William Jefferson (Bill) Clinton
(
Hope (Arkansas)
,
19 augustus
1946
) is een
Amerikaans
politicus van de
Democratische Partij
. Hij was de
42e
president van de Verenigde Staten
van 1993 tot 2001.
Clinton, een jurist van beroep, was van 1973 tot 1976
hoogleraar
staatsrecht
aan de
Universiteit van Arkansas
. Hij was van 1977 tot 1979 de
procureur-generaal
van
Arkansas
en van 1979 tot 1981 en van 1983 tot 1992 de
40e en 42e gouverneur van Arkansas
.
In 1992 won Clinton, samen met
running mate
Al Gore
, de
verkiezing van 1992
en versloeg daarmee de zittende president
George H.W. Bush
. Tijdens de
verkiezingen van 1996
versloeg hij
Republikein
Bob Dole
en werd daarmee verkozen voor een tweede termijn.
Clinton is getrouwd met de voormalige
minister van Buitenlandse Zaken
en oud-
senator
Hillary Clinton
. Samen hebben ze een dochter,
Chelsea
. Hillary Clinton was de presidentskandidaat namens de
Democratische Partij
voor de
presidentsverkiezingen van 2016
, maar verloor de verkiezingen van
Donald Trump
.
Clinton werd geboren als William Jefferson Blythe III op 19 augustus 1946 in
Hope (Arkansas)
.
[1]
Zijn vader, William Jefferson Blythe, Jr., stierf in een auto-ongeval drie maanden voor Clinton werd geboren. Toen William vier jaar oud was, hertrouwde zijn moeder met Roger Clinton uit
Hot Springs
.
[1]
Daar groeide William (Bill) ook op. Tijdens zijn tijd op de plaatselijke
highschool
nam hij de achternaam Clinton aan.
[1]
Toen hij tijdens een bezoek aan het
Witte Huis
in 1963 president
John F. Kennedy
ontmoette en
Martin Luther King
zijn historische "
I Have a Dream
"-toespraak gaf, besloot Clinton te streven naar een carriere in de politiek.
In 1968 studeerde hij af aan de
universiteit van Georgetown
en won de prestigieuze
Rhodesbeurs
voor de
Universiteit van Oxford
. In 1973 ontving hij de graad "Juris Doctor" aan de
Yale-universiteit
.
Tijdens zijn studie aan Yale ontmoette hij
Hillary Diane Rodham
. Zij trouwden in 1975. Vijf jaar later, in 1980, werd hun enige kind geboren, dochter
Chelsea Victoria
.
Na de
Lewinsky-affaire
vertelde hij zich tegenover hen te schamen voor de relatie die hij met Lewinsky had gehad, en vooral voor het tegenover hen expliciet ontkennen ervan toen die in het nieuws kwam.
Na enkele jaren als
universitair docent
rechten te hebben onderwezen aan de
Universiteit van Arkansas
, werd Clinton
procureur-generaal
(Attorney General) van
Arkansas
.
In 1978 werd Clinton gekozen als de 40e
gouverneur
van
Arkansas
, maar verloor in 1980 van zijn
Republikeinse
uitdager
Frank White
. Clinton werkte de volgende twee jaar aan zijn comeback. In 1982 slaagde hij er in om opnieuw gekozen te worden als de 42e gouverneur. Hij bekleedde in totaal drie termijnen lang (in 1981 beliep een termijn twee jaar; nadien bedroeg deze vier jaar) de positie van gouverneur van Arkansas, te weten van 1979 tot 1981, en van 1983 tot 1992.
In 1992 stelde Clinton zich verkiesbaar voor het
presidentschap
. Door het winnen van de
Golfoorlog
leek
president
George H.W. Bush
van een herverkiezing verzekerd. Verschillende prominente
Democraten
stelden zich daarom niet verkiesbaar. In de voorverkiezingen nam Clinton het op tegen
Jerry Brown
en
Paul Tsongas
. Clinton won de voorverkiezingen met een grote meerderheid en hiermee de nominatie van de
Democratische Partij
. Hij koos
senator
Al Gore
van
Tennessee
als
running mate
.
