DS ≪Columba≫ under andre verdskrigen.
Karriere	Noreg
Namn:	DS ≪Columba≫
Eigar:	Det Bergenske Dampskibsselskab
Verft:	Bergen Mekaniske Verksted i Bergen
Byggekostnad:	565 667 kr [1]
Verftsnummer:	210
Sjøsett:	5. oktober 1929
Jomfrutur:	november 1929
Heimehamn:	Bergen
Kjennemerke:	LHQN - LDLK
Lagnad:	Opphogd 1965
Generelle mal
Type:	Passasjer- og lasteskip
Tonnasje:	1 126 brt , 587 nrt
Daudvekt:	1 550 tdw.
Lengd:	235,3 fot (71,7 m)
Breidd:	34,2 fot (10,4 m)
Djupgang:	14,1 fot (4,3 m)
Installert effekt :	NHK 180 IHK 900
Framdrift:	Triple 3 cyl. dampmaskin (BMV)
Fart:	10,5 knop
Passasjerar:	4 passasjerar
Karriere	Noreg
Namn:	DS ≪Henry Vang≫
Eigar:	Henry & Vangs Rederi, fra 1964 Vangs Rederi
Kjøpt:	August 1955
Heimehamn:	Haugesund
Karriere	Panama
Namn:	DS ≪Ismini≫
Eigar:	Maralianza Cia. Nav. S.A.
Kjøpt:	Januar 1965
Heimehamn:	Panama
Lagnad:	Forlist september 1965

DS ≪Columba≫ (kallesignal LHQN - LDLK) var eit dampskip bygt i 1929 som passasjer- og lasteskip for Det Bergenske Dampskibsselskab (BDS).

Det Bergenske Dampskibsselskab hadde som tradisjon a namngje skipa sine etter fenomen og objekt pa nattehimmelen. Columba er det latinske namnet pa stjernebiletet Dua .

Historie [ endre | endre wikiteksten ]

Skipet vart bygt ved Bergen Mekaniske Verksted i Bergen og kosta litt over ein halv million kroner ^[1] da det vart levert i november 1929. ^[2] Systerskipet DS ≪Vela≫ vart levert fra same verftet ikkje lenge tidleg i 1930. ≪Columba≫ gjekk av stabelen og vart sjøsett 5. oktober 1929.

Antwerpenruta [ endre | endre wikiteksten ]

Skipet gjekk inn i ruta til Antwerpen . Den første prøveturen vart utført 14. november 1929 og to dagar seinare gjekk skipet til Trondheim for a ga inn i ruta si. ^[3] 7. desember kom skipet attende til Bergen etter a ha vore i Antwerpen første gongen.

I oktober 1936 grunnstøytte ≪Columba≫ pa veg nordover og matte ut av ruta ei stund for reparasjon i Bergen. ^[4] Kapteinen, førstestyrmannen og ein rormann var pa brua da skipet skulle ga gjennom sundet Det Naue pa austsida av Meland nær Herdla . Da ein skulle passere mellom Parisholmen og ein bøye vart det gjeve babord ror, men skipet lystra ikkje og drog framleis mot styrbord. Dermed raka dei grunnen fleire gonger og slo stopp i maskinen. Ein undersøkte om det var lekkasje, men kunne ikkje finne noko og segla vidare til Florø . Her vart det derimot funne vatn i ein av tankane, som hadde lekt kring to tommar i timen. Ein annan tank var og byrja a trekke vatn. Kapteinen meinte at grunnstøytinga anten skjedde fordi styremaskinen ikkje responderte sa kjapt som han pleidde a gjere, eller at det var sterk straum i farvatnet. Seinare undersøkingar viste at det var oppstatt luftblærer i glycerinleidninga og at dette kan ha vore arsaka til at styremaskinen ikkje oppførte seg som han skulle. ^[5]

Skipet gjekk i Antwerpenruta i lag med systerskipet ≪Vela≫ gjennom heile 1930-ara, men rapportane i avisene stoppar opp 12. september, etter at andre verdskrigen braut ut.

Andre verdskrigen [ endre | endre wikiteksten ]

I februar 1940 segla ≪Columba≫ i konvoi HN 12 over Nordsjøen fra Noreg til Storbritannia. Ein kjenner elles lite til krigshistoria til ≪Columba≫, bortsett fra at det hamna i Heimeflaten . I 1940 skal det ha blitt angripe med maskingeværeld og bomba fra britiske fly. ^[1]

7. oktober 1941 vart skipet rekvirert av tyskarane, men levert attende 12. desember 1941. I februar 1944 deltok det i ein tysk konvoi der ≪Anna Sofie≫ gjekk pa grunn. ^[6] I 17. april 1945 kolliderte ≪Columba≫ med ein tysk dampar i Bømlafjorden . ≪Columba≫ var lasta med 1 076 tonn levnetsmidlar og forcellulose. Det var disig ver med til dels take og skipet hadde utkikk pa bakken gaande med varierande fart. Bratt høyrde dei ein smell framme og forstod at det var eit anna skip som hadde gatt pa land. ≪Columba≫ kom like bak og klarte ikkje a unnga ein samanstøyt med det tyske fartøyet. ≪Columba≫ fekk ein del skade, men ikkje verre enn at dei kunne halde fram mot Bergen. Lasta vart ikkje skadd. ^[7]

Etter krigen [ endre | endre wikiteksten ]

I mai 1945 var ≪Columba≫ blant dei første skipa som henta forsyningar i Oslo for Nord-Noreg. ^[6] I juni var det i Danmark etter poteter. Det hadde og turar til Frankrike og Storbritannia utover 1945.

