawa ) 14 ? Mariusz ?rutwa ( Ruch Chorzow ) 14 1999 ? Tomasz Frankowski ( Wisła Krakow ) 21 2000 ? Adam Kompała ( Gornik Zabrze ) 19 2001 ? Tomasz Frankowski ( Wisła Krakow ) 18 2002 ? Maciej ?urawski ( Wisła Krakow ) 21 2003 ? Stanko Svitlica ( Legia Warszawa ) 24 2004 ? Maciej ?urawski ( Wisła Krakow ) 20 2005 ? Tomasz Frankowski ( Wisła Krakow ) 25 2006 ? Grzegorz Piechna ( Kolporter Korona Kielce ) 21 2007 ? Piotr Reiss ( Lech Pozna? ) 15 2008 ? Paweł Bro?ek ( Wisła Krakow ) 23 2009 ? Paweł Bro?ek ( Wisła Krakow ) 19 ? Takesure Chinyama ( Legia Warszawa ) 19 2010 ? Robert Lewandowski ( Lech Pozna? ) 18 2011 ? Tomasz Frankowski ( Jagiellonia Białystok ) 14 2012 ? Artjoms Rud?evs ( Lech Pozna? ) 22 2013 ? Robert Demjan ( Podbeskidzie Bielsko-Biała ) 14 2014 ? Marcin Robak ( Piast Gliwice / Pogo? Szczecin ) 22 2015 ? Kamil Wilczek ( Piast Gliwice ) 20 2016 ? Nemanja Nikoli? ( Legia Warszawa ) 28 2017 ? Marcin Robak ( Lech Pozna? ) 18 ? Marco Paixao ( Lechia Gda?sk ) 18 2018 ? Carlitos ( Wisła Krakow ) 24 2019 ? Igor Angulo ( Gornik Zabrze ) 24 2020 ? Christian Gytkjaer ( Lech Pozna? ) 24 2021 ? Toma? Pekhart ( Legia Warszawa ) 22 2022 ? Ivi Lopez ( Rakow Cz?stochowa ) 20 2023 ? Marc Gual ( Jagiellonia Białystok ) 16 2024 ? Erik Exposito ( ?l?sk Wrocław ) 19

Klasyfikacja i przypisy na podstawie ksi??ki: Wojciech Fr?czek, Mariusz Gudebski, Jarosław Owsia?ski Encyklopedia ekstraklasy, statystyczny bilans 80 sezonow , s. 1179-1183 i 1189-1194

Bramkarze z najwi?ksz? liczb? minut ci?głej gry bez puszczonego gola [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 7 listopada 2022 ^[34]

• Piotr Czaja (GKS Katowice, Ruch Chorzow) ? 1003 minuty
• Władysław Groty?ski (Legia Warszawa) ? 761 minut
• Du?an Kuciak (Legia Warszawa) ? 758 minut
• Łukasz Sapela (GKS Bełchatow) ? 752 minuty
• Jacek Jarecki (?l?sk Wrocław) ? 748 minut
• Vladan Kova?evi? (Rakow Cz?stochowa) ? 737 minut ^[35]
• Aleksander Dziurowicz (Wawel Krakow, Zagł?bie Sosnowiec) ? 724 minuty
• Eugeniusz Cebrat (Gornik Zabrze) ? 702 minuty

Strzelcy z najdłu?sz? seri? kolejnych meczow ze zdobytym golem [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 1 lipca 2017 ^[36]

• Teodor Peterek (Ruch Chorzow) ? 16
• Henryk Herbstreit (ŁKS Łod?) ? 10
• Marek Koniarek (Widzew Łod?) ? 10

Piłkarze z najdłu?sz? seri? kolejnych wyst?pow w ekstraklasie [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 1 lipca 2017 ^[37]

• Jerzy Jo?wiak (Polonia Bytom) ? 185
• Spirydion Alba?ski (Pogo? Lwow) ? 174
• Hieronim Barczak (Lech Pozna?) ? 167

Piłkarze z najdłu?szym sta?em wyst?pow w ekstraklasie [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 1 lipca 2017 ^[38]

• Janusz Jojko ? (04.06.1980 ? 31.05.2003) ? 22 lata 361 dni
• Marek Saganowski ? (20.05.1995 ? 15.05.2016) ? 20 lat 361 dni
• Łukasz Surma ? (27.07.1996 ? 27.05.2017) ? 20 lat 304 dni
• Tomasz Frankowski ? (29.08.1992 ? 02.06.2013) ? 20 lat 277 dni
• Jerzy Brz?czek ? (27.08.1988 ? 30.05.2009) ? 20 lat 276 dni
• Bogusław Wyparło ? (27.07.1991 ? 24.03.2012) ? 20 lat 241 dni
• Piotr ?wierczewski ? (10.05.1989 ? 11.12.2009) ? 20 lat 215 dni
• Zdzisław Leszczy?ski ? (27.08.1988 ? 05.12.2008) ? 20 lat 100 dni
• Piotr Lech ? (25.03.1989 ? 16.05.2009) ? 20 lat 52 dni
• Stanisław Baran ? (24.04.1938 ? 14.06.1958) ? 20 lat 51 dni
• Arkadiusz Głowacki ? (07.05.1997 ? 04.06.2017) ? 20 lat 28 dni
• Jarosław Araszkiewicz ? (11.05.1983 ? 03.06.2003) ? 20 lat 23 dni