Mede dankzij de slechte economie (Clinton: "It's the economy, stupid!" -
vert.:
"Het gaat om de economie, sukkel!"), een belastingverhoging en - niet te onderschatten - zijn uitzonderlijke charme en
charisma
, won Clinton samen met Al Gore de verkiezingen van 1992.
Volgens commentatoren had Clintons charisma echter ook een schaduwzijde, hetgeen tijdens zijn presidentschap pijnlijk tot uitdrukking zou komen.
[2]
[3]
[4]
Clinton was de eerste
Democraat
sinds
Franklin D. Roosevelt
die twee volledige ambtstermijnen als president vol maakte.
Zijn verkiezing betekende het einde van een tijdperk van dominantie door de
Republikeinen
, die de president hadden geleverd gedurende de twaalf jaar daarvoor en gedurende 20 van de 24 jaar daarvoor. Deze verkiezing gaf de Democraten, voor het eerst sinds
Jimmy Carter
, weer de volledige controle over de drie belangrijkste takken van de federale overheid te weten beide kamers van het Congres en het presidentschap.
Meteen na zijn aantreden loste Clinton een verkiezingsbelofte in door de zogeheten "Family and Medical Leave Act" (1993) te tekenen, een wet die bedrijven vanaf een bepaalde omvang verplichtte hun werknemers onbetaald verlof te verlenen in geval van ernstige medische problemen of problemen binnen de familie. Dit deed meer goeds voor zijn populariteit dan zijn aarzeling een andere belofte in te lossen, die om de acceptatie van openlijke
homoseksuelen
in het leger te vergroten. Van links kwam de kritiek dat zijn aanpak te vrijblijvend was, terwijl rechts meende dat Clinton weinig begreep van het leger. Na een lange discussie besloten Clinton en het
Pentagon
tot een "Don't ask, don't tell"-beleid ("niet naar vragen, niet zeggen"), wat na een lange discussie op 22 december 2010 werd afgeschaft onder het presidentschap van
Barack Obama
.
Onder Clinton was er gedurende de jaren 90 sprake van aanhoudende economische groei (die volgens het Office of Management and Budget al in april 1991 begon), afnemende
werkloosheid
en toenemende welvaart als gevolg van de hausse op
Wall Street
. In hoeverre dit te danken is aan Clinton is een veelbesproken kwestie. Veel positieve invloed ging ook uit van het Congres en van
Alan Greenspan
, het door Clinton herbenoemde hoofd van de
Federal Reserve
. Tevens speelde de combinatie van positieve technologische ontwikkelingen en de gunstige toestand van de wereldeconomie een rol, zaken waar Clinton weinig invloed op had.
Tussen 1992 en 1994 konden de Democraten een grote invloed uitoefenen, maar de zogeheten "mid-term" verkiezingen van 1994 werden een drama voor de partij. De Democraten verloren hun meerderheid in
Huis
en
Senaat
voor de eerste keer in 40 jaar. Dit kwam in belangrijke mate door de mislukte poging van
Hillary Clinton
om een veelomvattend volksgezondheidssysteem te creeren.
Na de verkiezingen van 1994 verschoof de aandacht vooral naar het "Contract with America" ("Contract met Amerika") gepropageerd door "Speaker of the House" (voorzitter)
Newt Gingrich
. Het in meerderheid Republikeinse Congres vocht met Clinton over de begroting. Clinton werd tijdens de verkiezingen van 1996 met een ruime marge herkozen ten koste van de Republikeinse kandidaat
Bob Dole
. De Republikeinen hielden hun meerderheid in het Congres, maar verloren wel enkele zetels.
Whitewater-schandaal, zaak-Paula Jones, Lewinsky-affaire, impeachment en vrijspraak
[
bewerken
|
brontekst bewerken
]
Een groot deel van Clintons presidentschap werd overschaduwd door schandalen of nep-schandalen.
