Var Frelsers gravlund
Var Frelsers gravlund 59°55′16″N 10°44′42″E  /  59.920994444444°N 10.745069444444°E  / 59.920994444444; 10.745069444444

Var Frelsers gravlund er ein gravlund i bydel St. Hanshaugen i Oslo sentrum, mellom gatene Ullevalsveien , Akersbakken og Akersveien . Mange kjende nordmenn er gravlagde pa denne gravlunden, dels i ein særskild æreslund, dels i andre seksjonar.

Historie [ endre | endre wikiteksten ]

Gravlunden vart teken i bruk sommaren 1808. Den fyrste som vart gravlagd der var Anna Lange Thulesius , ei enke etter ein prest i Den norske kyrkja . I 1864 kom kapellet pa plass. Det har vorte forandra ei rekkje gonger. Ettersom det er svært fa nye gravferder pa gravlunden har det vorte overdregen til den ortodokse kyrkjelyden heilage Olga , som har konsekrert den som Var Frelsers ortodokse kirke .

I 1903 vart gravlunden teken i bruk som æresgravlund. Den fyrste som vart lagt der var malaren Hans Gude . Nokre fa ar etter, i 1911, var gravlunden full, og det vart berre oppretta nye gravstader der festet hadde gatt ut. I 1952 slutta ein heilt a opprette nye graver, men det var framleis mogleg a bruke familiegraver der det var plass. I seinare ar har ein slutta a ta imot kistegravfreder pa grunn av at leirgrunnen er lite eigna for slike, og det er dermed berre mogleg med urnenedsetjingar. Fra og med 2006 var det mogleg a fa oppretta nye gravstader for urner. Den siste grava som vart oppretta i æresgravlunden er Borghild Hammerich si fra 1981, og planen er at det ikkje skal kome til nye, men at den skal takast vare pa som eit kulturhistorisk minne.

Ein del av gravene vart endra pa 1950-talet ved at ein fjerna steinrammer for a gjere vedlikehaldet enklare. Ein finn likevel ein rekkje monumentale gravminne der, mange av dei familiegraver som har vore brukt i fleire generasjonar. Over 4500 av gravminna er verdige til a verte tekne vare pa, og vert difor ikkje fjerna sjølv om festetida gar ut. Det er ikkje tillate a erstatte nokre av gravminna, inkludert dei som i seg sjølv ikkje er verdige til a takast vare pa, med moderne monument, ettersom ein ynskjer a ta vare pa særpreget for heile gravlunden.

Den katolske kyrkja har hatt ei nær tilknyting til gravlunden, ettersom den ligg rett ved sidan av det tidlegare katolske sjukehuset Var Frues hospital og svært nær Oslo katolske bispedømme sine kontor, bustader og domkyrkje . Det er ein eigna gravstad for katolske prestar, og eit omrade for St. Josephssystrene . Ingen av desse har vore brukte etter at ein slutta a tillate kistegravferder.

Pa den austre delen av gravlunden star eit lite klokketarn. I motsetnad til det mange trur har dette aldri vorte brukt ved gravferder; det vart brukt til a ringe ved byrjinga og slutten av arbeidstida i den perioden da det var mange tilsette som stelte gravlunden.

Personar som kviler pa Var Frelsers gravlund [ endre | endre wikiteksten ]

Lista nedanfor er eit utval kjende personar som er gravlagde pa Var Frelsers gravlund. Det er ikkje meint a vere ei uttømmande liste over dei mange tusen som er gravlagde der gjennom tidene.

I æreslunden [ endre | endre wikiteksten ]

