Филипини

Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а
Република Филипини
Republika ng Pilipinas    (?азик?)
Знаме Грб
Гесло ?За Господ, Народот, Природата и Зем?ата“
Химна Lupang Hinirang
Избрана зем?а

Местоположба на Филипини
Главен град Манила
14°35′N 121°0′E  /  14.583° СГШ; 121.000° ИГД  / 14.583; 121.000
На?голем град Кесон
Службен ?азик филипински и англиски
Признаени регионални ?азици биколски , себуански , илокански , хилига?нонски , капампангански , пангасинански , тагалски , вара?ски [1]
Демоним Филипинци

(Филипинец/Филипинка)

Уредува?е Унитарна претседателска уставна република
 ?  Претседател Бонгбонг Маркос
 ?  Потпретседател Сара Дутерте
Независност од Шпани?а
од САД  
 ?  Основана 16 март 1521  
 ?  Декларирана 12 ?уни 1898  
 ?  Самовладее?е 24 март 1934  
 ?  призната независност 4 ?ули 1946  
 ?  Сегашен устав 2 февруари 1987  
Површина
 ?  Вкупна 300,000 км 2   [2] ( 72 ра )
 ?  Вода (%) 0,61%
Население
 ?  проценка за 2000 г. 88,701 милиони ( 12 та )
 ?  Попис 2000 76.498.735 
 ?  Густина 290 жит/км 2  ( 320 та )
БДП  ( ПКМ ) проценка за 2006 г.
 ?  Вкупен $466,632 мили?арди ( 25 та )
 ?  По жител $5,365.287 ( 99 та )
БДП (номинален) проценка за 2006 г.
 ?  Вкупно $117,562 мили?арди ( 47 ма )
 ?  По жител $1,351.718 ( 117 та )
?иниев коеф.  (2009) positive decrease 43.0 [3]
среден   · 44
ИЧР (2013)  0.660 [4]
среден   · 117та
Валута Пезо (Филипински: piso ) ( PHP )
Часовен по?ас ФСТ ( UTC +8)
НДД .ph
Повик. бр. 63
1. Шпански и Арапски се промовирани како доброволни.

Филипини , офици?ално Република Филипини ? островска наци?а во ?угоисточна Ази?а . Се состои од архипелаг со 7.641 остров на Виса?ските Острови [5] ко? се состои од три дела: Лусон , Виса? и Минданао . Главниот град е Манила , додека на?големиот град е Кесон ; двата града заедно ?а формираат метрополитенската област Манила.

На север од Филипините преку Лусонското Море е Та?ван; Виетнам се нао?а на западната страна од ?ужнокинеското Море ; кон ?угозападот Сулското Море ги одво?ува Филипините од островот Борнео , а Целебеското Море одделува од други индонезиски острови; кон исток излегува на Филипинското Море . Со оглед на тоа што се нао?а во Тихиот Океан и во близина на екваторот, Филипините се изложени на зем?отреси и та?фуни, но изобилуваат со големи природни ресурси, што ги става ме?у зем?ите со на?разновидна флора и фауна. Со површина од околу 300.000 км 2 , Филипините се 64. држава по големина во светот.

Филипините имаат 100 милиони жители, [6] што ги прави седми во Ази?а и на дванаесеттото место во светот. Филипинската ди?аспора е една од на?бро?ните и се проценува дека околу 12 милиони Филипинци живеат надвор од матичната држава. Посто?ат многу етнички групи кои живеат на филипините. Првите жители биле Негритите кои се населиле уште во праистори?ата . По нив, австронези?ските народи пристигнале во неколку наоди. Во текот на вековите тука се населиле припадници на различни народи и нации, и за тоа придонела тргови?ата со кинезите, мала?ците, инди?ците и со исламските зем?и.

Потекло на името [ уреди | уреди извор ]

Филипините беа именувани по шпанскиот крал Филип II . Шпанскиот истражувач Ру? Лопес во 1542 година,островите Ле?тер и Самар, ги нарекол Фелипинас по принцот од Австри?а, така што терминот Лас Ислас Филипинас започнал да се користи за целиот архипелаг. Пред прифа?а?ето на ова име, архипелагот е исто така познат како Ислас дел Пориенте (островите на запад), а исто така е користено и името кое го дал Магелан, Сан Лазаро . [7] [8] [9] [10] [11]

Во текот на истори?ата ово? архипелаг го променил своето име неколкупати. За време на Филипинската револуци?а, Конгресот на Малолос ?а прогласил под името Република Филипини ( шпански : Republica Filipina ). Во првите децении на XX век, американските колони?ални власти оваа држава ?а нарекувале Острови Филипини ( англиски : Philippine Islands ), што е превод на шпанското име. Од кра?от на Втората светска во?на, офици?алното име за оваа зем?а е Република Филипини . [12]

Старите доселеници ги нарекле Филипините Да?ав, па така е донесен предлог колони?алното име да биде заменето со Република Да?ав, [13] покра? другите предлози.