Kenneth Starr
was
Speciale Aanklager
(
independent counsel
) bij het onderzoek van het
Whitewater-schandaal
, over een mislukte gronddeal van jaren eerder, maar deze zaak breidde zich uit naar de zelfmoord van Clintons vriend
Vince Foster
en "Troopergate", een zaak die draaide om een "Trooper" (beveiliger) van de staat Arkansas die beweerde seksuele ontmoetingen te hebben geregeld voor Clinton, destijds gouverneur. Later trok de man die beweringen in en beweerde hij geld te hebben gekregen van het conservatieve blad
American Spectator
. Iets dergelijks gold voor Jones, die toegaf geld te hebben ontvangen van conservatieve politieke groeperingen. Starrs opvolger,
Robert Ray
, stelde voor geen van de aanklachten vervolging in.
Starrs werkterrein werd successievelijk verder uitgebreid met de twee hierna genoemde zaken.
Paula Jones
, medewerkster van de staat
Arkansas
, begon een civiele rechtszaak tegen Clinton, over een incident van
seksuele intimidatie
in de tijd dat Clinton
gouverneur van Arkansas
was. Deze zaak werd later geschikt voor $ 850.000. Een federale rechter veroordeelde Clinton vanwege minachting van het hof (het liegen in een verklaring) tot het betalen van een boete van $ 90.000. Om de procedures te vermijden die zouden worden aangespannen om hem zijn recht tot het uitoefenen van het vak van advocaat te ontnemen, leverde hij dit recht zelf in.
Clinton werd in het kader van deze zaak gedwongen alle eventuele seksuele relaties die hij op het werk gehad had te noemen, ook die met wederzijdse instemming (dit zou gebruikelijk zijn bij een zaak als deze). Clinton verklaarde daarop onder ede dat hij geen enkele seksuele relatie op het werk gehad had. Hij werd beschuldigd van
meineed
toen hij een seksuele relatie bleek te hebben gehad met stagiaire
Monica Lewinsky
. Hij werd hierover verder ondervraagd (een
(discovery) deposition
) in januari 1998,
[5]
en in augustus 1998 bij een ondervraging in het Witte Huis die live op video gevolgd werd in het gerechtsgebouw door de
grand jury
van deze zaak.
[6]
[7]
In januari ontkende hij nog alles, ook tegen zijn vrouw en dochter. Bij de
grand jury
ging het onder meer over de definitie van een seksuele relatie. Hij had vooral
orale seks
ontvangen van Lewinsky (dit bleek uit verklaringen van Lewinsky; zelf zei Clinton alleen dat het ongepaste gedragingen waren), en dat hij vond dat dat niet viel onder de aan hem voorgelegde definitie. Overigens had hij ook haar borsten betast, wat er in ieder geval onder viel.
Starr droeg deze zaak in september 1998 voor aan het
Huis van Afgevaardigden van de Verenigde Staten
, voor "impeachment]" van Clinton (een aanklacht in het kader van een
afzettingsprocedure
) op grond van verdenkingen van meineed en tegenwerking van de rechtsgang (niet de relatie zelf, die was formeel geen probleem). Het Huis van Afgevaardigden besloot daarop tot impeachment. De
Senaat
besloot echter op 12 februari 1999, in een rechtszaak die begon op
7 januari
1999, om Clinton niet te veroordelen, waardoor hij zijn tweede termijn kon afmaken.
[8]
In de Senaat waren 67 stemmen nodig voor afzetting van de president. De beschuldiging van meineed kreeg 45 stemmen voor en 55 tegen. Bij de aanklacht wegens belemmering van de rechtsgang waren de stemmen gelijk verdeeld: 50 tegen 50.
Clinton ontwikkelde een nauwe werkrelatie met
Tony Blair
, die in 1997 tot Britse premier was gekozen. Hij toonde persoonlijke belangstelling voor de
Noord-Ierse
problematiek en bezocht het gebied drie keer om de vrede te bevorderen. Dit leidde tot gesprekken tussen beide kampen, die uitmondden in de belofte van het
Ierse Republikeinse Leger
, op 23 oktober 2001, om zich te ontwapenen.
In 1999 slaagde Clinton er samen met het door de Republikeinen gedomineerde Congres in om voor het eerst sinds 1969 de begroting in evenwicht te brengen.
- Instelling van het vrijwilligersprogramma Americorps.
- De "Crime Bill Expansion" uit 1994, onderdeel van meer omvattende misdaadwetgeving. De federale
doodstraf
werd hierin uitgebreid tot ongeveer zestig misdrijven.