• Bjørnstjerne Bjørnson , diktar
• Karoline Johanne Elisabeth Bjørnson
• Bjørn Bjørnson , skodespelar og teatersjef
• Olaf Bull , diktar
• Niels Christian Ditleff , diplomat
• Johanne Dybwad , skodespelar
• Klaus Egge , komponist
• Thomas Fearnley , malar
• Hans Fredrik Gude , malar
• Johan Halvorsen , komponist
• Carl Joachim Hambro d.e. , politikar
• Borghild Hammerich , nødhjelpar
• Viggo Hansteen , høgsterettsadvokat, avretta i 1941
• Kirsten Hansteen , politikar
• Axel Heiberg , forretningsmann
• Sigurd Hoel , forfattar
• Iver Paul Fredrik Holter , komponist og dirigent
• Henrik Ibsen , forfattar
• Suzannah Ibsen
• Sigurd Ibsen , politikar
• Bergliot Ibsen , songar
• Tancred Ibsen , filmregissør
• Lillebil Ibsen , skodespelar
• Ludvig Irgens-Jensen , komponist
• Christian Krohg , malar og forfattar
• Oda Krohg , malar
• Thorvald Lammers , komponist, songar og dirigent
• Jørgen Gunnarsson Løvland , politikar
• Edvard Munch , malar
• Rikard Nordraak , komponist
• Kaja Andrea Karoline Eide Norena , operasongar
• Alf Prøysen , diktar
• Johan Svendsen , komponist
• Johan Sverdrup , politikar
• Marcus Thrane
• Martin Tranmæl , fagforeiningsmann
• Erik Werenskiold , kunstnar
• Rolf Wickstrøm , sveisar, avretta i 1941
• Gisken Wildenvey , forfattar
• Herman Wildenvey , diktar
• Arnulf Øverland , forfattar

Den vestre delen [ endre | endre wikiteksten ]

• Ole Jacob Broch , politikar og vitskapsmann
• Waldemar Christopher Brøgger , geolog
• Carl Christian Henrik Bernhard Dunker , advokat
• Olaf Wilhelm Erichsen , journalist og kriminalforfattar
• Wilhelm Christian Keilhau Fabritius , boktrykkar
• Henrik Groth , forleggar
• Laura Sofie Coucheron Gundersen , skodespelar
• Conrad Christian Parnemann Langaard , fabrikkeigar
• Sophus Lie , matematikar
• Thorvald Meyer , forretningsmann
• Agnes Mowinckel , skodespelar
• Peter Møller , apotekar
• Axel Otto Normann , teatersjef
• Carl Abraham Pihl , jernbanedirektør
• Ellef Ringnes , bryggerieigar
• Johannes Vilhelm Christian Steen , politikar
• Jan Peder Syse , politikar
• Andreas Tofte , forretningsmann og ordførar
• Oscar Fredrik Torp , politikar
• Jacob Ulrich Holfeldt Tostrup , hoffjuveler
• Johan Sebastian Welhaven , diktar

Den sørlege delen [ endre | endre wikiteksten ]

• Christian Birch-Reichenwald , politikar
• Henrik Anker Bjerregaard , høgsterettsdommar og forfattar
• Elias Blix , salmediktar
• Ragnvald Blix , karikaturteiknar
• Matthias Numsen Blytt , botanikar
• Jens Bratlie , offiser og politikar
• Christopher Bruun , prest
• Johan Collett , politikar
• Johan Gottfried Conradi , komponist og dirigent
• Christian Adolph Diriks , sorenskrivar
• Fritz Heinrich Frølich , forretingsmann
• Christian Heinrich Grosch , arkitekt
• Aasta Hansteen , forfattar og kvinnesakskvinne
• Hans Abel Hielm , redaktør
• Jonas Anton Hielm , politikar
• Marius Hægstad , sprakprofessor
• Gisle Johnson , teolog
• Rudolf Keyser , historikar
• Halfdan Kjerulf , komponist
• Gina Krog , redaktør og kvinnesakskvinne
• Christian Krohg , politikar
• Per Lasson Krohg , malar
• Mads Ellef Langaard , bryggerieigar
• Frederik Motzfeldt , høgesterettsdommar
• Peter Motzfeldt , offiser
• Andreas Munch , forfattar og professor
• Hartvig Nissen , skulestyrar
• Christopher Frimann Omsen , høgsterettsdommar
• Jens Rathke , zoolog
• Marcus Gjøe Rosenkrantz , politikar
• Ernst Sars , historikar
• Georg Ossian Sars , zoolog
• Michael Sars , zoolog
• Amandus Schibsted , avisredaktør
• Christian Schibsted , forleggar
• Georg Sverdrup , sprakprofessor
• Mogens Thorsen og hustru Bertha, legatstiftarar
• Ivar Andreas Aasen , sprakforskar

Den austre delen [ endre | endre wikiteksten ]