I mars 1946 gjekk skipet igjen inn i Antwerpenruta mellom Trondheim, Bergen og Antwerpen i lag med DS ≪Cygnus≫ og DS ≪Neptun≫ . I 1948-1949 vart denne linja teken over av dei nybygde MS ≪Lynx≫ og MS ≪Leo≫ . Den siste faste turen i Antwerpenruta gjorde ≪Columba≫ i slutten av mai 1948 og vart mellombels erstatta av nye MS ≪Diana≫ . ^[8] Etter a ha vore i slippen for ei overhaling gjekk skipet inn i ruta til Vest-England i september 1948, som stundom og hadde stopp i Antwerpen pa vegen. Hausten 1949 var det attende i Vest-Englandruta og i januar 1950 var det vikar i Antwerpenruta, men gjekk resten av aret til Hamburg, Vest-England og ilgodsruta mellom Oslo og Tromsø, og i september igjen til Antwerpen. I 1951 vart det turar til Frankrike, Hamburg, Finland og Austersjøen , før det i september og ut aret gjekk fast i Hamburgruta.

31. desember 1951 dreiv i ein storm i Vibrandsøysund i hamna i Haugesund . Det var komen fra Hamburg og heldt pa a ga rundt Garpeskjærkaien for a ga inn i Smedasundet, der det mista styringa og vart staande fast mellom Skagen og Staalehuset pa Hasseløya . Beringsfartøyet ≪Olav Østensjø Jr.≫ og taubaten ≪Tor≫ fekk dratt det av grunna og taua det til Indre Kai i Smedasundet. Dykkarar inspiserte skipet og fann skadar pa propellen. ^[6] Det vart reparert pa Haugesund Slip A/S og kom i teneste att 2. januar 1952. Fra 1952 fortsette det a veksle mellom forskjellige ruter, og gjekk mykje til Austersjøen i 1952, med enkelte turar til Frankrike, London, Antwerpen, Tromsø og Vest-England, og seinare mykje til Frankrike og Antwerpen.

Henry & Vangs Rederi [ endre | endre wikiteksten ]

I august 1955 vart ≪Columba≫ kjøpt av D/S A/S Henry & Vangs Rederi A/S i Haugesund og omdøypt ≪Henry Vang≫ . Skipet gjekk i generell trampfart i Nordsjøen, men ofte i tømmerfarta mellom Kvitsjøen og hamner i Europa. Stundom frakta det og tomme tønner og salt til fiskeria pa Island. Ofte lag det i opplag pa vinterstid i Smedasundet i Haugesund. ^[6]

20. oktober 1955 gjekk det pa grunn nær Tyven, nord for Helgelandsflæsa pa veg sørover fra Kvitsjøen med tømmer. ≪Draugen≫ fekk dradd skipet av grunna den 22. oktober, etter at noko av tømmeret var blitt lossa. Skipet fekk ein mindre lekkasje. Varen 1959 gjekk det stort sett i tømmerfarta til Kvitsjøen. I november 1959 vart det leigd ut til Det Stavangerske Dampskibsselskab i Stavanger pa timecharter for ei reise i godslinja til selskapet, og for høvet vart skorsteinen mala med fargane til Stavangerske (tre raude ringar pa svart bakgrunn). Fra 1. juni 1960 var det igjen i tømmerfarta til Kvitsjøen. ^[6]

12. oktober 1960 gjekk ≪Henry Vang≫ pa grunn nær Brattholmen fyr pa veg heim fra Island med fire tusen tønner sild, og fekk ein lekkasje. Fra 1961 var det i tre ar i timecharter til Norsk Hydro og transporterte gjødsel fra fabrikkane til selskapet i Glomfjord og pa Herøy til forskjellige hamner i Skandinavia. Fra 1963 vart namnet pa eigaren endra til Vangs Rederi A/S, framleis med Haugesund som registrertingshamn. ^[6] Ei stund ut i 1960-ara gjekk skipet i opplag i Smedasundet i Haugesund, og vart seinare flytta til Ballastkaien med tanke pa eit sal.

Til Panama [ endre | endre wikiteksten ]

I januar 1965 vart skipet selt til Maralianza Cia. Naviera SA i Panama og vart omdøypt ≪Ismini≫ . I januar 1965 vart skipet kjøpt av Maralianza Cia. Nav. S.A. og registrert i Panama . Skipet fekk da namnet ≪Ismini≫ . Seinare same aret, 22. september, grunnstøytte ≪Ismini≫ utanfor Pointe a Pitre pa Guadeloupe . Det braut ut brann ombord og skipet vart heilt utbrent og kondemnert.

Skipet [ endre | endre wikiteksten ]

Tonnasjen til skipet var ved levering 1 126 brt , 587 nrt og lasteevna var 1 550 dødvekttonn . Volumet i lasterommet var 1 823  m³ . Hovudmaskinen var ein kolfyrt tresylindra ekspansjon dampmaskin , levert av Bergen Mekaniske Verksted. Oppgjeven yting var 900 iHk (indikerte hestekrefter) og 180 nominelle hestekrefter som gav ein toppfart pa 10,5 knop . ^[1] Skipet hadde lugarar til fire passasjerar.

I 1939 fekk skipet innsett peileapparat. Skipet vart ombygd til oljefyring i 1949.

Sja og [ endre | endre wikiteksten ]

• Flaten til Det Bergenske Dampskibsselskab

Kjelder [ endre | endre wikiteksten ]