Najmłodszy piłkarz ekstraklasy [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 27 pa?dziernika 2023 ^{[39] [40] [41]}

• Igor Pieprzyca ? ur. 08.10.2008, deb. 27.10.2023, wiek 15 lat 19 dni
• Janusz Sroka ? ur. 27.09.1954, deb. 23.11.1969, wiek 15 lat 57 dni
• J?drzej Hanuszczak ? ur. 23.03.2008, deb. 22.05.2023, wiek 15 lat 61 dni

Najstarszy piłkarz ekstraklasy [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 1 lipca 2017 ^[39]

• Janusz Jojko ? ur. 20.04.1960, ost. m. 31.05.2003, wiek 43 lata 41 dni
• Piotr Reiss ? ur. 20.06.1972, ost. m. 02.06.2013, wiek 40 lat 347 dni
• Piotr Lech ? ur. 18.06.1968, ost. m. 16.05.2009, wiek 40 lat 332 dni

Najmłodszy ko?cz?cy piłkarz ekstraklasy [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 1 lipca 2017 ^[39]

• Karol Buzun ? ur. 04.03.1996, ost. m. 03.05.2012, wiek 16 lat 60 dni
• Andrzej Wo?niak ? ur. 07.04.1947, ost. m. 16.06.1963, wiek 16 lat 67 dni
• Daniel Barbus ? ur. 10.02.1996, ost. m. 27.04.2012, wiek 16 lat 77 dni

Najstarszy debiutant ekstraklasy [ edytuj | edytuj kod ]

Stan na 1 lipca 2017 ^[38]

• Oswald Trybu? ? ur. 19.09.1912, deb. 25.06.1950, wiek 37 lat 279 dni
• Marek Grabowski ? ur. 20.01.1964, deb. 21.07.2001, wiek 37 lat 183 dni
• Alfred Nowiszewski ? ur. 24.08.1911, deb. 11.04.1948, wiek 36 lat 231 dni

Gwiazdki na koszulkach [ edytuj | edytuj kod ]

Od sezonu 2007/2008 Regulamin Strojow Meczowych w Rozgrywkach Ekstraklasy SA zezwala na umieszczanie gwiazdki symbolizuj?cej liczb? wywalczonych tytułow mistrzowskich. Gwiazdka ta mo?e by? umieszczona tylko na przedniej cz??ci koszulki, na wysoko?ci klatki piersiowej nad herbem lub emblematem klubu ^[42] .

Ustanowiono 3 rodzaje gwiazdek:

• biała gwiazdka ? symbolizuj?ca wywalczenie od 1 do 4 tytułow mistrza Polski
• srebrna gwiazdka ? symbolizuj?ca wywalczenie od 5 do 9 tytułow mistrza Polski
• złota gwiazdka ? symbolizuj?ca wywalczenie 10 i wi?cej tytułow mistrza Polski

Trofeum [ edytuj | edytuj kod ]

Trofeum za triumf w piłkarskiej ekstraklasie stanowi puchar, ktorego głownym elementem jest orzeł z uniesionymi i układaj?cymi si? w liter? V skrzydłami. Wa?y 10,8 kg, a mierzy 71 cm. Podstawa przedstawia nieck? stadionu. Znajduje si? na niej miejsce, gdzie grawerowane s? nazwy dru?yn si?gaj?cych po t? nagrod? w kolejnych latach. Nowe trofeum zast?piło wersj? u?ywan? od 2006 do 2014 roku ^[43] , wcze?niej głown? nagrod? stanowiła patera ^[44] .

Sponsorzy [ edytuj | edytuj kod ]

Głowni [ edytuj | edytuj kod ]

• 2004/2005 ? Idea
• 2005/2006 ? Orange
• 2006/2007 ? Orange
• 2007/2008 ? Orange
• 2011/2012 ? T-Mobile
• 2012/2013 ? T-Mobile
• 2013/2014 ? T-Mobile
• 2014/2015 ? T-Mobile
• 2016/2017 ? Lotto (partner tytularny), Keno (sponsor strategiczny)
• 2017/2018 ? Lotto
• 2018/2019 ? Lotto (partner tytularny), PKO BP (sponsor strategiczny)
• 2019/2020 ? PKO BP (partner tytularny), Stihl (sponsor strategiczny)
• 2020/2021 ? PKO BP (partner tytularny), Stihl (sponsor strategiczny)
• 2021/2022 ? PKO BP (partner tytularny), Stihl (sponsor strategiczny)

• 2022/2023 ? PKO BP (partner tytularny), Stihl (sponsor strategiczny)

