Alejo Carpentier
Alejo Carpentier y Valmont
(ur.
26 grudnia
1904
w
Lozannie
, zm.
24 kwietnia
1980
w
Pary?u
) ?
kuba?ski
pisarz
, muzykolog i dziennikarz. Jeden z najsłynniejszych przedstawicieli
realizmu magicznego
? miał wielki wpływ na rozwoj
literatury iberoameryka?skiej
.
Urodził si? 26 grudnia 1904 w
Lozannie
w
Szwajcarii
. Jego matka była Rosjank? ? profesorem lingwistyki, a ojciec francuskim architektem. Rodzina krotko po urodzinach Alejo wyemigrowała na
Kub?
. Pomimo europejskiego pochodzenia przez całe ?ycie mocno identyfikował si? jako Kuba?czyk. rozpocz?ł studia muzykologiczne, a tak?e zetkn?ł si? z przedstawicielami
surrealizmu
:
Andre Bretonem
,
Paulem Eluardem
,
Louisem Aragonem
,
Jakiem Prevertem
i
Antoninem Artaudem
. W 1920 powrocił na
Kub?
i zacz?ł prac? jako dziennikarz. Zafascynowany kultur? iberoameryka?sk? oraz kultami
voodoo
zacz?ł pisa? powie?ci i opowiadania o takiej tematyce.
W 1927 za krytyk? polityki prezydenta
Kuby
Gerardo Machado
(rz?dz?cego na Kubie w latach 1925?1933) został uwi?ziony. W tym samym roku uciekł z Kuby do
Pary?a
, gdzie pozostał do 1939. W
Pary?u
zbli?ył si? do ?rodowiska francuskich
surrealistow
:
Andre Bretona
,
Paula Eluarda
,
Louisa Aragona
,
Antonina Artauda
. Pisywał w dzienniku Andre Bretona
Revolution Surrealiste
. Pracował rownie? w paryskim radiu. W 1933 w
Madrycie
ukazała si? jego powie??
Ecue-Yamba-O
, b?d?ca opisem ?ycia czarnych mieszka?cow Kuby.
W 1939 powrocił na
Kub?
. Pracował tu jako dziennikarz (wydawał pismo
Tiempo Nuevo
), był profesorem muzykologii w konserwatorium w
Hawanie
oraz dyrektorem hawa?skiej rozgło?ni radiowej.
W 1943 odwiedził
Haiti
, co miało du?y wpływ na jego zainteresowania. Pod wpływem tej podro?y napisał powie??
Krolestwo z tego ?wiata
(
El reino de este mundo
; pierwsze wydanie: 1949), opisuj?c? okres panowania czarnoskorego cesarza Haiti
Henri Christophe’a
. W 1946 wydał
Muzyk? na Kubie
(
La musica en Cuba
) ? histori? muzyki kuba?skiej.
W latach 1945?1959 przebywał w
Wenezueli
. Do?wiadczenia tego pobytu były inspiracj? dla najsłynniejszej powie?ci Carpentiera
Podro? do ?rodeł czasu
(
Los pasos perdidos
, wyd. 1953), ktora przyniosła mu ?wiatow? sław?. Nast?pne w kolejno?ci powie?ci Carpentiera to:
Po?cig
(
El acoso
) oraz
Eksplozja w katedrze
(
El siglo de las luces
) wydana w 1962 ? opowiadaj?ca o
rewolucji francuskiej
na
Antylach
.
W 1959, pod koniec
rewolucji kuba?skiej
, powrocił na
Kub?
. Pisarz odgrywał du?? rol? w ?yciu kulturalnym komunistycznej Kuby, wykładał histori? kultury na uniwersytecie w
Hawanie
oraz prowadził audycj? radiow? po?wi?con? kulturze. W 1970 został attache kulturalnym Kuby w
Pary?u
oraz przedstawicielem Kuby w
UNESCO
.
W 1977 otrzymał
Nagrod? Cervantesa
, przyznawan? najlepszym pisarzom tworz?cym w
j?zyku hiszpa?skim
.
Zmarł w Pary?u w 1980.
Alejo Carpentier jest uwa?any za prekursora
realizmu magicznego
? nurtu w literaturze latynoameryka?skiej, ktory zyskał wielk? popularno??. We wst?pie do powie?ci
Krolestwo z tego ?wiata
sformułował teori? tzw. ameryka?skiej rzeczywisto?ci cudownej (
lo real maravilloso
), ktora jest uto?samiana z realizmem magicznym i po?niejsz? tworczo?ci?
Garcii Marqueza
,
Asturiasa
,
Lezamy Limy
i innych przedstawicieli tego nurtu.
- Ecue-yamba-o!
, pierwsze wydanie:
1933
- Krolestwo z tego ?wiata
, 1949, wyd. pol. 1968
- Podro? do ?rodeł czasu
, 1953, wyd. pol. 1963
- Wojna czasu
(
Guerra del tiempo
), 1958, wyd. pol. 1974 ? zbior opowiada? o sytuacji politycznej na Kubie w latach 50. XX w., czasow dyktatury
Batisty
;
- Eksplozja w katedrze
(
El siglo de las luces
), 1962, wyd. pol. 1966 ? powie?? o czasach
rewolucji francuskiej
i jej wpływie na sytuacj? na
Karaibach
- Szale?stwo i metoda
(
El recurso de metodo
), 1974, wyd. pol. 1980 ? powie?? o dyktaturze
Machado
na
Kubie
- Koncert barokowy
(
Concierto barroco
), 1974, wyd. pol. 1977
- ?wi?to wiosny
(
La consagracion de la primavera
), 1978
- Harfa i cie?
(
El arpa y la sombra
), 1979