Biafra
(
Republika Biafry
) ? pa?stwo, ktore istniało w południowo-wschodniej
Nigerii
od 30 maja 1967 do 15 stycznia 1970 i obejmowało obszar w okolicy wybrze?y Nigerii i
Kamerunu
. Jego nazwa pochodzi od zatoki
Biafra
, cz??ci
Zatoki Gwinejskiej
.
W styczniu 1966 oficerowie nigeryjskiej armii, pochodz?cy z ludu
Ibo
, przeprowadzili nieudany
zamach stanu
. W maju i wrze?niu tego samego roku doszło do masowych wyst?pie? wobec ludno?ci Ibo w południowej Nigerii. Wi?kszo?? z 8 milionow członkow ludu Ibo zamieszkiwało jednak owczesny Region Wschodni. Gubernator wojskowy tego regionu, pułkownik
Chukwuemeka Odumegwu Ojukwu
ogłosił go niepodległym pa?stwem ze stolic? w
Enugu
. Nowe pa?stwo formalnie zostało uznane tylko przez kilka pa?stw ?wiata, w tym przez
Gabon
,
Wybrze?e Ko?ci Słoniowej
,
Tanzani?
,
Zambi?
. Inne pa?stwa jak
Izrael
,
Francja
,
RPA
,
Portugalia
i
Watykan
oficjalnie nie uznały Biafry jako pa?stwa, ale udzieliły wsparcia
[1]
.
Nigeria odpowiedziała pocz?tkowo na zbrojn? rebeli? blokad? ekonomiczn?. W czerwcu 1967 zebrała siły wojskowe i rozpocz?ła operacj? militarn?. Pocz?tkowo wojska Biafry odnosiły sukcesy, wdzieraj?c si? nawet na terytorium Nigerii. Po?niej jednak armii nigeryjskiej udawało si? stopniowo zajmowa? kolejne tereny oderwanego regionu, zmuszaj?c rebeliantow do kilkakrotnego przeniesienia stolicy Biafry, pocz?tkowo do miasta
Aba
, potem do
Umuahia
, na sam koniec do
Owerri
.
W 1970 Biafra, całkowicie spustoszona przez
wojn?
, była ju? na granicy upadku. Generał Ojukwu uciekł z kraju, a reszta terytorium Biafry powrociła do
Nigerii
.
Dowodc? sił powietrznych Biafry był Polak, dawny dowodca dywizjonu 303,
Jan Zumbach
[2]
. W czasie swojego pobytu w Biafrze zasłyn?ł atakiem na nigeryjskie lotnisko w Makurdi, w ktorym ?mier? poniosł szef sztabu armii nigeryjskiej. Na pocz?tku w skład sił powietrznych wchodziły dwa
B-25 Mitchell
, jeden
A-26 Invader
(pilotowany przez Zumbacha), jeden
DC-3
oraz jeden
Dove
. W 1968 szwedzki pilot
Carl Gustaf von Rosen
zaproponował program MiniCOIN, polegaj?cy na wykorzystaniu zmodyfikowanej wersji lekkich samolotow szkoleniowych
MFI-9
produkcji szwedzkiej. Zbudowano pi?? takich maszyn, zdolnych do przenoszenia rakiet przeciwpancernych 68 mm. We wrze?niu 1969 zakupiono rownie? cztery
T-6G
, nale??ce wcze?niej do
Francuskich Sił Powietrznych
. Samoloty te słu?yły a? do stycznia 1970.
Biafra przej?ła w maju 1967 roku nigeryjski patrolowiec
?Ibadan”
, ktory został wcielony do słu?by jako ?Vigilance”, lecz został zatopiony przez okr?ty nigeryjskie w
Port Harcourt
10 wrze?nia 1967 roku
[3]
.
Dziecko cierpi?ce na głod i
kwashiorkor
podczas nigeryjsko-biafra?skiej wojny domowej w 1968
Ocenia si?, ?e w trakcie konfliktu zgin?ło około miliona osob, w tym w du?ej cz??ci dzieci, głownie na skutek
kl?ski głodu
powstałej w wyniku blokady ekonomicznej oraz załamania produkcji rolniczej w obszarze. Oficjalne władze Nigerii za głownych winowajcow kl?ski głodu uwa?ały przywodcow rebelii. Ujawnione w 2012 roku przez Departament Stanu Stanow Zjednoczonych dokumenty wskazuj? na to, ?e przywodca rz?du Nigerii
Yakubu Gowon
nie zgadzał si? na pomoc ?ywno?ciow? dostarczan? korytarzem lotniczym przez
Czerwony Krzy?
. Z kolei przywodcy Biafry nie chcieli zgodzi? si? na pomoc dostarczan? drog? l?dow?, gdy? obawiali si?, ?e ?ywno?? b?dzie zatruta
[4]
. W opublikowanych rownie? w 2012 r. przez nigeryjskiego pisarza
Chinua Achebe
wspomnieniach o biafra?skiej wojnie przytoczone zostało stanowisko owczesnego ministra finansow Nigerii
Obafemi Awolowo
: ?Wszystko jest uczciwe w wojnie, a głod jest jedn? z broni wojny. Nie rozumiem, dlaczego mamy karmi? naszych wrogow, aby mogli walczy? bardziej zaciekle”
[5]
.