Anarchizm feministyczny ( anarchofeminizm , anarchafeminizm , feminizm anarchistyczny ) ? nurt anarchizmu , ł?cz?cy go z feminizmem . Patriarchat i tradycyjne role płciowe postrzega jako form? mimowolnej, przymusowej hierarchii , ktora powinna by? zast?piona zdecentralizowan? woln? wspolnot? . Uwa?a on, ?e konflikt przeciwko patriarchatowi jest zasadnicz? cz??ci? walki klas oraz anarchistycznej walki przeciwko pa?stwu oraz kapitalizmowi . Ideologia ta postrzega anarchistyczn? walk? jako niezb?dny element walki feministycznej oraz vice versa. L. Susan Brown twierdzi, ?e ?jako i? anarchizm jest filozofi? polityczn?, ktora przeciwstawia si? wszelkim stosunkom władzy, jest on z natury feministyczny”. W przeciwie?stwie do powszechnego przekonania i wspołczesnego kojarzenia nurtu z radykalnym feminizmem , anarchofeminizm nie jest z natury ?wojowniczym” pogl?dem. Jest opisany jako antyautorytarna, antykapitalistyczna i antyopresyjna filozofia, maj?ca na celu kreacj? rowno?ci pomi?dzy wszystkimi płciami. Anarchizm feministyczny postuluje wolno?? społeczn? oraz wyzwolenie kobiet bez konieczno?ci zale?no?ci od innych grup i partii.

Pochodzenie [ edytuj | edytuj kod ]

Michaił Bakunin sprzeciwiał si? patriarchatowi i sposobowi w jaki prawo ?oddawało kobiety absolutnej dominacji m??czyzn”. Postulował: ?takie same prawa powinny przysługiwa? m??czyznom i kobietom” aby kobiety mogły by? ?bardziej niepodległe i posiadały woln? wol? w kształtowaniu swojego sposobu ?ycia”. Bakunin przewidywał koniec patriarchalnego modelu rodziny i ?pełn? wolno?? seksualn? kobiet” ^{[1] [2]} . Z drugiej strony, Pierre-Joseph Proudhon widział rodzin? jako podstawow? jednostk? społecze?stwa i jego kodeksu moralno?ci . Uwa?ał, ?e kobiety były odpowiedzialne za pełnienie swojej roli w tradycyjnym, patriarchalnym modelu rodziny.

Od lat sze??dziesi?tych XIX wieku, anarchistyczna radykalna krytyka kapitalizmu i pa?stwa ł?czyła si? z krytyk? patriarchatu. Przedstawiciele i przedstawicielki anarchofeminizmu rozpocz?li od reprezentowania pogl?du o patriarchalnej dominacji społecze?stwa przez m??czyzn. Autorytarne cechy i warto?ci ? dominacja, agresja i konkurencja ? s? nieodł?czn? cz??ci? hierarchicznych cywilizacji i widziane jako ?m?skie”. W przeciwie?stwie, nieautorytarne cechy i warto?ci ? kooperacja, dzielenie si?, wspołczucie i wra?liwo?? ? s? widziane jako ??e?skie” i odbiera si? im ich warto??. Anarchofemini?ci i anarchofeministki udzielaj? wi?c poparcia stworzeniu społecze?stwa nieautorytarnego, anarchistycznego społecze?stwa. Tworzenie ustroju o podstawach kooperacji , dzieleniu si? i wspolnej pomocy nazywaj? ?feminizacj? społecze?stwa”.