- Op 14 maart 1996 gaf Clinton zijn toestemming aan een 100 miljoen dollar kostende overeenkomst met
Israel
, die als doel had
terroristen
op te sporen en uit te schakelen.
- "Brady-wet", die onder andere een wachttijd verplicht bij aanschaf van wapens.
- Telecommunicatiewetgeving die belangrijke eigendomsrechtenbeperkingen van radio- en televisiezenders ophief.
- Communications Decency Act
, een wet die ervoor zorgt dat iemand die onzedelijk materiaal over het internet aan minderjarigen verspreidt, bestraft zou kunnen worden. De wet is omstreden bij groepen die de
vrijheid van meningsuiting
hoog in het vaandel hebben.
- Hervorming van de
bijstand
. Clinton tekende dit na twee keer eerder een
veto
te hebben gegeven.
- NAFTA
, Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst.
- Verhoging van het
minimumloon
.
- Digital Millennium Copyright Act
, een wet die muziekpiraterij tegen moet gaan.
- Wetgeving die het staten onder andere mogelijk maakt om een in een andere staat gesloten huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht niet te erkennen.
- Iraq Liberation Act, waarmee het verdrijven van
Saddam Hoessein
officieel beleid werd.
- Begroting voor 1996. Clintons veto leidde tot een tijdelijke "sluiting" van de overheid.
- H.R. 1833, gedeeltelijk abortusverbod.
- Hervorming van de bijstand. Zie hierboven.
Belangrijkste door Congres geblokkeerde wetgeving
[
bewerken
|
brontekst bewerken
]
- Hervorming van het volksgezondheidssysteem. (Zie ook hierboven.) Het plan, uitgedacht door een commissie onder leiding van
Hillary Clinton
, voor een universeel gezondheidszorgprogramma liep stuk door zijn complexiteit en tegenstand van verzekeraars en de medische wereld. Het kreeg geen enkele stem voor.
- Hervorming van de
sociale zekerheid
. Clinton benoemde hiervoor een commissie, maar onderschreef haar bevindingen niet en initieerde geen wetgeving.
- Probeerde
Ehud Barak
van
Israel
en
Yasser Arafat
, leider van de
PLO
, ertoe te bewegen om een akkoord te sluiten over de Joodse nederzettingen.
- Schiep het "Don't ask, don't tell"-beleid (zie hierboven) ten aanzien van homoseksuelen in het leger.
- 26 februari
1993
- Bij een terroristische aanslag op het
World Trade Center
komen 6 mensen om, en raken 1000 mensen gewond. Clinton reageert door op
26 juni
van dat jaar bombardementen uit te voeren op Afghanistan.
- 19 april
1993
- De belegering door de
FBI
van een gebouw van de religieuze sekte
Branch Davidians
in
Waco
in de staat
Texas
vanwege vermeend illegaal wapenbezit leidt tot de dood van 80 mensen.
- 20 juli
1993
- Clintons vriend en vertrouweling
Vince Foster
pleegt zelfmoord gedurende het onderzoek naar het Whitewater-schandaal, waarin Clinton van fraude beschuldigd werd.
- 13 september
1993
- Onder zijn bemiddeling werden de
Oslo-akkoorden
uitgewerkt en overeengekomen.
[9]
In de marge van de vredesconferentie van
Madrid
(1990) hadden in het geheim in
Oslo
gesprekken plaats gevonden tussen een Israelisch en een Palestijns team. Daar was het fundament gelegd. Er waren brieven uitgewisseld tussen de partijen. Arafat had namens de PLO de staat Israel erkend. Israel had de PLO erkend als de vertegenwoordiger van de Palestijnen. Op 13 september 1993 tekenden premier
Jitschak Rabin
namens de staat Israel en voorzitter
Jasser Arafat
namens de
PLO
de "Declaration of Principles on Interim Self-Government Arrangements" (DPISGA ofwel de "Oslo Agreement" (ook wel Oslo 1)).
