Disse Artikel is man blots en
Stubben
. Du kannst Wikipedia helpen un em
verbetern
.
Dat
Abbasiden-Kalifaat
oder
Abbasiden-Riek
was een
islaamsch
Riek, dat de
Abbasiden-Dynastie
in de Tied van 750 bet 1258 beheerscht het. De Hoovdstad van den Riek was eerst
Kufa
, later
Bagdad
, denn
Samarra
un
ar-Raqqa
. Den Riek stund de
Kalif
bovenan, de weltlike Boverste was. De Abbasiden nemen meest dat hele
Umayyaden-Kalifaat
in, de bet 750 van
Damaskus
uut heerscht hadden. De Umayyaden kunnen man
al-Andalus
up dat
ibeersche Halveiland
, vandage
Spanien
un
Portugal
, unner ere Heerschop waren, wo se naher dat
Emiraat Cordoba
, later dat
Kalifaat Cordoba
uprichten, dat bet 1031 standholen het.
De Upkumst van den Abbasidenriek begunn med enen Upstand tegen de
Umayyaden
in de Regioon
Khorasan
, vandage in’n oostliken Iran. For den Upstand gav et verscheden Grunne.
- De Pers’schen folen sik wegen de Arabers as Borger up’n tweden Range un mosten to’n Bispeel hoger Afgaven talen.
- De Abbasiden bekeken sik dat de rechten Kalifen, umme dat se van Abbas ibn Abd al-Muttalib (566-652) afstammen, un so Nakomens van den Propheet
Mohammed
sind. De Ummayyaden stammen van enen ander Stamm as Mohammed af.
- Verdreet over de welige, rieve un ?weltike“ Levensstil van den Ummayaden kam in Damskus up un dat Verlangen trugge na de ?simplen Anfange“ in de Anfangstied van den Islaam to gaan kam up.
An den Upstand, de 747 begunn, nemen Persers un ook Arabers deel. De Leidsman van den Upstand was Abu-Abbas Al-Saffah, een Nakomen van den boven benoomten Onkel van Mohammed.
In’n Jare 750 het he bi
Kufa
(in’n Suden van’n Iran vandage) de Armee van den Umayyaden in de Salcht bi de Zab toslaan. Na dussen Sieg kreeg he den Erentitel
al Saffah
(?De Bloodvergeter“).
Kufa make he to de eerste Hoovdstad. 766 grunnen de Abbasiden ene niege Hoovdstad med den Namen
Medinat as Salam
oder de
Stad van Frede
. Later word dusse Stad unner den Namen
Bagdad
bekennt.
In de Tied van
Harun ar-Rashid
nam de politsche Inflood, den de Abbasiden, had hebbet biluttken af. Emirate up dat
ibeersche Halveiland
,
Noordafrika
un
Iraan
worden to’n groten Deel unafhangig un repen sulvenst Kalifate uut.
Unner Kalif Al-Mu'tasim toog de Hoovdstad 839 van Bagdad na
Samarra
umme. De Soldnerheere, de
Ghilman
,
wat to’n groten Deel uut Slavenweren, konnen veel Macht winnen
946 verovern de
Bujiden
, ene schiitsche Stamm den Westen van’n Iran, un ook Bagdad. Se leten den Kalifen as religioos Boversten leven, man overnemen de Macht in’r Politik un in’n Militar. De sunnitsche kalif worde so man ene Marinette, de unner de Kuntrolle van de Schiiten stund. Daarna keem dat Syysteem van de
Iqta
up.
To’n Anfang van dat 11. jaarhunderd umstellen schiitsche Staten dat Kalifaat, de
Bujiden
in’n oosten un de
Fatimiden
in’n Suden. Eerst vragen de Kalifen de sunnitschen
Ghasnawiden
na Hulp un 1040 ook de
Seltschuken
. 1055 befriegen de Seltschuke
Togrul Beg
de Hoovdstad Bagdad van de Bujiden. Na dat de Seltschuken Bagdad 1157 belagert hadden, kreeg de Kalif sienen Stauts trugge.
1258 maken de
Mongolen
Bagdad tonichte. De mongoolschen Rieders richten Bloodbad an. De Kalif un de meesten hogen Amtdregers hebbet de Mongolen den Kopp afslaan. De Mongolen vernichten de Graven un Buwarke to’n Bewatern van’n Land rund umme de Stad un vele Buwarke binnen Stad. Sied denn dat de Mongolen Bagdad vernicht hadden, was dat Gebeed twischen
Euphraat
un
Tigris
nich meer so fruchbaar un riek as in de Tied van de Abbasiden, bevoor dat se dat Land daar verwoosten.
Enkel Familienliddmaten van de abbasidschen Kalifen konnen in dat
Mammelukkensultanaat
fluchten, wo se den Titel Kalif wedder kregen, bet de
Osmanen
dat Gebeed 1517 verovern.
Dat Abbasidenriek kam unner den verscheden Kalifen to enen Hoogpunkt in de Kunst, Architektuur un Literatuur. Dusse Tied geld for dat gullen Tied van den Islaam.
Verscheden Koraanverse un Hadithe so as de inkt van een geleerde is heiliger dan het bloed van een martelaar neemt Inflood up Abbaside. De Kalif
Al-Ma’mun
grunne dat Huus van de Wiesheed in Bagdad, wo Geleerte klassische greeksche, persische un indsche Warke studeren in’t Araabsche oversetten.
De Vertellsels van
Dusendunene Nacht
worden in de Tied van den Kalifen
Harun ar-Rashid
schreven.
De Abbasiden leten ene niege Hoovdstad buggen:
Bagdad
. Se buggen Bagdad as enen Krink. De Summerresidens
ar-Raqqa
, in
Noordsyrien
, leten se ook as ene Krinkstad buggen.
Veel van de abbasidsche Bukunst is verlustig gaan. Een Buwark, dat noch steet, is de
Grote Moschhe van Samarra
, de up de
Weltarvelist
staat. Een ander Buwark is de
Palast van Ukhaidir
un de
Gollen Moschee
in’n Iraak, In’n Iraan buggen de Abbasiden de
Friedagsmosche van Isfahan
, in Agypten de
Ibn Tulunmoschee
.
De Abbasiden hadden 767 Jaare regeerd un in de Tied 54 Kalifen:
De torkschen
Mammelukken
, de in’n 13. Jaarhunderd de Macht in Agypten overnemen, soken sik een Liddmaat van de Abbasiden-Dynastei as kalifen uut. 1517 verover dat
osmmaansche Riek
den
negen Oosten
un overnemen den Namen kalifaat. De osmaansche overnemen ook dat Amt van den Kalifen.