Anarchofeminizm powstał wraz z zako?czeniem XIX i rozpocz?ciem XX wieku wraz z tamtejszymi autorami, autorkami, teorystami i teorystkami takimi jak Emma Goldman , Voltairine de Cleyre oraz Lucy Parsons . Podczas Hiszpa?skiej wojny domowej , anarchofeministyczna grupa Wolne Kobiety , poł?czona z Iberyjska Federacj? Anarchistyczn? , zorganizowana do bronienia anarchistycznych i feministycznych ideałow. Stirnerowsko- nietzschea?ska  (inne j?zyki) feministka Federica Montseny utrzymywała ? emancypacja kobiet prowadziłaby do szybszej realizacji społecznej rewolucji” i ?rewolucja przeciwko seksizmowi musi nadej?? przez inteligentne i wojownicze 'przyszłe kobiety'”. W nawi?zaniu do jej Nietzschea?skiej pomysłu, kobiety mog? ?zrozumie? potrzeb? poprawienia swoich własnych rol poprzez sztuk? i literatur?” ^[3] . W Chinach, anarchofeministka He Zhen  (inne j?zyki) uwa?ała, ?e bez wolnych kobiet nie b?dzie wolnego społecze?stwa ^[4] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Najbardziej znane anarchofeministki to Emma Goldman, Voltairine de Cleyre, czy pisarka Ursula Le Guin , cho? elementow anarchofeminizmu mo?na dopatrzy? si? rownie? u jednej z pierwszych feministek ? Mary Wollstonecraft .

Wczesne francuskie feministki takie jak Jenny d'Hericourt i Juliette Adam krytykowały mizogini? w anarchizmie Proudhona w roku 1850. Anarchofeminizm to rodzaj radykalnego feminizmu , ktory wspiera przekonanie, ?e patriarchat jest podstawowym problemem w społecze?stwie. Jednak został on sformułowany jako ?anarchofeminizm” dopiero w drugiej fali ruchu feministycznego, po 1970 r. ^[5] Anarcho-feminizm ukazuje patriarchat, jako pierwsz? manifestacj? hierarchii w historii ludzko?ci, w ten sposob, pierwsza forma przemocy objawiła si? w m?skiej dominacji nad kobiet?. Anarcho-feministki po?niej wywnioskowały, ?e je?li feministki s? przeciwko patriarchatowi, musz? one by? tak?e przeciwko wszelkim formom hierarchii , a zatem nale?y odrzuci? autorytarny charakter pa?stwa i kapitalizmu.

Feministka pierwszej fali Mary Wollstonecraft z pocz?tku wspierała proto-anarchistyczne pogl?dy, za to William Godwin jest cz?sto uwa?any za prekursora my?li anarcho-feministycznej. Podczas gdy wi?kszo?? anarchistow tego okresu nie traktowała tych pomysłow powa?nie, inni, tacy jak Florence Finch Kelly i Moses Harman , podtrzymywali rowno?? płci jako temat o istotnym znaczeniu ^[6] . Anarcho-feminizm zdobywał szersz? uwag? dzi?ki pracom pisarzy i teoretykow pocz?tku XX wieku, w tym Emmy Goldman i Voltairine de Cleyre . W hiszpa?skiej wojnie domowej anarcho-feministyczna grupa Wolne Kobiety (Mujeres Libres), zorganizowała si? w celu obrony obu idei: feministycznych i anarchistycznych.

Virginia Bolten i La Voz de la Mujer [ edytuj | edytuj kod ]

