Dat
Hillig Roomsch Riek vun Duutsche Natschoon
weer de Naam for de Lanner, wo de
Roomsch-duutsche Kaiser
vun dat
Middeloller
af an bit nah dat Johr
1806
dat Seggen harrt hett. ?Roomsch“ warrt dat Riek nommt, vunwegen dat de Kaisers in dat Middeloller dor up dusse Oort mit kloormaken wollen: Hier geiht dat wieder mit de Traditschoon vun dat
Roomsche Riek
ut de
Antike
. Dat Hillige Roomsche Riek is de Anfang vun de hudigen Lanner
Duutschland
un
Oosterriek
. In de moderne Forschung warrt dor woll ok ?Olet Riek“ to seggt, dormit en dat nich dor’nanner bringt mit dat
Duutsche Riek
vun
1871
.
Mit dat Riek fung dat so biluttjen an unner dat
Huus
vun de
Ottonen
in dat
10. Johrhunnert
. Vordem weer dor dat
Riek vun de Oostfranken
unner dat Huus vun de
Karolingers
ween. De Naam ?Sacrum Imperium“ (Hillig Riek) is
1157
to’n eersten Mol to horen un
1254
warrt in en Urkunn to’n eersten Mol vun dat ?Sacrum Romanum Imperium“ (Hillig Roomsch Riek) schreven. Vun dat
15. Johrhunnert
af an steiht dor denn jummers fokener de Tosatz ?Vun de Duutsche Natschoon“ mit bi.
Dat Riek is vor de Tiet vun de
Nationalstaten
upkamen un sammel ok ganz verscheden Volker unner sien Dack. Dor is ok nie nich en modern Natschonalstaat vun wurrn, dat paß dor eenfach nich to. Dat Riek bleev en Wesewark, wat vun den Kaiser un de
Rieksstann
tohopenholen wurrn is un bloß ganz wenig gemeensam Amter kenn vun de verscheden Lanner, de dor as Liddmaten tohoren doen.
Vun de
Frohe Nutied
af an kreeg dat Riek dat nich mehr hen, sien Macht uttobreden oder anner Lanner antogriepen. Jedet Land, wat dor tohoren do, bedreev sien egen Politik un keek up sien egen Vordeel. Man en gemeensam Politik tohopen mit de annern Liddmaten vun dat Hillig Riek keem nich mehr tostann. Vun dusse Tiet af an wurr dat so ankeken, dat dat Riek dat
Recht
schulen scholl in de duutschen Lanner un den
Freden
bewohren. Dat Riek scholl so wat as en
Scheedsrichter
ween: De Lude schollen schuult weern for den bosen Willen vun de Forsten, de luttjen Rieksstann schollen sik schulen konnen, wenn de groten Stann oder de Kaiser dat Recht breken doen. Vun
1648
af an horen ok
Staaten
ut de Nahberschop as Rieksstann dor mit to, just as de
Verfaten
dat vorsehn do. So holp dat Riek dor mit to, dat de verscheden europaaschen Macht Freden helen.
Man vun de Midden vun dat
18. Johrhunnert
af an konn dat Riek sik nich mehr towehr setten gegen sien Fienden vun binnen un buten. De Liddmaten fragen sik af: Wat schall de Saak nu noch? As
Napoleon
sien Truppen verscheden Lanner vun dat Riek eenfach innehmen un as sik dor denn de
Rhienbund
grunnt harr, weer kloor: Nu is dat ut. De Kaiser
Franz II.
la an’n
6. August
1806
de Kroon af. Dor weer de Geschicht vun dat ?Hillig Roomsch Riek vun Duutsche Natschoon“ mit to Enn.
Dat Hillige Roomsche Riek weer ut dat Riek vun Oostfranken rutwussen. Anners as in
Frankriek
oder in
Grootbritannien
is dor aver nie nich en
Natschonalstaat
vun wurrn.
Dat Seggen in dat Riek hett nich bloß de
Kaiser
alleen harrt, man ok de
Kurforsten
konnen nich alleen regeern un ok nich en Institutschoon, as de
Rieksdag
. Een kann nich seggen, dat dat Riek en
Bundsstaat
weer, man en
Bund vun Staaten
weer dat ok nich. Dat weer keen schiere
Aristokratie
, man ok keen
Oligarchie
, man vun dut allens steek dor wat in. In de ganze lange Tiet vun dat Riek geev dat dor Striet over, wat vun'n Staat dat denn nu egentlich weer. Dat is ok nie nich gluckt, den Egenwillen vun de verscheden Lanner un Kuntreien in dat Riek an’e Siet to schuven. Dorum is dat Riek mit’e Tiet ut’neen fullen in en losen Bund vun Staaten.
Dat Riek wolv sik as en ?Dack“ over allerhand Lanner un Kuntreien un geev mit dat Rieksrecht en Rahmen af for dat Tohopenleven vun de verscheden Forsten un ehre Lanner unner dut Dack. Dusse Lanner weern keene unafhangigen Staaten un mossen den Kaiser, tominnst vun’n Naam her, as ehr boverst Hooft gellen laten. Se mossen up de
Gesette
un
Gerichte
vun dat Riek horen un mossen dor ok up lustern, wat de Rieksdag besluten do. Bi de Wahl vun den Konig, bi de
Wahlkapitulatschoon
, bi den Rieksdaag un de annern Stann vun de Riekspolitik konnen se aver ok mitmaken un mit bestimmen. Up de anner Siet weern se doch sulvstannig Lanner.
Anners, as in annere Staaten, horen de Inwahners vun de verscheden Lanner vun dat Riek nich direktemang up den Kaiser. Jedet Liddmaat vun dat Riek, egolweg, of dat nu en Stadt oder en Land weer, hett sien egen Herrn un Boversten harrt, bi de Lanner weer dat de Forst, bi de Stader weer dat de
Magistrat
oder de
Senat
.
De Naam maak kloor: Hier scholl dat wiedergahn mit de olen Traditschonen vun dat Roomsche Riek ut de Antike. Vunwegen dat dut ole Riek dormols over de ganze Welt regeer, scholl ok dat Hillige Roomsche Riek en Riek ween, unner den sien Flunken de ganze Welt sik versammel. Vunwegen dat de
Profet
Daniel
in de
Bibel
ankunnigt harr, dat scholl veer grode Rieke in de Weltgeschicht geven, un denn gung de Welt unner un de
Antichrist
scholl kamen, hefft de Minschen meent, dat Hillige Roomsche Riek weer dat veerde vun dusse Rieke un wenn dat unnergung, denn gung de Welt unner. ?Hillig“ is dat Riek nommt wurrn, wiel de Minschen menen, dut Riek speel en besunnere Rull in Gott siene Plaans. Bovenhen wurr dor ok mit klorstellt, dat de Kaiser vun Gott sums insett weer up sien Throon.
Mit de Kronung vun den Frankenkonig
Karl den Groten
to’n Kaiser dor
Paapst
Leo III.
in’t Johr
800
hett Karl sien Riek in de Nafolg vun dat antike
Roomsche Riek
stellt (de so noomte
Translatio Imperii
)
. Wenn een dat mit de Historie akraat nehmen will, stimmt dat avers nich. Ut dat antike Roomsche Riek weer dat
Byzantiensche Riek
rut wussen. So hefft dat ok de Byzantiners sulms sehn. Se meenen, dat nee, westliche ?Roomsche Riek“ harr man ohn Recht bloß den Naam an sik reten.