• Theodor Frederik Scheel Abildgaard , politikar
• Peter Christen Asbjørnsen , eventyrsamlar og forfattar
• Thomas Ball Barratt , predikant
• Thomas Bennett , forretningsmann
• Harald Berg , verkseigar
• Vilhelm Bjerknes , meteorolog
• Otto Albert Blehr , politikar
• Randi Marie Blehr , kvinnesakskvinne
• Oskar Braaten , forfattar
• Georg Andreas Bull , arkitekt
• Henrik Bull , arkitekt
• Camilla Collett , forfattar
• Jonas Collett , politikar
• Birger Eriksen , offiser
• Carl Gustav Fleischer , offiser
• Christian Friele , redaktør og politikar
• Knud Graah , fabrikkeigar
• Agathe Backer Grøndahl , komponist
• Thomas Johannessen Heftye , forretningsmann
• Ludvig Karsten , malar
• Ludvig Mathias Lindeman , organist og komponist
• Ole Olsen , komponist
• Gunerius Pettersen , grosserar
• Hjalmar Riiser-Larsen , flygar
• Anton Martin Schweigaard , politikar
• Christian Homann Schweigaard , politikar
• Christian August Selmer , politikar
• Johan Peter Selmer , komponist
• Mathias Skeibrok , bilethoggar
• Adolf Bredo Stabell , banksjef, redaktør og politikar
• Georg Stang , offiser
• Peter Severin Steenstrup , fabrikkeigar
• Rasmus Olai Steinsvik , redaktør
• Ole Vig , folkeopplysingsmann
• Andreas Friedrich Wilhelm von Hanno , arkitekt
• Henrik Wergeland , forfattar
• Hans Jacob Aall , museumsdirektør

Den nordre delen [ endre | endre wikiteksten ]

• Harriet Backer , malar
• Eivind Berggrav , biskop og forfattar
• Brynjulf Bergslien , bilethoggar
• Knud Bergslien , malar
• Michael Birkeland , riksarkivar og politikar
• Alf Bjercke , fabrikkeigar
• Peder Bjørnson , prest
• Kristine Elisabeth Heuch Bonnevie , zoolog
• Sophus Bugge , filolog
• Francis Bull , litteraturhistorikar
• Lorentz Dietrichson , kunsthistorikar og forfattar
• Frederik Due , embetsmann
• Henrik Adam Due , fiolinist
• Mary Barratt Due , pianist
• Olaus Fjørtoft , redaktør
• Georg Ludvig Andreas Frølich , forretningsmann og oppfinnar
• Francis Hagerup , politikar
• Karl Marius Anton Johan Hals , pianofabrikant
• Henrik Anton Schjøtt Heltberg , skulestyrar
• Kitty Kielland , malar
• Betzy Kjelsberg , fabrikkinspektør
• Thomas Konow , offiser
• Hans Hagerup Krag , vegdirektør
• Magnus Brostrup Landstad , salmediktar og prest
• Borghild Bryhn Brunelli Langaard , operasongar
• Nicolay Nicolaysen , arkeolog
• Ragna Nielsen , pedagog og kvinnesakskvinne
• Erika Røring Møinichen Nissen , pianist
• Hans Arnt Hartvig Paulsen (≪Køla-Palsen≫), grosserar og byoriginal
• Hieronymus Arnoldus Reimers , skodespelar
• Johanne Regine Reimers , skodespelar
• Petra Sophie Alette Christine Reimers , skodespelar
• Amund Ringnes , bryggerieigar
• Anna Georgine Rogstad , pedagog og politikar
• Evald Rygh , forretningsmann og politikar
• Christian Julius Schou , grosserar
• Halvor Arntzen Schou , fabrikkeigar
• Olaf Fredrik Schou , kunstnarmesen
• Anna Cathrine Sethne , pedagog
• Harald Sohlberg , malar
• Eyolf Soot , malar
• Emil Stang , politikar
• Frederik Stang , politikar
• Johan Cordt Harmens Storjohann , prest
• Carl Struve , skodespelar
• Johan Grundt Tanum , bokhandlar og forleggar
• Sverre Udnæs , regissør
• Ingvald Undset , arkeolog
• Elisabeth Welhaven , forfattar
• Wilhelm Andreas Wexels , teolog

Kjelder [ endre | endre wikiteksten ]

• Øyvind Haaland (redaktør) og Mari Mellum (1999). ≪HER HVILER... Kjente personer pa kirkegardene i Oslo sentrum≫ (PDF) . Oslo kommune Gravferdsetaten. s. 178. Arkivert fra originalen (PDF) 20. juli 2011 . Henta 3. april 2016 .  

Referansar

Bakgrunnsstoff [ endre | endre wikiteksten ]

• Offisiell nettstad