Techniczni [ edytuj | edytuj kod ]

Puma (2008?2010) [ edytuj | edytuj kod ]

22 lipca 2008 Ekstraklasa SA i Puma Polska podpisały umow? o wspołpracy, na mocy ktorej Puma została na dwa sezony sponsorem technicznym oraz oficjalnym i wył?cznym dostawc? piłek dla Ekstraklasy. Lidze została zaproponowana futbolowka v1.08 i w ka?dym z dwoch sezonow producent był zobowi?zany do dostarczenia 2500 egzemplarzy. Ka?dy klub miał otrzyma? 150 piłek, w?rod ktorych miało by? 120 sztuk w biało-zielonych barwach Ekstraklasy i 30 pomara?czowych na ?nieg. Ponadto Puma miała zapewni? sprz?t dla dru?yn młodzie?owych ^[45] .

Puma (2010?2012) [ edytuj | edytuj kod ]

31 lipca 2010 ponownie z Pum? podpisana została umowa obejmuj?ca kolejne dwa sezony. Now? oficjaln? piłk? Ekstraklasy został model PowerCat 1.10, ktory wcze?niej przetestowali piłkarze czterech klubow z ligi. Do prob przekazano piłki szyte i klejone. Zawodnicy ostatecznie wybrali piłki klejowe, podczas gdy dotychczas spotkania Ekstraklasy rozgrywane były piłkami szytymi. W ka?dym z dwoch sezonow Puma musiała dostarczy? około 3000 sztuk, z ktorych po 180 miało trafi? do ka?dego z klubow. Piłka w wariancie podstawowym była biało-czarna z zielonymi dodatkami i logo Ekstraklasy, za? w wersji zimowej kolor biały zast?piono pomara?czowym ^[46] . Na pocz?tku sierpnia piłka została oficjalnie zaprezentowana ^[47] .

Puma (2012?2013) [ edytuj | edytuj kod ]

W 2012 Puma po raz trzeci została sponsorem technicznym Ekstraklasy na najbli?sze dwa sezony. 10 sierpnia zaprezentowana została nowa piłka ligi, ktor? został model PowerCat 1.12. Był on wykonany z 22 paneli, na powierzchni ktorych znajdowały si? niewielkie zagł?bienia, podobne do tych stosowanych na piłeczkach golfowych . Przygotowane zostały wersje podstawowa i jesienno-zimowa ^[48] , ktorych kolorystyka nawi?zywała bezpo?rednio do identyfikacji wizualnej Ekstraklasy ^[49] .

Adidas (2013?2015) [ edytuj | edytuj kod ]

W połowie grudnia 2013 poinformowano o zawarciu umowy z Adidasem . Kontrakt obejmował dostaw? w sezonach 2014/2015 i 2015/2016 kilku tysi?cy piłek meczowych oraz działania marketingowe. Oficjaln? futbolowk? ligi została wowczas Brazuca ^[50] ? model przygotowany specjalnie na Mistrzostwa ?wiata 2014 , składaj?cy si? z 6 paneli w kształcie ?migła ^[51] . W rundzie jesiennej sezonu 2015/2016 została ona zast?piona przez model conext15 ? oficjaln? piłk? m.in. kobiecych Mistrzostw ?wiata 2015 . Wykorzystywała ona te same rozwi?zania technologiczne co Brazuca, za? jej wygl?d był inspirowany ?ywiołami ? ziemi?, ogniem i wod? ^[52] . Runda wiosenna 2015/2016 została rozegrana natomiast modelem Errejota. Piłka ta, rownie? bazuj?ca na Brazuce, była u?ywana podczas wszystkich rozgrywek mistrzowskich FIFA w 2016 oraz Igrzysk Olimpijskich 2016 w Rio de Janeiro , st?d została ozdobiona ?ołtymi i zielonymi elementami w kształcie fal ^[53] .

Adidas (2015?2016) [ edytuj | edytuj kod ]

Na pocz?tku maja 2015 podano, ?e podpisana została kolejna umowa z Adidasem. Obj?ła ona sezon 2016/2017, w ktorym dla rund jesiennej i zimowej przewidziano inne modele piłek ^[54] . Spotkania rundy jesiennej rozegrano Errejot? ^[53] , za? 10 lutego 2017 na boiskach Ekstraklasy pojawiła si? Krasava ^[55] o konstrukcji opartej m.in. na Beau Jeu . B?dzie ona tak?e oficjaln? piłk? Pucharu Konfederacji 2017 rozgrywanego w Rosji , st?d nazwa pochodz?ca od rosyjskiego okre?lenia pi?kna piłki no?nej oraz umieszczony na futbolowce czerwony wzor symbolizuj?cy wydobywany w Rosji rubin ^[56] .

Adidas (2016?) [ edytuj | edytuj kod ]

W grudniu 2016 poinformowano, ?e zawarta została nast?pna umowa z Adidasem, ktory b?dzie sponsorem technicznym Ekstraklasy do ko?ca sezonu 2019/2020 ^[56] . Po sezonie 2019/2020 poinformowano o kolejnej, zawartej umowie mi?dzy Ekstraklas? a Adidasem do ko?ca sezonu 2024/2025 ^[57] .

