Оман 309,500 хавтгай д?рв?лжин километр газар нутагтай, дэлхийн 71-р том орон юм.

Оман хойд ?рг?ргийн 16° ? 28°, з??н уртрагийн 52° ? 60° дотор ?рн?д Ази , ?рн?д ?мн?д Азид хамааран Арабын хойгийн дорнод ?мн?д хязгаарт байна. Эргийн урт - 3165 км. Дорнод талаараа Оманы булан , ?мн?д талаараа Арабын тэнгисийн эрэгтэй. ?рн?д талаараа Эмирт Арабтай 410 км, Саудын Арабтай 676 км, Йементэй 288 км зурвасаар хиллэдэг. Умард ?з??р Мусандам хойг нутгийн бусад хэсгээс салангид, Ормузын хоолойн эрэгт байдаг.

Оманы газар нутгийн 82% Арабын ц?лийн хэсэг байна. 15% нь уул нуруу, 3% нь эргийн нам зурвас байна. Руб эль-Халийн ц?л нь Арабын хойгийн ц?м хэсгээс Оманыг тусгаарладаг байгалийн бартаа юм.

Дорнод эргээр Хажарын нуруу Мусандам хойгоос Сур хот х?ртэл нумран тогтжээ. Хажар нуруу эрэг хоёрын дундуур Батина нутаг байна. Оманы эрэг дагуух арлаас том нь Масира юм. Оманы хамгийн ?нд?р цэг нь Шам (3000 м) бол нам доор цэг нь тэнгисийн эрэг болно.

Оман хуурай, халуун, тэнгисийн чийглэг уур амьсгалтай. Дунджаар 30 °C - 40 °C хална.

Жилийн хур тунадас Маскат хавьд 100 мм, уулархаг нутгаар 400 мм унадаг.

Оман улсад 2016 оны байдлаар 4,550,538 х?н оршин сууж байна.

Х?н амын дунд 0-14 насны багачууд 22%, 15-64 насны х?д?лм?рийн чадвартан 75%, 65-аас дээш ?нд?р настан 2%-ийг б?рд??лж байна.

Дундаж наслалт - 74 жил. Х?йсийн харьцаа - 1.46 эр/эм. Х?н амын жилийн ?с?лт - 2.2%. Х?н амын 91% бичиг ?сэгт тайлагдсан. Эрэгтэйд 93%, эмэгтэйд 85% байна.

Оманы 2.3 сая оршин суугч нь Оманы иргэн, 2.2 сая нь гадаадын иргэн, цагаач байна. Х?н амын дунд араб угсаатан олонх б?г??д тэнгисийн худалдааны м?р??р холбогдсон балуч , Энэтхэг , Пакистан , Шри Ланка , Бангладеш , Африк гаралтай х?м??с ц??нх байна.

Оман улсад араб хэлийг албан ёсноо хэрэглэнэ. Араб ?сгээр бичдэг. М?н балуч , хинди зэрэг хэл х?н амын ц??н хэсэгт хэрэглэгдэнэ. Англи хэлийг гуравдагч хэл болгон бага сургуульд зааж сургадаг. Гудамж, замын хаяг тэмдэг араб, англи хос бичигтэй.

Оманы х?н амын 86% нь лал шашин ш?тдэг. Ибадит урсгал зонхилж, ц??нх?д суннит, шийт ёс м?рд?гд?н?.

Х?н амын 6% христ , 5% хинд? , 1% буддын шашин ш?тлэгтэй.

Оманы х?н амын 71% хот газар суудаг. Томоохон хотоос дурдвал:

Оманд Африкийн дорно умар эрэгт олдсон чулуун зэвсгийн олдвортой т?стэй НТ? 100,000 оны ?ед хамаарах чулуун зэвсэг хэрэглэл 2011 онд олдсон. Ибри хотын ойрх Дереазед НТ? 8000 оны ?еэс газар тариалан эрхэлсэн, х?ний ул м?р байна.