[9]
Dit gebeurde tijdens de wereldberoemd geworden plechtigheid in de tuin van het
Witte Huis
in
Washington
met talrijke gasten en de pers, die de hele wereld vertegenwoordigden. Met Clinton als glimlachende getuige gaven stak Arafat een hand uit naar Rabin, die deze met enige aarzeling schudde. Clinton, Rabin en Arafat hielden ieder een toespraak. Ook de "Agreed Minutes" die bij Oslo 1 hoorden werden ondertekend.
[9]
- Op 28 september 1995 werd de “Interim Agreement on the Westbank and Gaza Strip” (IAWG) getekend door de staat Israel en de PLO (ook wel Oslo 2 genoemd). Over de "final status" (Jeruzalem, het vluchtelingenvraagstuk en de nederzettingen) zou in de laatste fase worden onderhandeld. In de hierboven vermelde overeenkomsten komen de woorden “Palestijnse Staat” of “Arabische staat” overigens niet voor. Het vredesproces liep tijdens de jaren '90 steeds meer vast. Clinton probeerde nog voor het eind van zijn tweede termijn met een
Camp David
2 tussen Israelisch premier
Ehud Barak
en Arafat vrede te bereiken, maar dat lukte niet. In
Taba
werd in januari 2001 een ultieme poging gedaan, die nipt (werd gezegd) mislukte. Maar de Israelische verkiezingen kwamen eraan en daarmee politieke strijd tussen Barak en
Ariel Sharon
. De
Tweede Intifada
ontstond najaar 2000, na een door de Palestijnen als provocatie gezien bezoek van Sharon aan de Haram As Sharif/Tempelberg. Later gaf Clinton Arafat de schuld van het mislukken van de onderhandelingen.
[10]
Arafat stond echter op het recht van terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen en hun nazaten.
[11]
- 3 oktober
1993
- Vele US Rangers komen om tijdens de Slag om
Mogadishu
in
Somalie
. Het leger is woedend omdat het de apparatuur die het cruciaal achtte voor de operatie niet kreeg.
- 1994
- Clinton zendt troepen naar Haiti om president
Aristide
weer aan de macht te helpen.
- 14 januari
1995
- Clinton en de
Russische
president
Boris Jeltsin
tekenen de
Kremlinakkoorden
. Nucleaire raketten worden niet meer permanent gericht op strategische doelen. Tevens wordt Ruslands nucleaire arsenaal in
Oekraine
ontmanteld.
- 19 april
1995
- Een bom in een auto geplaatst voor een gebouw van de federale overheid in
Oklahoma City
in de staat
Oklahoma
doodt 168 mensen. Degene die de bom had geplaatst is de geboren Amerikaan
Timothy McVeigh
.
- 14 november
1995
- Vanwege het vastlopen van begrotingsonderhandelingen tussen het Congres en de president moeten grote delen van het federale-overheidspersoneel tijdelijk naar huis. Deze situatie duurt tot januari 1996.
- december
1995
- Clinton organiseert besprekingen op de Wright-Patterson Air Force Base in de staat
Ohio
, die uitmonden in de
Dayton-vredesakkoorden
, die leiden tot een tijdelijke wapenstilstand op de
Balkan
.
- december
1995
- Clintons bezoek aan
Ierland
leidt tot de instelling van een internationale commissie voorgezeten door voormalig senator
George Mitchell
.
- 6 november
1996
- Clinton wordt herkozen ten koste van de Republikeinse uitdager
Bob Dole
.
- oktober
1997
- De
Chinese
premier
Jiang Zemin
bezoekt het Witte Huis.
- augustus
1998
- Clinton beveelt aanvallen met kruisraketten op
Afghanistan
en op een fabriek in
Soedan
waarvan hij dacht dat er chemische wapens gemaakt werden. Het bleek een medicijnfabriek te zijn. De aanvallen staan ook bekend onder de codenaam
Operatie Infinite Reach
en waren tevens een vergelding voor de
aanslagen op de Amerikaanse ambassades in Tanzania en Kenia op 7 augustus 1998
.
[12]
- 16 december
1998
- Clinton en Blair bombarderen drie dagen lang
Irak
in de
Operatie Desert Fox
zonder toestemming van de
VN
. Volgens Clinton en Blair zou Irak massavernietigingswapens hebben.
- 19 december
1998
- Impeachment (afzettingsprocedure) tegen Clinton begint.