Prezesi ligi [ edytuj | edytuj kod ]

Od 9 listopada 2017 prezesem ligi pozostaje Marcin Animucki ^[58] .

Lp.	Prezes ligi	Kadencja
		od	do
1.	Roman Gorecki	1 marca 1927	8 stycznia 1928
2.	Zygmunt Wasserab	8 stycznia 1928	19 stycznia 1929
3.	Ignacy Izdebski	19 stycznia 1929	25 kwietnia 1930
4.	p.o. Władysław Szyma?ski	25 kwietnia 1930	9 maja 1930
5.	Ignacy Izdebski	9 maja 1930	3 pa?dziernika 1932
6.	p.o. Zygmunt ?oł?dziowski	3 pa?dziernika 1932	15 stycznia 1933
7.	Zygmunt ?oł?dziowski	15 stycznia 1933	17 stycznia 1936
8.	Juliusz Geib	17 stycznia 1936	30 sierpnia 1936
9.	Maurycy Jaroszy?ski	30 sierpnia 1936	wiosna 1938
10.	Karol Stefan Rudolf	wiosna 1938	17 wrze?nia 1939
11.	Tadeusz Dr?giewicz	10 sierpnia 1946	18 sierpnia 1946
-	Liga zlikwidowana	18 sierpnia 1946	22 lutego 1947
-	wiceprezesi PZPN ds. Ligi	22 lutego 1947	14 czerwca 2005
12.	Michał Tomczak	14 czerwca 2005	29 listopada 2005
13.	Andrzej Rusko	29 listopada 2005	14 marca 2012
14.	Bogusław Biszof	1 wrze?nia 2012	30 czerwca 2015
15.	Dariusz Marzec	1 lipca 2015	9 pa?dziernika 2017
16.	Marcin Animucki	9 listopada 2017	trwa

Liga polska w mediach [ edytuj | edytuj kod ]

Prasa [ edytuj | edytuj kod ]

Utworzenie na przełomie 1926 i 1927 nowoczesnej ligi poci?gn?ło za sob? konieczno?? nale?ytego informowania społecze?stwa o wynikach rywalizacji prowadzonej w jej ramach. Co tydzie? kibice musieli pozna? komplet wynikow danej kolejki, strzelcow bramek, aktualn? tabel? i szereg innych mniej lub bardziej istotnych informacji jej dotycz?cych.

Najpowszechniejsz? wowczas form? przekazywania wiadomo?ci stanowiły relacje prasowe . Jednym z prekursorow fachowego dokumentowania wydarze? piłkarskich w Polsce był Stanisław Mielech ? autor słynnej listy ligowych strzelcow , wzoru dla kilku pokole? rodzimych dziennikarzy . Pocz?tkowo kompletne raporty meczowe pojawiały si? wył?cznie w gazetach sportowych (głownie ? Przegl?dzie Sportowym ”). Z czasem liga zaistniała rownie? w innych tytułach.

Radio [ edytuj | edytuj kod ]

Dodatkowo ? niemal od samego pocz?tku istnienia LPN ? jej propagowaniu pomagało raczkuj?ce polskie radio , b?d?ce rowie?nikiem krajowej ligi. Ju? 22 wrze?nia 1929 krakowska rozgło?nia Polskiego Radia przeprowadziła pierwsz? w historii transmisj? ze spotkania ligowego, gdy ze Stadionu Wisły bezpo?rednio relacjonowano wielkie derby miasta (gospodarze pokonali Cracovi? 5:1, a 3 gole zdobył Henryk Reyman ).

Z czasem zasi?g oddziaływania stacji radiowych stał si? na tyle du?y, ?e przez lata stanowiły one głowne ?rodło informacji dla kibicow, zwłaszcza tej natychmiastowej (?newsow”). Po wojnie do radiowej klasyki przeszły takie audycje, jak Kronika sportowa , czy Studio S-13 . Audycje tego ostatniego od 9 wrze?nia 1970 (dzie? premierowego wydania) stanowi? idealn? okazj? do doskonalenia techniki ? od nagra? na płytach po przekazy satelitarne ? ciesz?c si? do dzisiaj ogromn? popularno?ci? w?rod wielu pokole? sympatykow polskiej ekstraklasy. Idea programu polega na systematycznym ł?czeniu si? ze wszystkimi stadionami, na ktorych rozgrywane s? mecze ligowe i zdawaniu z nich krotkich meldunkow ?na ?ywo”.

