Швейцарын Холбооны Улс
- Schweizerische Eidgenossenschaft
(
Герман
)
- Confederation suisse
(
Франц
)
- Confederazione Svizzera
(
Итали
)
- Confederaziun svizra
(
Руманш
)
- Confoederatio helvetica
(
Латин
)
|
---|
|
|
Т?рийн дуулал:
"
Swiss Psalm
"
Швейцарын дуулал
|
Швейцар улсын байршил (ногоон)
Европ
(ногоон болон хар саарал)
|
Нийслэл
| 46°57′N
7°27′E
/
46.950°N 7.450°E
/
46.950; 7.450
|
---|
Томоохон хот
| Цюрих
|
---|
Албан ёсны хэл
| |
---|
Шашин
| |
---|
Ард т?мний нэршил
| |
---|
Т?р засаг
| Холбооны
шууд ардчилалын
элемент??дтэй
ч?л??т-ассамблейн
[4]
[5]
директорийн
б?гд найрамдах улс
|
---|
|
| |
---|
| Вальтер Турнхерр
|
---|
|
Хууль тогтоох байгууллага
| Холбооны Хурал
|
---|
| Кантонуудын З?вл?л
|
---|
| ?ндэсний З?вл?л
|
---|
|
|
| 8 сарын 1, 1291 он
[c]
|
---|
| 10 сарын 24, 1648 он
|
---|
| 8 сарын 7, 1815 он
|
---|
| 9 сарын 12, 1848 он
[d]
[6]
|
---|
|
|
? Нийт
| 41,285 км
2
(
132
)
|
---|
? Усны эзлэх талбай (%)
| 4.34 (2015)
[7]
|
---|
|
? 2020 тооцоо
| 8,738,791
[8]
(
99
)
|
---|
? 2015 тооллого
| 8,327,126
[9]
|
---|
? Нягтаршил
| 207/км
2
(
48
)
|
---|
ДНБ
(
ХАЧТ
)
| 2022 тооцоо
|
---|
? Нийт
| ▲
$739.49 тэрбум
[10]
(
35
)
|
---|
? Нэг х?нд ноогдох
| ▲
$84,658
[10]
(
5
)
|
---|
ДНБ
(нэрлэсэн)
| 2022 тооцоо
|
---|
? Нийт
| ▲
$841.69 тэрбум
[10]
(
20
)
|
---|
? Нэг х?нд ноогдох
| ▲
$92,434
[10]
(
7
)
|
---|
ОТББИ
(2018)
|
▼
29.7
[11]
бага
|
---|
ХХИ
(2021)
| ▲
0.962
[12]
маш ?нд?р
·
1
|
---|
М?нг?ний нэгж
| Швейцар франк
(CHF)
|
---|
Цагийн б?с
| UTC
+1
(
ТЕЦ
)
|
---|
| UTC
+2
(
ТЕЗЦ
)
|
---|
Огнооны формат
| ??.сс.жжжж (
МЭ
)
|
---|
Жолооны тал
| баруун
|
---|
Утасны томьёо
| +41
|
---|
ISO 3166 код
| CH
|
---|
Домэйн нэр
| .ch
,
.swiss
|
---|
Швейцар улс
(
Герман
:
Schweiz
,
Франц
:
Suisse
,
Итали
:
Svizzera
,
Руманш
:
Svizra
), албан ёсоор
Швейцарын Холбооны Улс
(
Латин
:
Confoederatio Helvetica
учир тус орны ISO-гийн улсын код нь CH ба CHE) бол
Т?в Европт
байрлах 7.5 сая х?н амтай, 41,285 км² газар нутагтай, далайд гарцг?й орон юм. Швейцар нь 26 улсаас б?рдсэн холбооны б?гд найрамдах улс б?г??д эдгээр улсуудыг ??р??р бас
кантон
гэж нэрлэдэг.
Берн
хот бол Холбооны улсын засгийн газар байрлах хот б?г??д
де факто
нийслэл хот нь юм. Энэ орны эдийн засгийн т?в??д нь
Женев
ба
Цюрих
хотууд болно. Швейцар нь дэлхийн хамгийн баян чинээлэг, ?нд?р х?гжилтэй орнуудын нэг.
Швейцар улс
Герман
,
Франц
,
Итали
,
Австри
ба
Лихтенштайн
улсуудтай хиллэдэг. Швейцар нь олон хэлтэй улс б?г??д
герман
,
франц
,
итали
, руманш гэсэн д?рв?н хэлийг
?ндэсний хэл
гэж ?здэг. Хэрэглээний т?вшинд
англи хэл
нэлээд т?гээмэл тархсан. Швейцар улс
т?вийг сахих
эртний уламжлалтай б?г??д 1815 оноос хойш
дайнд
ороог?й. Энд
Олон Улсын Улаан Загалмайн Нийгэмлэг
,
Дэлхийн Худалдааны Байгууллага
,
Н?Б
-ын Европ дахь хоёр т?в байр байрладаг.
Швейцарын
латин нэр
буюу
Confoederatio Helvetica
гэдэг нь
Альпийн б?с нутагт
амьдарч байсан эртний кельт гаралтай хельвет аймгийн нэрээс гаралтай юм. Швейцар улсын байгуулагдсан огноог уламжлал ёсоор 1291 оны 8 сарын 1 гэж ?здэг учир энэ ?дрийг ?ндэсний баярын ?д?р хэмээн тэмдэглэдэг.