- voorjaar
1999
- Van
24 maart
tot
10 juni
bombardeert de
NAVO
Kosovo
en
Servie
(de
Kosovo-oorlog
). Op
7 mei
raken Amerikaanse bommen de Chinese ambassade in
Belgrado
. Daardoor komen er even problemen tussen de NAVO en China, want een ambassade van een land bombarderen is een aanval op dat land. De problemen worden snel opgelost. In juni capituleert
Servie
; en neemt de
VN
het bestuur van Kosovo op zich.
- 5 oktober
2000
- De nederlaag van president
Slobodan Milo?evi?
bij eerdere verkiezingen leidt tot massademonstraties in
Belgrado
en uiteindelijk tot het ineenstorten van het regime. Oppositieleider
Vojislav Ko?tunica
wordt op
6 oktober
de nieuwe president.
Aan het einde van zijn tweede termijn gaven peilingen aan dat meer dan 60% van de bevolking achter Clinton stond, ondanks een aantal controversiele gratieverleningen die hij vlak voor het einde van zijn presidentschap pleegde. Het is voor Amerikaanse presidenten namelijk gebruikelijk om aan het einde van hun ambtstermijn
gratie
te verlenen, maar in Clintons geval (140 op zijn laatste dag als president, onder wie aan mensen die zijn campagne hadden gefinancierd en aan een drugshandelaar) leidde dit - tijdelijk - tot een grote daling in populariteit. Tot de personen die gratie kregen behoorde
Marc Rich
, wat een omstreden beslissing was.
De eerste jaren na zijn presidentschap besteedde Clinton aan het verzilveren van zijn populariteit. Hij reisde de wereld rond om tegen royale vergoeding lezingen te houden, en kon zo zijn torenhoge advocatenrekeningen betalen. Eind 2004 werd in Little Rock, Arkansas, de
Clinton Presidential Center
geopend. Belangrijkste spreker was
George H.W. Bush
(senior), die zijn opvolger veel lof toezwaaide. De voormalige president
George W. Bush
heeft zijn twee voorgangers samen op belangrijke missies gestuurd. Zo reisde het duo begin 2005 naar Azie om de Amerikaanse hulpverlening na de tsunami te coordineren, en vertegenwoordigden ze de VS bij de begrafenis in april 2005 van de paus. Na de
orkaan Katrina, die in 2005 New Orleans en het zuiden van de Golf van Mexico-staten verwoestte, werden de twee oud-presidenten als "most distinguished citizens" belast met het inzamelen van giften voor de getroffen inwoners.
Op 4 augustus 2009 wist Clinton, tijdens een bezoek aan de
Noord-Koreaanse
leider
Kim Jong-Il
, de vrijlating van twee Amerikaanse journalistes te bewerkstelligen die enkele maanden eerder tot 12 jaar dwangarbeid waren veroordeeld wegens het illegaal oversteken van de grens.
[13]
Tijdens de
Democratische voorverkiezingen
voor het presidentschap in 2008 stond Clinton zijn vrouw Hillary bij in haar campagne. Zijn rol was dusdanig prominent dat Obama opmerkte dat hij soms niet wist "tegen welke Clinton" hij streed.
Clinton dreigde zijn hand te overspelen toen hij na de overwinning van Obama in
South Carolina
stelde dat (de zwarte)
Jesse Jackson
in 1984 tijdens de voorverkiezingen daar ook gewonnen had, maar uiteindelijk niet de Democratische kandidaat zou worden. Ook stelde hij dat Obama te weinig ervaring had voor het presidentsambt.
[14]
Een aantal Democratische prominenten vroegen Clinton zijn toon te matigen.
[15]
Uiteindelijk had de kritiek van Clinton niet het gewenste effect en verloor zijn vrouw na een spannende strijd de voorverkiezingen van Obama. Na enige tijd schaarden zij en haar man zich achter hem. Op de Democratische conventie in Denver sprak Bill Clinton zijn steun uit voor Obama en stelde hij dat Obama "klaar voor het presidentschap" was.