Telewizja [ edytuj | edytuj kod ]

Transmisje [ edytuj | edytuj kod ]

Przełom w prezentowaniu ligowej rywalizacji zwi?zany jest z pojawieniem si? relacji telewizyjnych. Mecze piłkarskiej ligi polskiej na antenie telewizyjnej zacz?to prezentowa? od ko?ca lat 50. ? pocz?tkowo były to retransmisje, z czasem rozpocz?to rownie? relacje bezpo?rednie (tzw. ?na ?ywo”). Premier? stanowiło ? rozegrane 7 kwietnia 1957 ? spotkanie Gwardii Warszawa z Gornikiem Radlin (1:0, po trafieniu Zbigniewa Szarzy?skiego). Do 1990 przeprowadzane one były wył?cznie w telewizji publicznej , za? na pocz?tku lat 90. w lokalnych stacjach warszawskich rozpocz?to prezentowanie spotka? Legii, rozgrywanych na Stadionie Wojska Polskiego .

Krokiem milowym w historii maria?u ligi z telewizj? była ? podj?ta jesieni? 1994 ? decyzja o wej?ciu na polski rynek mediowy francuskiej grupy Canal+ . Premierow? transmisj? z meczu rodzimej ekstraklasy przeprowadziła ona 1 kwietnia 1995 ( Legia Warszawa ? GKS Katowice 1:0), wyznaczaj?c od tego momentu now? jako?? w tej dziedzinie. Wcze?niej bowiem prawa telewizyjne do ligi nie były unormowane, co implikowało całkowit? dowolno?? w jej prezentowaniu. Objawiało si? to przede wszystkim brakiem jednolitego schematu transmisji i sposobu ich realizowania, a co za tym idzie ? poziomu. Władze Canal+ Polska powzi?ły prob? regulacji w tym zakresie, przekonuj?c do swego pomysłu ich faktycznego dysponenta, czyli PZPN. W czerwcu 1995 podpisali oni z TVP, Go&Gol i UEFA 3-letni? umow? na transmisje ze spotka? rodzimej ekstraklasy, a w lipcu 1998 zrobili nast?pny krok ? nabywaj?c prawa do ligi na wył?czno??. W marcu 1999 Canal+ odst?pił cz??? z nich TVP (na okres do czerwca 2000), jednak w mi?dzyczasie z umowy wyłamały si? Legia Warszawa oraz Wisła Krakow, ktore prawa do spotka? rozgrywanych przez nie w roli gospodarza przekazały odpowiednio: Wizji TV i TVN . W czerwcu 2000 z inicjatywy Zbigniewa Bo?ka doszło do podpisania ? mi?dzy PZPN a Canal+ ? umowy na wył?czne prawa do wszelkich kwestii mediowych zwi?zanych z polsk? Ekstraklas? i II lig? (transmisje, retransmisje, magazyn ligowy, skroty w serwisach informacyjnych). Została ona zawarta na okres 5 lat (od pocz?tku sezonu 2000/2001 do zako?czenia sezonu 2004/2005 ), a jej warto?? wynosiła 100 000 000 USD ? dlatego zwykło si? j? nazywa? kontraktem stulecia . Po upływie terminu jej wa?no?ci ? w czerwcu 2005 ? kolejny przetarg został podzielony na kilka cz??ci (prawa do transmisji i retransmisji z meczow w TV, prawa do magazynow ligowych w TV, prawa do skrotow w serwisach informacyjnych, prawa do ligi dla stacji radiowych), a jego głownym zwyci?zc? ponownie został Canal+ ^[59] , ktory musiał jednak ?ligowym tortem” podzieli? si? z TVN (magazyn ligowy).

Do tej pory lig? polsk? relacjonowano wi?c na antenach kilkunastu rodzimych stacji telewizyjnych. Prawa do jej pokazywania posiadały ju? bowiem:

• Telewizja Polska (prezentuj?ca j? na antenach: TVP1 , TVP2 , TVP3 , TV Polonia i TVP Sport );
• Canal+ (prezentuj?ca j? na antenach: Canal+ , Canal+ Sport , Canal+ Sport 2 , Canal+ Sport 3 Canal+ Gol , Canal+ Family i NSport+ );
• Wizja TV (prezentuj?ca w sezonie 1999/2000 na antenie Wizji Sport wszystkie mecze Legii w Warszawie);
• Grupa ITI (prezentuj?ca w sezonie 1999/2000 na antenie TVN wszystkie mecze Wisły w Krakowie);
• Orange (prezentuj?ca j? na antenach: Orange Sport ).

Aktualnie prawa do transmisji wszystkich meczow PKO BP Ekstraklasy do roku 2027 posiada CANAL+ Polska ^{[60] [61] [62]} . Od sezonu 2019/2020 do sezonu 2022/2023 jeden mecz ka?dej kolejki był rownie? transmitowany przez Telewizj? Polsk? ^{[63] [64] [65]} . Transmisje spotka? Ekstraklasy dost?pne s? rownie? na platformach CANAL+ online, Player. Od roku 2023, trzy wybrane przez redakcj? mecze (rozpoczynaj?cy sezon, ko?cz?cy rund? jesienn? i wiosenn?) s? bezpłatnie transmitowane na ?ywo w serwisie YouTube na kanale Canal+ Sport ^{[66] [67] [68] [69]} .

