Czwartek

Czwartek (skrot czw. ^[1]) ? dzie? tygodnia mi?dzy ?rod? a pi?tkiem .

Według normy ISO-8601 jest czwartym dniem tygodnia ^[2]. Niegdy? był to dzie? wolny od zaj?? dla ?akow ^[3]. W kulturze ludowej ziem Polski czwartek obwarowany jest zakazami dotycz?cymi sprz?tania oraz prz?dzenia, ktorych egzekutork? miała by? bogini Marzanna ^[4].

W tradycji biblijnej ? chrze?cija?skiej i judaistycznej , gdzie za pierwszy dzie? tygodnia uznawana jest niedziela , czwartek jest dniem pi?tym ^[5].

Polska nazwa, wspolna z innymi j?zykami słowia?skimi , pochodzi od liczby cztery ^[6]; cz. ?tvrtek , ros. четверг ( czetwierg ), serb.-chorw. ?etvrtak . Podobnie w j?zykach bałtyckich : lit. ketvirtadienis < ketvirta ?czwarta’ + diena ?dzie?’. Od liczby pi?? wywodz? si? natomiast port. quinta-feira i gr. π?μπτη .

Łaci?ska nazwa dies Iovis (dzie? Jowisza) wpłyn?ła na nazewnictwo wielu j?zykow europejskich, np. hiszp. jueves . W j?zykach germa?skich pochodzi od imienia nordyckiego boga Thora : ang. Thursday , norweski , du?ski i szwedzki torsdag , niem. Donnerstag , niderl. donderdag . W wymarłym j?zyku Słowian Połabskich był okre?lany jako perundan ? dzie? Pioruna ^[7].

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Krolestwa Polskiego hasło Czwartek

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Jan Grzenia , Uniwersytet ?l?ski: Skracanie nazw dni tygodnia . Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2007-04-04. [dost?p 2013-08-28].
↑ Norma ISO-8601 . Mi?dzynarodowa Organizacja Normalizacyjna , 2004-12-01. [dost?p 2013-03-09].
↑ El?bieta E. Skorupska-Raczy?ska El?bieta E. , Kto w pi?tek skacze, to w niedziel? płacze... Siedem dni tygodnia w paremiologii polskiej dawnej i wspołczesnej , ?J?zyk. Religia. To?samo??”, 1, 2015, s. 162 .
↑ Arkadiusz A. Bartwicki Arkadiusz A. , ?mier? za prz?dzenie? Czyli czego nie robi? w czwartek [online], iSAP ? Słowia?ska Agencja Prasowa, 4 czerwca 2020 .
↑ Andrzej Przybylski: Ukradzione niedziele . Niedziela, 2009. [dost?p 2013-03-09].
↑ Jozef Matuszewski: Słowia?ski tydzie?: geneza, struktura i nomenklatura . Ossolineum, 1978.
↑ Na?a N. Profantova Na?a N. , Martin M. Profant Martin M. , Encyklopedie slovanskych boh? a myt? , Praha: Libri, 2000, s. 161, ISBN 80-7277-011-X ( cz. ) .

[1] Jan Grzenia , Uniwersytet ?l?ski: Skracanie nazw dni tygodnia . Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2007-04-04. [dost?p 2013-08-28].

[2] Norma ISO-8601 . Mi?dzynarodowa Organizacja Normalizacyjna , 2004-12-01. [dost?p 2013-03-09].

[jt-3] El?bieta E. Skorupska-Raczy?ska El?bieta E. , Kto w pi?tek skacze, to w niedziel? płacze... Siedem dni tygodnia w paremiologii polskiej dawnej i wspołczesnej , ?J?zyk. Religia. To?samo??”, 1, 2015, s. 162 .

[isap-4] Arkadiusz A. Bartwicki Arkadiusz A. , ?mier? za prz?dzenie? Czyli czego nie robi? w czwartek [online], iSAP ? Słowia?ska Agencja Prasowa, 4 czerwca 2020 .

[5] Andrzej Przybylski: Ukradzione niedziele . Niedziela, 2009. [dost?p 2013-03-09].

[6] Jozef Matuszewski: Słowia?ski tydzie?: geneza, struktura i nomenklatura . Ossolineum, 1978.

[enc161-7] Na?a N. Profantova Na?a N. , Martin M. Profant Martin M. , Encyklopedie slovanskych boh? a myt? , Praha: Libri, 2000, s. 161, ISBN 80-7277-011-X ( cz. ) .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]