[16]
Op 6 september 2004 onderging Clinton een vierdubbele
bypassoperatie
. Nadien moest hij nog een lichte operatie ondergaan om littekenweefsel te verwijderen. Sindsdien toont Clinton zich een fervent anti-roker. Hij is bovendien veganistisch gaan eten.
[17]
Bill Clintons carriere als speaker leidde voor de Clintons tot uitzonderlijke rijkdom. Zo betaalde de Nederlandse financiele dienstverlener
Achmea
voor een speech in
Achlum
600 duizend dollar (ongeveer 440 duizend euro), wat de op drie na hoogste vergoeding was die hij van 2001 tot en met 2013 ontving voor zijn speeches.
[18]
[19]
In 1996 verscheen de politieke roman
Primary colors: a novel of politics
(Nederlandse vertaling:
De kandidaat
) van journalist Joe Klein (maar anoniem gepubliceerd), over de eerste campagne van Clinton in de Democratische voorronde (
primary
) van de presidentsverkiezing in
1992
. Clinton heet hier Jack Stanton. De roman werd verfilmd in
1998
met
John Travolta
als Bill en
Emma Thompson
als Hillary.
In 2004 verscheen Bill Clintons autobiografie
My Life
(Alfred A. Knopf, New York), over zijn leven tot en met zijn presidentschap. Nog in hetzelfde jaar verscheen de Nederlandse vertaling onder de titel
Mijn leven
(Uitgeverij Balans, Amsterdam).
2005:
Four Freedoms Award
Freedom Medal
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
c
(
en
)
William J. Clinton
WhiteHouse.gov
- ↑
https://www.amazon.com/Search-Bill-Clinton-Psychological-Biography/dp/031236976X
- ↑
Jonathan Yardley on 'In Search of Bill Clinton'
. Washington Post, 26 oktober 2008
- ↑
https://highexistence.com/secret-to-bill-clintons-charisma-eye-contact-video/
- ↑
President Clinton's Deposition
,
Washington Post
, 13 maart 1998.
Gearchiveerd
op 5 maart 2021.
- ↑
https://www.govinfo.gov/content/pkg/GPO-CDOC-105hdoc311/pdf/GPO-CDOC-105hdoc311-3.pdf
, p. 73 e.v.
Gearchiveerd
op 13 december 2021.
- ↑
https://www.youtube.com/watch?v=Enh6UvYLTGg
(video).
Gearchiveerd
op 22 april 2023.
- ↑
The Senate Acquits President Clinton
.
Washington Post
, 13 februari 1999.
Gearchiveerd
op 31 mei 2023.
- ↑
a
b
c
Een schreeuw om recht, Dries van Agt, De Bezige Bij, Amsterdam, 2009, blz.121-136
- ↑
https://www.trouw.nl/nieuws/arafat-offert-kinderen-op~bd6630ee/
.
Gearchiveerd
op 5 maart 2021.
- ↑
Een schreeuw om recht, Dries van Agt, ibidem
- ↑
'Out Target Was Terror'
,
Newsweek
, 30 augustus 1998
- ↑
Noord-Korea laat Amerikaanse journalisten vrij
,
NRC Handelsblad
, 4 augustus 2009.
Gearchiveerd
op 15 mei 2013.
- ↑
Onvermoeibaar blok aan het been
,
de Volkskrant
, 5 juni 2008
- ↑
Emoties lopen hoog op in Democratisch moddergevecht
, de Volkskrant, 28 maart 2008
- ↑
Bill Clinton spreekt steun uit voor Obama
, de Volkskrant, 28 augustus 2008
- ↑
(
en
)
Bill Clinton Explains Why He Became a Vegan
AARP magazine. augustus/september 2013.
Gearchiveerd
op 19 mei 2023.
- ↑
Bill Clinton kreeg 440 duizend euro voor speech bij Achmea
, De Volkskrant, Charlotte Huisman, 30 juni 2014 06:49. Geraadpleegd 13 februari 2020.
Gearchiveerd
op 13 februari 2020.
- ↑
(
en
)
The Clintons: From ‘dead broke’ to multimillionaires
, Washington Post, Kennedy Elliott, Alexander Becker, Philip Rucker, Tom Hamburger en Peter Wallsten, 27 juni 2014. Geraadpleegd 13 februari 2020.
|