Internet [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwszym polskim serwisem streamingowym jest Ekstraklasa TV ^[70] , dla fanow polskiej Ekstraklasy, umo?liwiaj?cy ogl?danie meczow piłki no?nej na ?ywo z polskim komentarzem poza granicami Polski. Dost?p do serwisu mo?liwy jest w pa?stwach, ktore nie wykupiły licencji do transmisji na wył?czno??. Oprocz Polski, gdzie wył?czne prawa do transmisji posiada platforma Canal+, spotkania ligi mo?na ogl?da? w Bo?ni i Hercegowinie, Chorwacji, Czarnogorze, Połnocnej Macedonii, Serbii, Słowenii i Kosowie, gdzie mecze PKO BP Ekstraklasy s? transmitowane w telewizji Planet Sport. Serwis dost?pny jest w wersji przegl?darkowej pod adresem www.ekstraklasa.tv oraz w wersji beta na urz?dzenia mobilne z systemem iOS. Rejestracja w serwisie jest darmowa, a po zarejestrowaniu u?ytkownik ma dost?p do wszystkich wybranych archiwalnych materiałow wideo. Ekstraklasa TV oferuje tak?e trzy płatne warianty abonamentu:

• dost?p na cały sezon (do 26 maja 2020 r.) ? 49,99 euro
• dost?p na miesi?c z 30-dniowym okresem probnym ? 6,99 euro
• dost?p do pojedynczego meczu ? 2,99 euro

Serwis działa w j?zyku polskim. Tworcy na bie??co wprowadzaj? modyfikacje i planuj? udost?pnienie platformy na Smart TV i Apple TV.

Magazyny ligowe [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwszym w historii cyklicznym i profesjonalnym programem, w cało?ci po?wi?conym polskiej lidze był 30-minutowy Magazyn Piłkarski ?Gol” ? autorstwa Jacka Laskowskiego ? prezentowany na antenie TVP2 . Jego premierowy odcinek wyemitowano po 18 kolejce sezonu 1994/1995 (pocz?tek rundy wiosennej) ? 6 marca 1995 (w pierwszych latach ? we wtorki, po?niej ? w poniedziałki). Formuła programu zmieniała si? kilkakrotnie (wraz z kolejnymi seriami edycyjnymi), a z przerwami nadawano go do 2002, jednak ? na skutek utraty przez Telewizj? Polsk? S.A. wszelkich praw do pokazywania ligi ? z sezonu na sezon obni?ała si? jego jako??. Kolejnym magazynem ktorym był głownie po?wi?conym polskiej lidze w TVP2 był Tylko Futbol w sezonie 2002/2003 . Wcze?niej spotkania rodzimej ekstraklasy pokazywano kompleksowo w kilkunastominutowym poniedziałkowym programie Liga Polska , składaj?cym si? wył?cznie z nast?puj?cych po sobie reporta?y meczowych (bez studia i prowadz?cego).

25 lipca 1998 ? po inauguracyjnej kolejce sezonu 1998/1999 ? na antenie Canal+ wystartował 90-minutowy magazyn Liga+ , emitowany regularnie po ka?dej ligowej turze do dzi? (po ?kolejkach weekendowych” ? w soboty, po ?kolejkach w ?rodku tygodnia” ? we ?rody), ktorego uzupełnienie stanowi niedzielny magazyn Liga+ Extra (nadawany od 24 lutego 2002).

24 lipca 2005 ? po inauguracyjnej kolejce sezonu 2005/2006 ? Grupa ITI rozpocz?ła na antenach TVN, TVN24 i TVN Turbo nadawanie magazynu ligowego (najpierw pod nazw? Magazyn Idea Ekstraklasa, a od 18 wrze?nia 2005 ? Magazyn Orange Ekstraklasa). Magazyn zako?czył swoj? działalno?? wraz ze sko?czeniem sezonu 2007/2008

20 lipca 2008 ? Po finale Superpucharu Polski mi?dzy Wisł? Krakow a Legi? Warszawa TVP nadało pierwszy odcinek magazynu ligowego Szybka piłka .

10 sierpnia 2008 ? w trakcie trwania pierwszej kolejki ligowej sezonu 2008/2009 (trzecia według terminarza) ukazał si? pierwszy odcinek magazynu ligowego ?Ekstraklasa Raport” w nowo powstałej stacji sportowej Orange Sport . W trakcie rundy jesiennej program emitowany był w niedziele, podczas rundy wiosennej w poniedziałek (po kolejce), oraz w czwartek (zapowied? najbli?szej kolejki).

4 kwietnia 2016 ? po 29. kolejce sezonu 2015/2016 na antenie TVP Info zainaugurował działalno?? Magazyn ?Gol ekstra”, emitowany w poniedziałki o 23.30 ^[71] . Program prowadz? na zmian? Rafał Patyra i Maciej Iwa?ski .

