De
Perzische Golf
(
Perzisch
: ???? ????,
Arabisch
: ?????? ???????) is een uitloper van de
Indische Oceaan
tussen het
Arabisch Schiereiland
en
Iran
(Perzie). Deze binnenzee heeft een oppervlakte van circa 233.000 km² en staat door de
Straat van Hormuz
in verbinding met de
Golf van Oman
.
[1]
Aan de Perzische Golf liggen de staten
Iran
,
Oman
,
Verenigde Arabische Emiraten
,
Saoedi-Arabie
,
Qatar
,
Bahrein
,
Koeweit
en
Irak
. Door hun ligging worden zij de
Golfstaten
genoemd.
Aan het einde van de Golf bevindt zich de
rivierdelta
van de
Sjatt al-Arab
(of
Arvand-Rud
), die bestaat uit de samengevloeide
Eufraat
en
Tigris
. De Perzische Golf is volledig omringd door
woestijnen
. De Perzische Golf met de omliggende landen staat bekend als de Golfregio.
Sinds de opkomst van het
Pan-Arabisme
omstreeks 1960 wordt in sommige Arabische landen de naam Arabische Golf gebruikt (Arabisch:?????? ??????). Die naam wordt internationaal echter niet erkend. Bovendien hebben de
Verenigde Naties
(waarin 22 Arabische leden) twee richtlijnen uitgevaardigd, respectievelijk in 1994 en 1999, waarin deze waterweg, die het
Perzische plateau
scheidt van het
Arabisch schiereiland
, als Perzische Golf wordt aangeduid.
[2]
De kustlijn van de Perzische Golf ligt aan acht landen, waarvan er vele de afgelopen 30 jaar een snelle economische ontwikkeling hebben doorgemaakt, die gepaard ging met een snelle bevolkingsgroei en
verstedelijking
.
De Perzische Golf is met een gemiddelde van 30 meter relatief ondiep,
[3]
vooral in vergelijking met de veel diepere Rode Zee aan de andere kant van het Arabisch Schiereiland. Het ligt in een warme regio en de verdamping is groter dan de neerslag en de aanvoer van rivieren die in de Perzische Golf uitmondden.
[3]
De Straat van Hormuz verbindt de Golf met de
Indische Oceaan
. Het zoutere water zakt naar de bodem van de Perzische Golf en stroomt via de Staat van Hormuz naar de Indische Oceaan. De tegen- of de bovenstroom naar de Perzische Golf bestaat uit relatief minder zout, en dus lichter, water.
[3]
De Perzische Golf viel tijdens glacialen waaronder het Weichselien droog, net als de Noordzee. Tijdens de vroege Oudheid was de kustlijn door zeespiegelstijging tot diep in het huidige Irak doorgedrongen, maar nadien is deze door aanslibbing uit de Eufraat en Tigris teruggetrokken tot de huidige locatie.
De Perzische Golf was de eerste zeeroute die twee grote beschavingen met elkaar verbond:
Mesopotamie
en de
Indusbeschaving
.
[4]
In de eeuwen rond 2000 v.Chr. vond een intense handel plaats met wat de Mesopotamiers
Meluhha
noemden. Tussenstops waren
Dilmun
(het eiland
Bahrein
en antennes tot
Umm an-Nar
[
de
]
) en
Magan
(
Musandam
en het Omaanse schiereiland). In die laatste plaats werd
koper
uit het
Hadjargebergte
betrokken.
Onder
Cyrus de Grote
kwam het gebied onder de controle van het
Achaemenidisch
-
Perzische Rijk
.
Hekataios van Milete
schreef rond
500 v.Chr
. over de Perzische Golf (
Persikos kolpos
), een naam die gebleven is.
Alexander de Grote
nam het Perzische Rijk over en liet de Perzische Golf in 325 v.Chr. verkennen door een vloot onder zijn admiraal
Nearchos
, die vertrok vanaf de rivier de
Indus
. Onder impuls van Alexanders opvolgers kwam het voorzichtig tot een herleving van de maritieme handel in Arabische
geurstoffen
en Indische
specerijen
. De
Seleukiden
lieten een vloot te water in de Perzische Golf.
De Perzische Golf stond in het middelpunt van de
Irak-Iranoorlog
(
1980
-
1988
), waarin beide landen elkaars olietankers aanvielen. In 1991 speelde de Perzische Golf opnieuw een rol van betekenis tijdens de oorlog die ook de
Golfoorlog
wordt genoemd, waarbij
Irak
Koeweit
binnenviel en door een internationale coalitie werd verslagen.
Een tweede Golfoorlog vond plaats in 2003, maar deze staat beter bekend als de
Irakoorlog
.
[5]
Van alle landen aan de Golf kunnen alleen Iran en Irak op natuurlijke wijze voorzien aan hun zoetwaterbehoeften.
[3]
De landen aan de de zuidelijke Golfkust maken gebruik van
ontziltingsinstallaties
die het grootste deel van het zoetwater leveren. In 2020 was zo'n 45% van de wereldwijde ontziltingsproductie hier geconcentreerd.
[3]
De Perzische Golf heeft goede visgronden, uitgebreide
koraalriffen
en een overvloed aan
pareloesters
, maar het milieu wordt bedreigd door de industrialisatie, en in het bijzonder door de
vervuiling met olie en aardolie
tijdens oorlogen in de regio.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
A Historical Geography of The Persian Gulf
[dode link]
, Persian Gulf Online, 22 april 2004.
- ↑
United Nations Group of Experts on Geographical Names
Working Paper No. 61
Historical, Geographical and Legal Validity of the Name: PERSIAN GULF;
Verenigde Naties,
Kaart van het gebied
- ↑
a
b
c
d
e
(
en
)
Nature
Long-term, basin-scale salinity impacts from desalination in the Arabian/Persian Gulf Article number: 20549 (2022)
, geraadpleegd op 27 maart 2023
- ↑
David Abulafia,
The Boundless Sea. A Human History of the Ocean
, 2019,
p. 69
- ↑
Encyclopaedia Britannica
,
Iraq War 2003 / Second Persian Gulf War
|