Шумерийн цаг тооны бичигт зэсийн уурхай б?хий Оманы нутгийг ≪Маган≫ гэдэг байв.

Оманы нутаг т??хийн хувьд хоёр хэсгээс б?рдсээр 20-р зуунтай золгосон. Нэг нь имамын захиргааны дотор газар, н?г?? нь султаны захиргааны эргийн газар. Олон газраас ирэл гарвалтай араб угсаатан зонхилон амьдарч ирсэн. Йемены Уман нутгаас ихэнх нь иржээ.

НТ? I мянганд Оманы Сохар зэрэг эргийн хот суурин Ахемен , Парфян , Сасан зэрэг перс улсын мэдэлд байв. Дотор Оманд нутгийн х?м??с амьдарч байв. Загас, мал аж ахуй голчлон эрхэлж байв.

7-р зуунд з?нч Мухаммедийн илгээсэн Зайд ибн Харита Оманд лал шашныг дэлгэр??лэв. Лал шашны ибадит урсгал 8-р зуунаас ?н??г х?ртэл нутгийн ардын гол ёс дэг болсон. Идабит ёсонд шашны тэрг??н имамын х?ч н?л?? их б?г??д 1970 он х?ртэл Дотор Оманы овог аймгийн ноёд имамд захирагдаж байв.

Оманыг Кармат (931-932), Буи (967-1053), Сельжук (1053-1154) зэрэг харь улс халдан эзэлж байв.

Дотор Оманд Набаны улс (1154-1470), Ярубын улс (1624-1742) зэрэг нутгийн имамт улс оршин тогтножээ.

1515-1650 онд Маскат нь Португалын колони байсан ба Ярубын улс Маскатыг буцаан авч, Дорно Африк дахь Португалын колониудыг авч боол худалдаалах болсон. 1719 онд хаан ширээ залгамжлах будлианаас дайтсаар 1742 онд Аль-Саидын угсааныхан султан суусан нь одоо ч хэвээр байна.

Дайнаар алдагдсан нутгуудаа эрг??лэн авч Султан Саид ибн султан Дорно Африкийн Занзибар арлыг болон Пакистан дахь Гвадарыг эзэмшиж, боолын худалдаанаас орлого олж байв. Султаныг нас барахад хоёр х?? нь улсыг Маскат-Оман , Занзибар гэж хоёр салгав. М?н Аззам нь ??рийг?? имам ?рг?мжилж зарим аймгийн дэмжлэгийг олов. Маскат-Омантай Британи дотно харилцаж байв.

Султанд олон улстай харилцах эрх байсан б?г??д 1920-оод оны газрын тосны гэрээнд Оманыг б?хэлд нь т?л??лж гарын ?сэг зурсан.

Султан болон имамын з?рчилд??н явагдсаар байсан. 1954-1959 онд иргэний дайн болж султан Низва , Ибри хотыг эзэлж, имам Саудын Араб руу дутаажээ. Улсын нэрийг дан ≪Оман≫ гэж нэрийдэв.

1958 онд Гвадарыг Пакистанд худалдав.

1964 онд Дофар мужид коммунист х?чин бослого гаргажээ. Саид бин Таймур султаны назгай байдлыг т?рийн эргэлтээр шийдэж х?? Кабус нь султан ор залгав. Их Британи, Ираны тусламжаар цэрэг техникээ зузаатгаж 1976 онд бослогыг даран с?н??в. ?ндсэн хууль, т?р засаг, эдийн засгийн шинэчлэл хийгдэв. Оман газрын тос экспортолдог, эдийн засгийн эрх ч?л?? сайн орон болсон.

Оман одоогоор стратегийн ач холбогдолтой Ормузын хоолойн тал хэсгийг хянаж байна. Оманд 2004 онд эмэгтэй х?н т?рийн ?нд?р албанд сонгогдон ажилласан нь Араб дахинд сонин тохиолдол юм. 2011 оны Арабын хавраар эсэрг??цэл жагсаал гарсанд Кабус султан ажлын байр, тэтгэмж амлан намжаажээ.