2018/2019:

Sobota: 22:30 Liga+

Niedziela: 19:30 Liga + Extra (Canal+ Premium, Canal+ Sport 3),

Poniedziałek: 20:00 Ekstraklasa po godzinach (Canal+ Sport, Canal+ Sport 3),

Ksi??ki [ edytuj | edytuj kod ]

Pionierskim dziełem w zakresie historii rozgrywek ligowych była ksi??ka Stanisława Mielecha , ?Gole, faule i ofsaidy”, ktora ukazała si? w roku 1957 . Pierwszym szczegołowym opracowaniem opisuj?cym rozgrywki ligowe w Polsce była ksi??ka ?Piłka no?na w Polsce w latach 1921-1966” autorstwa Albina Radonia . Zawierało ono wszystkie wyniki, tabele, zestawienia i wykaz strzelcow bramek, jednak zało?ony charakter dzieła spowodował, ?e nie przyniosło ono opisu powstawania i działalno?ci polskich klubow piłkarskich. T? luk? wypełnił Jozef Hałys , po?wi?caj?c temu zagadnieniu niemał? cz??? kilku swoich obszernych publikacji ?Polska piłka no?na” (trzy wydania, ostatnie 1986). Prob? opisu ligowej rywalizacji przyniosły dwie ksi??ki grupy autorow b?d?cych dziennikarzami katowickiego ?Sportu”, ?Liga gra po czterdziestce” oraz ?Liga gra i po pi??dziesi?tce” ktore ukazały si? w latach 1977 i 1988. Zagadnienie to jest obecne przede wszystkim w publikacjach Andrzeja Gowarzewskiego , wydawanych od 1991 roku zarowno w ramach Encyklopedii Piłkarskiej Fuji (np. w tomie 25, Liga polska), jak i w serii Kolekcja Klubow. Prob? podsumowania 80 sezonow ligowej rywalizacji stanowi obszerne opracowanie Wojciecha Fr?czka, Mariusza Gudebskiego i Jarosława Owsia?skiego ?Encyklopedia ekstraklasy. Bilans statystyczny 80 sezonow”, wydane w roku 2015. Bezcenn? prac? wykonał Andrzej Gowarzewski , ktory w ksi??ce ?Mistrzostwa Polski. Ludzie 1918?1939. 100 lat prawdziwej historii (1)” zaprezentował biogramy piłkarzy i trenerow, a we wspomnianej ju? serii Kolekcja Klubow przedstawił składy kilku zespołow wyst?puj?cych w poszczegolnych meczach, strzelcow bramek (ł?cznie z minutami ich zdobycia), liczb? widzow itp. Powa?nym brakiem wydaje si? tutaj nieobecno?? przypisow z podaniem ?rodeł, dzi?ki ktorym mo?na by zweryfikowa? przedstawione w tych ksi??kach dane. Wobec faktu, ?e coraz wi?ksza liczba piłkarskich statystykow dostrzega ro?nice pomi?dzy informacjami zaprezentowanymi w ksi??kach Andrzeja Gowarzewskiego a danymi zawartymi w materiałach ?rodłowych ? trudno jest oceni?, czym kierował si? autor, przyjmuj?c tak?, a nie inn? wersj? zdarze?. Przykładem wskazania takich znacz?cych rozbie?no?ci mo?e by? publikacja Jarosława Owsia?skiego ?Prawdziwe i nieprawdziwe historie piłkarzy Warty Pozna? w mistrzostwach Polski 1921?1939”.

W roku 2017 ukazała si? kolejna ksi??ka Andrzeja Gowarzewskiego pt. ?Mistrzostwa Polski. Ludzie 1918?1939. 100 lat prawdziwej historii (2)”, ktora zawiera dokumentacj? wszystkich meczow ligowych z lat 1927?1939. Rownolegle ukazały si? ksi??ki Jerzego Miatkowskiego i Jarosława Owsia?skiego ?1927. Ten pierwszy sezon ligowy”, "1928. Wisła po raz drugi", "1929. Zielone mistrzostwo", "1930. Liga dla Pasow", "1931. Mistrz z Ludwinowa" oraz "1932. Czarne punkty", wydane w ramach serii wydawniczej Polska Liga Piłki No?nej , ktore opisuj? kulisy powstania PLPN oraz zawieraj? dokumentacj? ka?dego ligowego meczu z lat 1927-1930 wraz z przypisami i opisem rozbie?no?ci. Składy dru?yn, personalia zawodnikow i wiele innych informacji z poszczegolnych meczow oraz podsumowa? w sezonach 1927, 1928, 1929, 1930, 1931 i 1932, zawarte w obu tych seriach wydawnictw, znacz?co ro?ni? si? od siebie.

