Blokpartij
heet een partij die in een
communistische staat
met de
communistische
partij samenwerkt. In het "blok" sluiten de blokpartijen zich aan bij de communistische partij. De communistische partij heeft in zo'n blok steeds de overhand. Voor de leden van een blokpartij kan het lidmaatschap attractief zijn voor de carriere in maatschappij en beroep zonder lid van de communistische partij te worden.
Het meest bekende blok was de
Antifaschistisch-demokratischer Block
(1945) in de
Sovjet-bezettingszone in Duitsland
. Later werd het blok onderdeel van het
Nationaal Front
in de
DDR
. In de DDR bepaalde het blok welke partij hoeveel zetels in de parlementen kreeg; de kiezer kreeg alleen een
Einheitsliste
van alle partijen en massa-organisaties te zien. Ofschoon ook de leidende communistische partij lid van het blok was heetten alleen de andere partijen "blokpartijen". Een bekend scheldwoord voor hen was "blokfluiten".
In 1945 hoorden bij het blok de volgende partijen:
In 1946 fuseerde de SPD in de Sovjet-bezettingszone onder druk van het Sovjet-bestuur over Duitsland (
SMAD
) met de KPD en ontstond de
Sozialistische Einheitspartei Deutschlands
(SED).
[1]
In 1948 werden door de SED op initiatief van de SMAD twee nieuwe partijen opgericht om de aanhang van de burgerlijke partijen CDU en LDP weg te trekken: de DBD en de NDPD.
[2]
Sindsdien waren de blokpartijen:
Bij het blok hoorden ook massa-organisaties, die de leidende rol van de SED aanvaardden. Vele van hun functionarissen waren lid van de SED:
Na de Wende van 1989 bleven de partijen van het blok bestaan. De SED ontwikkelde zich uiteindelijk tot
Die Linke
, de andere partijen sloten zich aan bij een van de grote partijen van West-Duitsland: CDU en DBD bij de CDU, LDPD en NDPD bij de FDP.
In de
Sovjet-Unie
en in sommige andere communistische staten bestond of bestaat maar een partij, de communistische. Andere communistische staten van het
Oostblok
hadden een bloksysteem net als de DDR, namelijk
Bulgarije
,
Polen
en
Tsjecho-Slowakije
.
De
Volksrepubliek China
kent naast de regerende communistische partij acht "democratische partijen". Ook in
Vietnam
en
Noord-Korea
zijn er partijen naast de communistische.
Blokpartijen in niet-communistische communistische landen
[
bewerken
|
brontekst bewerken
]
Sinds de jaren twintig van de twintigste eeuw is de belangrijkste centrumrechtse kracht in de Australische politiek op federaal niveau een alliantie van partijen die bekend staat als de Coalitie: oorspronkelijk bestond deze uit de Nationalistische Partij en de Australische Landpartij, maar momenteel omvat zij de opvolgers van deze partijen, de Liberale Partij van Australie en de Nationale Partij van Australie. De vorming van de Coalitie is ingegeven door de opkomst van de centrumlinkse Australische Arbeiderspartij, die de belangrijkste politieke tegenstander van de Coalitie blijft. De twee partijen van de Coalitie krijgen steun van verschillende bases, waarbij de Liberalen hun stemmen in de stedelijke gebieden krijgen en de Nationals hun stemmen in de landelijke gebieden winnen. De regelingen op staats- en territoriaal niveau varieren, van de fusie van staatsliberale en nationale partijen tot electorale allianties naar federaal model en, in het geval van West-Australie, een lossere relatie.
De
BSP
en andere linkse partijen in Bulgarije zijn sinds 1991 lid van de linkse verkiezingsalliantie
Coalitie voor Bulgarije
.
De
Christelijk-Democratische Unie van Duitsland
neemt geen deel aan verkiezingen in
Beieren
, waar haar plaats wordt ingenomen door de wat conservatievere en katholiekere
Christelijk-Sociale Unie in Beieren
. Zij vormen een gemeenschappelijk
CDU/CSU
-blok in de
Bondsdag
.
Het pro-democratische kamp in Hongkong heeft een verkiezingscoalitie opgericht bij lokale verkiezingen. Tenzij de coordinatie mislukt, zullen de partijen in het kamp niet tegen elkaar strijden bij lokale verkiezingen.
Christelijke Democratische Volkspartij
is de coalitiepartner van de regerende partij
Fidesz
, en staat samen met Fidesz op een gezamenlijke kieslijst.
In
Mexico
waren er tijdens de heerschappij van de
Institutioneel Revolutionaire Partij
(PRI, 1929-2000) de
partidos paleros
(satellietpartijen)
Authentieke Partij van de Mexicaanse Revolutie
en de
Socialistische Volkspartij
. Deze hielpen de PRI-regering om de schijn van een concurrerend democratisch systeem te wekken. In feite hebben beide satellietpartijen de regering volledig gesteund en de PRI-kandidaten voor het presidentschap van Mexico tot 1988 medegenomineerd.
ACT [[Nieuw-Zeeland]], een rechtse libertaire partij, en United Future, een centristische partij, stellen hun leiders kandidaat in respectievelijk de kiesdistricten Epsom en ?h?riu, die gewoonlijk worden gesteund door de Nationale Partij, haar leider en haar kandidaten in deze kiesdistricten. De parlementsleden van de minderheidspartijen krijgen vervolgens kabinetsposten aangeboden en hun partijen dienen als coalitiepartners in een nationale regering.
- Andreas Herbst, Winfried Ranke, Jurgen Winkler:
So funktionierte die DDR.
vol. 1, Rowohlt: Hamburg 1994, s.v. ?Blockpolitik“.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
Heinrich August Winkler:
Der lange Weg nach Westen
, Deel 2:
Deutsche Geschichte vom "Dritten Reich" bis zur Wiedervereinigung
, C.H. Beck, Munchen, 4e druk 2002, p. 125.
- ↑
Klaus Schroeder:
Der SED-Staat
, Bohlau Verlag, 2013, p.46
|