- ↑
Берн хотыг "холбооны хот" гэж нэрлэдэг (
Герман
:
Bundesstadt
,
Франц
:
ville federale
,
Итали
:
citta federale
). Швейцарийн хуулинд
нийслэл
гэсэн тодотгол байхг?й ч холбооны парламент, засгийн газар Берн хотод байрладаг бол холбооны ш??х гэх мэт холбооны бусад байгууллагууд бусад хотод (Беллинцона, Лозанна, Люцерн, Нойшател, Сент Галлен г.м.) байрладаг.
- ↑
Иш татахад гарсан алдаа: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs named
national-survey
- ↑
Уламжлалт огноо.
Рютлисчвурын
анхны огноо нь 1307 он (16-р зуунд
Эгидий Чуди
мэдээлсэн) б?г??д энэ хугацаанд ижил т?стэй талуудын хооронд байгуулсан хэд хэдэн харьцуулж болох гэрээний з?вх?н нэг нь юм.
1291 оны Холбооны д?рмийн
огноог 1891 онд "Холбооны 600 жилийн ой"-ыг албан ёсоор тэмдэглэхээр сонгосон.
- ↑
1848 оны 9-р сарын 12-нд батлагдсан Холбооны ?ндсэн хуулийг
Тагзатцунгийн
ёслолын тунхаглалаар тунхаглав. 1848 оны 11-р сарын 16-нд х?чин т?г?лд?р болсон Холбооны З?вл?лийн ?ндсэн хууль батлагдах ?ед 1815 оны Холбооны гэрээнд заасан байгууллагуудын б?рэн эрх дуусгавар болно гэж 1848 оны 9-р сарын 14-ний ?дрийн Тагзатцунг тогтоолоор заажээ.
- ↑
Иш татахад гарсан алдаа: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs named
Bundesstadt
- ↑
Holenstein, Andre (2012). "Die Hauptstadt existiert nicht".
UniPress ? Forschung und Wissenschaft an der Universitat Bern
(scientific article) (in герман). Berne: Department Communication, University of Berne. 152 (Sonderfall Hauptstatdtregion): 16?19.
doi
:
10.7892/boris.41280
.
S2CID
178237847
.
Als 1848 ein politisch-administratives Zentrum fur den neuen Bundesstaat zu bestimmen war, verzichteten die Verfassungsvater darauf, eine Hauptstadt der Schweiz zu bezeichnen und formulierten stattdessen in Artikel 108: "Alles, was sich auf den Sitz der Bundesbehorden bezieht, ist Gegenstand der Bundesgesetzgebung." Die Bundesstadt ist also nicht mehr und nicht weniger als der Sitz der Bundesbehorden.
[In 1848, when a political and administrative centre was being determined for the new federation, the founders of the constitution abstained from designating a capital city for Switzerland and instead formulated in Article 108: "Everything, which relates to seat of the authorities, is the subject of the federal legislation." The federal city is therefore no more and no less than the seat of the federal authorities.]
- ↑
"Religion"
(official statistics: population age 15+, observation period 2018?2020). Neuchatel, Switzerland:
Swiss Federal Statistical Office
. 21 March 2022
. Retrieved
10 August
2022
.
- ↑
Shugart, Matthew Søberg (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns".
French Politics
.
3
(3): 323?351.
doi
:
10.1057/palgrave.fp.8200087
.
S2CID
73642272
.
- ↑
Elgie, Robert (2016). "Government Systems, Party Politics, and Institutional Engineering in the Round".
Insight Turkey
.
18
(4): 79?92.
ISSN
1302-177X
.
JSTOR
26300453
.
- ↑
Загвар:HDS
- ↑
"Surface water and surface water change"
.
Organisation for Economic Co-operation and Development
(OECD).
Archived
from the original on 24 March 2021
. Retrieved
11 October
2020
.
- ↑
"Popolazione della Svizzera tra il 2020 e il 2021"
. 31 December 2021
. Retrieved
1 April
2023
.
- ↑
Jacqueline Kucera; Athena Krummenacher, eds. (22 November 2016).
Switzerland's population 2015
(PDF)
(Report). Swiss Statistics. Neuchatel, Switzerland: Swiss Federal Statistical Office (FSO), Swiss Confederation.
Archived
from the original on 20 December 2016
. Retrieved
7 December
2016
.
- ↑
10.0
10.1
10.2
10.3
"World Economic Outlook Database, October 2022"
.
IMF.org
.
International Monetary Fund
. 11 October 2022
. Retrieved
13 October
2022
.
- ↑
"Gini coefficient of equivalised disposable income ? EU-SILC survey"
.
ec.europa.eu
.
Eurostat
.
Archived
from the original on 20 March 2019
. Retrieved
20 October
2019
.
- ↑
"Human Development Report 2021/2022"
(PDF)
(in англи).
United Nations Development Programme
. 8 September 2022
. Retrieved
8 September
2022
.
- Засгийн газар
- Ишлэл
- Газар з?й
- Аялал жуулчлал
- Т??х
- Мэдээлэл
- Боловсрол
- Шинжлэх ухаан, технологи
|
---|
Б?рэн эрхт улсууд
| | |
---|
| |
---|
| |
---|
Дотоод б?рэн эрхт
байдлын
тусгай б?с
| Финланд
| |
---|
Норвеги
| |
---|
Нэгдсэн Вант Улс
| |
---|
|
---|
- 1
Европ ба ??р тивийн хоорондох уламжлалт хилийг хамардаг.
- 2
Соёл, улс т?р, т??хийн шалтгаанаар Европ гэж тооцогддог боловч газарз?йн хувьд Баруун Азид байдаг.
- 3
Европын ойр орчмын
далайн арлууд
нь эх газрын тавиур дээр оршдогг?й ч тивтэй хамт б?лэглэгддэг.
|