W roku 2019 ukazała si? ksi??ka "Galeria Legend Ekstraklasy" autorstwa Wojciecha Bajaka, opisuj?ca sylwetki 105 piłkarzy, ktorzy najmocniej odcisn?li swe pi?tno na lidze. "Ekstraklasa S.A." była oficjalnym partnerem publikacji. W roku 2021 "Ekstraklasa S.A." obj?ła patronatem honorowym seri? wydawnicz? ksi??ek "Polska liga Piłki No?nej" autorstwa Jerzego Miatkowskiego i Jarosława Owsia?skiego.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz kolekcj? cytatow Ekstraklasa w piłce no?nej w Wikicytatach

• Tabela wszech czasow Ekstraklasy w piłce no?nej
• Klub 100 goli w ekstraklasie
• Klub 300
• Lista zagranicznych piłkarzy w Ekstraklasie
• Obcokrajowcy z najwi?ksz? liczb? goli w polskiej ekstraklasie piłkarskiej
• Obcokrajowcy z najwi?ksz? liczb? meczow w polskiej ekstraklasie piłkarskiej
• Polska Liga Piłki No?nej ? seria wydawnicza
• Dokumentowanie rozgrywek ligowych od 1927 roku

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Albin Rado?: Piłka no?na w Polsce w latach 1921- 1966. Tabele i zestawienia . Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1969, s. 1-535.
• Jozef Hałys: Polska Piłka No?na . Krakow: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 1-995. ISBN  83-03-00804-8 .
• Andrzej Gowarzewski: Liga Polska (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 25) . Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000, s. 1-216. ISBN  83-88232-02-9 .
• Andrzej Gowarzewski: 75 lat PZPN Ksi?ga jubileuszowa (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 12) . Katowice: Wydawnictwo GiA, 1994, s. 1-199. ISBN  83-902751-1-2 .
• Andrzej Gowarzewski: 80 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji ? album) . Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000. brak strony w ksi??ce
• Andrzej Gowarzewski: 90 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji ? album) . Katowice: Wydawnictwo GiA, 2010. brak strony w ksi??ce
• Jarosław Owsia?ski, Tomasz Siwi?ski: Historia futbolu wielkopolskiego . Pozna? : Wielkopolski Zwi?zek piłki no?nej, 2013, s. 1-1340. ISBN  978-83-64237-00-3 .
• Wojciech Fr?czek, Mariusz Gudebski, Jarosław Owsia?ski: Encyklopedia ekstraklasy, statystyczny bilans 80 sezonow . Warszawa : Fundacja Dobrej Ksi??ki, 2015, s. 1-1344. ISBN  978-83-86320-65-3 .
• Wojciech Fr?czek, Mariusz Gudebski, Jarosław Owsia?ski: Encyklopedia ekstraklasy, statystyczny bilans 80 sezonow. Suplement . Warszawa : 2017, s. 1-90.
• Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski ludzie 1918?1939. 100 lat prawdziwej historii (1) (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 51) . Katowice: Wydawnictwo GiA, 2017, s. 1?288. ISBN  978-83-88-232-61-9 .
• Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski mecze ? kluby ? sezony 1918?1939. 100 lat prawdziwej historii (2) (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 52) . Katowice: Wydawnictwo GiA, 2017, s. 1?432. ISBN  978-83-88-232-62-6 .
• Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsia?ski: 1927. Ten pierwszy sezon ligowy . Pozna? : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2017, s. 1-279. ISBN  978-83-7986-152-1 .
• Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsia?ski: 1928. Wisła po raz drugi . Pozna? : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2018, s. 1-428. ISBN  978-83-7986-184-2 .
• Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsia?ski: 1929. Zielone mistrzostwo . Pozna? : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2019, s. 1-415. ISBN  978-83-7986-210-8 .
• Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsia?ski: 1930. Liga dla Pasow . Pozna? : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2020, s. 1-490. ISBN  978-83-7986-301-3 .
• Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsia?ski: 1931. Mistrz z Ludwinowa . Pozna? : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 1-536. ISBN  978-83-7986-354-9 .
• Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsia?ski: 1927. Ten pierwszy sezon ligowy. Wydanie II poszerzone . Pozna? : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2022, s. 1?480. ISBN  978-83-7986-402-7 .
• Jerzy Miatkowski, Jarosław Owsia?ski: 1932. Czarne punkty . Pozna? : Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2023, s. 1?568. ISBN  978-83-7986-437-9 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Oficjalna strona Ekstraklasy
• Oficjalna strona PZPN
• Ekstraklasa , [w:] baza Soccerway (liga) [dost?p 2021-01-06]   .
• Ekstraklasa w bazie 90minut.pl
• Ekstraklasa w bazie FootballDatabase.eu ( ang.  ?  fr.  ?  hiszp. )
• Ekstraklasa w bazie PlayMakerStats ( ang.  ?  fr.  ?  hiszp.  ?  niem.  ?  port.  ?  wł. )
• Ekstraklasa w bazie WorldFootball.net ( ang. )
• Ekstraklasa w bazie National Football Teams ( ang. )
• PKO Ekstraklasa , [w:] baza Transfermarkt (rozgrywki) [dost?p 2020-11-20]   .
• Ekstraklasa w bazie League321 ( ang. )
• Archiwum wynikow meczow i tabel w bazie RSSSF ( ang. )
• Ekstraklasa TV . ekstraklasa.tv. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-14)].