Argentynka Virginia Bolten jest odpowiedzialna za wydawanie gazety pt. ? La Voz de la Mujer  (inne j?zyki) ” (polski: ?Głos kobiety”), publikowanej 9 razy mi?dzy 8 stycznia 1896 r. a 1 stycznia 1897 r. w Rosario , i reaktywowanej na krotko w 1901 r. Podobna publikacja o takiej samej nazwie była po?niej publikowana w Montevideo , co sugeruje, ?e Bolten prawdopodobnie zało?yła i redagowała j? po swojej deportacji ^[7] . La Voz de la Mujer opisuje siebie jako ?po?wi?cony post?powi komunizmu anarchistycznego”. Jego motyw przewodni to wielorako?? natur opresji kobiet. Artykuł wst?pny zapewnia: ?Wierzymy, ?e w społecze?stwie wspołczesnym, nic i nikt nie jest w bardziej mizernej sytuacji od niefortunnych kobiet”. Mowi, ?e kobiety s? podwojnie uci?nione: poprzez bur?uazyjne społecze?stwo i m??czyzn. Te idee s? widoczne w ataku na mał?e?stwa i m?skiej dominacji nad kobiet?. Autorzy La Voz de la Mujer , anarchistyczne feministki i anarchistyczny femini?ci, rozwin?li idee ucisku skupionego na płci. Uwa?ali mał?e?stwo jako bur?uazyjny zwi?zek, ktory ogranicza wolno?? kobiety, wł?cznie z wolno?ci? seksualn?. Widzieli oni wchodzenie w zwi?zek mał?e?ski bez miło?ci, wierno?? zapewnion? przez strach (a nie po??danie) oraz ucisk ze strony nienawidzonych mał?onkow jako przymus podyktowany przez akt mał?e?stwa. Ubolewali oni nad t? alienacj? indywidualnej osoby i starali si? to naprawi?, pocz?tkowo poprzez wyzwolon? miło??, po?niej przez rewolucj? społeczn? ^[8] .

Anarchizm indywidualistyczny i ruch wolnej miło?ci [ edytuj | edytuj kod ]

  Głowne artykuły: Anarchizm indywidualistyczny i  Wolna miło?? .

Wa?nym zagadnieniem dla indywidualistycznego anarchizmu jest wolna miło?? . Jej zwolennicy si?gaj? korzeniami do Josiaha Warrena i eksperymentalnych społeczno?ci, ktore postrzegały wolno?? seksualn? jako czysty, bezpo?redni akt samoposiadania. Wolna miło?? szczegolnie podkre?lała prawa kobiet , gdy? wi?kszo?? praw seksualnych była dyskryminuj?ca dla płci ?e?skiej, jak na przykład prawo mał?e?skie lub ograniczanie dost?pu do antykoncepcji. Najwa?niejszym ameryka?skim czasopismem ruchu wolnej miło?ci było Lucifer the Lightbearer (1883?1907), redagowane przez Mosesa Hermana i Lois Waisbrooker. Wpływ na rozwoj idei miał tak?e magazyn The Word redagowany przez Ezr? i Angel? Heywoodow, wydawany na przestrzeni lat 1872?1890 oraz 1892-1893. Innym wa?nym ameryka?skim indywidualist? promuj?cym woln? miło?? był Marx Edgeworth Lazarus. W Europie głownym propagatorem wolnej miło?ci był anarchoindywidualista Emile Armand. Proponował on koncept la camaraderie amoureuse, mowi?cy o wolnej miło?ci jako o mo?liwo?ci dobrowolnego stosunku seksualnego pomi?dzy osobami dorosłymi wyra?aj?cymi na to zgod?. Armand był tak?e zwolennikiem poliamorii . W kr?gu francuskiego indywidualistycznego anarchizmu popularne były tak?e ruchy indywidualistycznego feminizmu reprezentowane przez Mari? Kuge, Ann? Mahe, Rirette Maitrejean i Sophi? Zaikovsk?.

Brazylijska indywidualistyczna anarchistka Maria Lacerda de Moura prowadziła wykłady na tematy takie jak edukacja , prawa kobiet , wolna miło?? i antymilitaryzm . Jej pisma i eseje przykuły uwag? ?rodowisk inteligenckich nie tylko w Brazylii, ale tak?e w Argentynie i Urugwaju. W lutym 1923 r. rozpocz?ła wydawanie Renascenca, czasopisma zwi?zanego z anarchistycznymi, progresywnymi i wolnomy?licielskimi kr?gami tamtego czasu. Wpływ na jej my?l mieli głownie my?liciele tacy jak Han Ryner i Emile Armand .

Znane my?licielki [ edytuj | edytuj kod ]

Voltairine de Cleyre [ edytuj | edytuj kod ]

Voltairine de Cleyre była ameryka?sk? pisark? anarchistyczn? i feministk? . Była bardzo płodn? pisark? i mowczyni?, sprzeciwiała si? pa?stwu, mał?e?stwom i dominacji religii w seksualno?ci i ?yciu kobiet. Swoj? karier? jako aktywistka rozpocz?ła w ruchach wolnomy?licielskich . Pomimo pocz?tkowego poci?gu do indywidualistycznego anarchizmu , przechodziła przez faz? mutualizmu do anarchizmu bezprzymiotnikowego .

De Cleyre była kole?ank? Emmy Goldman , z ktor? przyjacielsko spierała si? w wielu sprawach. Wiele z jej esejow zostało opublikowanych w Collected Works of Voltairine de Cleyre, wydanych po?miertnie w 1914 roku przez Mother Earth.

W swoim eseju z 1895 roku, zatytułowanym Sex Slavery, de Cleyre pot?pia ideały pi?kna, ktore skłaniaj? kobiety do zniekształcania ich ciał oraz praktyki socjalizacji dzieci, ktore doprowadzaj? do utworzenia si? zniekształconych rol płciowych . Tytuł eseju nawi?zuje nie do handlu kobietami w celach prostytucji , pomimo ?e to tak?e jest jego tematem, a do prawa mał?e?skiego, ktore pozwala m??om gwałci? swoje ?ony bez konsekwencji. Prawa takie jak to sprawiaj?, ?e ?ka?da po?lubiona kobieta jest zwi?zan? niewolniczk?, ktora przyjmuje imi? swojego mistrza, chleb swojego mistrza, spełnia polecenia swojego mistrza i słu?y pasjom swojego mistrza.” ^[9]

Charakterystyka [ edytuj | edytuj kod ]

Anarchofeminizm zwraca szczegoln? uwag? na fakt, i? ?adne regulacje prawne nie zast?pi? zdobywania przez kobiety niezale?no?ci psychicznej. Postuluje pełn? wolno?? psychiczn?, społeczn? i seksualn? obu płci.

Według anarchofeminizmu pa?stwo to forma zinstytucjonalizowanego patriarchatu , jednak?e dla anarchofeministek czy anarchofeministow tak?e pa?stwo matriarchalne (dzi? ?adne pa?stwo na ?wiecie, z przeszło?ci ? ?lady matriarchatu mo?na znale?? np. na Krecie ) nie ma racji bytu.

W przeciwie?stwie do marksistowskiego feminizmu i feminizmu socjalistycznego , anarcho-feminizm nie musi koniecznie przyjmowa? historycznego modelu patriarchatu rozpowszechnianego przez Engelsa w ksi??ce pt. ?Pochodzenie rodziny, własno?ci prywatnej i pa?stwa”. Anarcho-feministki raczej skłaniaj? si? ku temu by ukazywa? patriarchat jako komponent i symptom wewn?trznie poł?czonych systemow ucisku. W takim modelu, trwanie w opozycji do patriarchatu nie jest jedynym ?rodkiem przeciwstawiania si? autorytarnym represjom ? zamiast tego staje si? kluczowym składnikiem ruchu przeciwstawiaj?cego si? wszystkim poł?czonym formom ucisku. Anarchoprymitywi?ci widz? w tworzeniu rol zwi?zanych z płci? i w patriarchacie pocz?tek cywilizacji , a zatem uwa?aj? prymitywizm za kolejn? anarchistyczn? szkoł? my?lenia, ktora porusza problemy kobiet.

W kr?gach anarcho-feministycznych w Stanach Zjednoczonych, slangowe okre?lenie ?manarchist” jest czasami u?ywane pejoratywnie, aby opisa? anarchistow płci m?skiej, ktorzy s? nie zwracaj? uwagi lub maj? stosunek lekcewa??cy wzgl?dem problemow (anarcho) feminizmu.

Anarchofeministki s? te? cz??ci? ruchu feministycznego, aczkolwiek krytykuj? polityczne aspiracje wi?kszo?ci feministek .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• Nurty anarchizmu

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]