Географи?а [ уреди | уреди извор ]

Положба [ уреди | уреди извор ]

Филипините се архипелаг ко? опфа?а 7.107 острови со површина од околу 300.000 км 2 . [14] Единаесетте на?големи острови заземаат 94% од површината на Филипините. Двата на?големи острова се Лусон , ко? опфа?а 105.000 км 2 и Минданао , со површина од 95.000 км 2 . Должината на брегот е 36.289 км, што ги прави Филипините петти во светот. [15] Филипинскиот архипелаг се нао?а поме?у 116 ° 40 ', и 126 ° 34' ИГД и 4 ° 40 'и 21 ° 10' ТСВ. Кон исток, се граничи со Филипинското , кон запад со ?ужнокинеското и на ?уг со Целебеското Море . Островот Борнео се нао?а на само неколку стотици километри ?угозападно, додека Та?ван се нао?а северно од Филипинскиот архипелаг. Молучка и на островите Сулавеси се нао?аат ?ужни и ?угозападно, додека Палау се нао?а источно од Филипините. [1]

Геологи?а и рел?еф [ уреди | уреди извор ]

Островите на Филипинскиот архипелаг имаат вулканско потекло и главно се ридски. Во нив доминираат тропските дождовни шуми. На?високата планина е планината Апо, со висина од 2954 метри, на островот Минданао . На?долгата река е Кага?ан, на север од островот Лусон , додека Лагуна де Ба? е на?големото езеро на островот. Поголеми заливи на Филипинскиот архипелаг се Субик, Давао и Моро .

Зем?иште на стрмните планини на северот на Филипините

Клима [ уреди | уреди извор ]

Та?фунот Меги(исто така познат како Хуан ) над Филипините

Филипините имаат умерена тропска клима ко?а се одликува со голема влажност и топлина. Филипинскиот архипелаг има три сезони: таг-init или таг-арав , оваа сезона е сува и многу при?атна сезона ко?а трае од март до ма?; дождовната сезона е од ?уни до ноември; и таг-lamig , ладно и суво време и трае од декември до февруари. Од ма? до октомври, ?угозападниот дел на архипелагот е изложен на монсун познат како Хабагат, додека монсунот Амихан е присутен на североисток од ноември до април. [16] Температурата на?често се движи од 21 до 32   °C, иако може да биде значително повисока или пониска во зависност од сезоната. На?студен месец е ?ануари, додека на?топол месец е ма?. [17]

Просечната годишна температура е 26,6   °C. [16] Без оглед на географската широчината и должината температурните вари?ации на нивото на морето се минимални, додека со промената на надморската висина ова не е случа?. Просечната годишна температура во Баги, на надморска височина од 1500 метри, изнесува 18,3   °C.

Политика [ уреди | уреди извор ]

Филипините се демократска република со претседателски систем на власт. [18] Тие се унитарна држава, со исклучок на Автономниот регион во муслиманскиот Минданао, ко? во голема мера е исклучен од надлежноста на републиканската влада. Од владее?ето на Рамос, имало обиди за промена на организаци?ата на владата, со тоа што државата станала федерализирана. [19] [20]

Население, религи?а и ?азик [ уреди | уреди извор ]

Во зем?ата живеат 88,5 милиони жители,по податоците од 2007та година.Тие се делат на 50 етнички групи ме?у кои на?бро?ни се Тагали околу 30%,Илокано,Моро...Од доселеници на?бро?ни се кинезите со околу 1,5 милиони.Со доа?а?ето на Шпанците на овие простори придонело до шире?е на христи?анството,па така денес околу 95% од Фиилипинците се христи?анска вера.На?пове?е се каотолици со околу 85%,6% се припадници на филипинската црква,4% се протестанти,додека во останатиот мал дел се со исламска вероисповед. Како службени ?азици се англискиот и филипинскиот(стандардизиран ?азик заснован на ?азикот тагалог).Овие два ?азика често се комбинираат во ?авниот живот и медиумите.

Стопанство [ уреди | уреди извор ]

Филипинската економи?а е една од на?развиените зем?и во АСЕАН, но на светско ниво се смета за зем?а во разво?. Голем процентот на работоспособното население, кое работи во текстилната индустри?а и во производството на облека и обувки. Од зем?оделските производи на?многу се извезуваат ориз , ча? , рум , кафе , банани , какао и ананас .Исто така се извезуваат и пластика, играчки, месо , риба , особено туна , чили и пиперки , компир , кокос и така натаму. Зем?ата има значителни количини на руда и нафта .

Административна поделба [ уреди | уреди извор ]

Наводи [ уреди | уреди извор ]

  1. 1,0 1,1 ?Општи информации“ . Влада на Филипините. Архивирано од изворникот на 2007-10-22 . Посетено на 1 октомври 2007 .
      ?Офици?ално мрежно место“ . Влада на Филипините. Архивирано од изворникот на 2012-01-01 . Посетено на 2007-10-01 .
  2. ?Светска Книга со факти ? Филипини“ . ЦИА. Архивирано од изворникот на 2015-07-19 . Посетено на 27 септември 2007 .
  3. ?Gini Index“ . World Bank . Посетено на 2 март 2011 .
  4. ?2014 Human Development Report Summary“ (PDF) . United Nations Development Programme. 2014. стр. 21?25 . Посетено на 27 ?ули 2014 .
  5. ?More islands, more fun in PH“ (англиски). 20 февруари 2016. Архивирано од изворникот на 2018-10-07 . Посетено на 20 ?уни 2018 .
  6. Philippines joyous as baby Chonalyn's arrival means population hits 100m | World news | The Guardian
  7. Scott 1994 .
  8. Spate 1979 .
  9. Friis 1967 .
  10. Galang 1957 .
  11. Tarling 1999 .
  12. "The Philippines are or is ?" ?The Philippines are or is ?“ Проверете ?а вредноста |url= ( help ) . Manuel Quezon III . Посетено на 7 септември 2014 .
  13. http://lifestyle.inquirer.net/74538/dayaw-festival-celebrates-indigenous-peoples-cultures/
  14. ?General Profile of the Philippines : Geography“ . Philippine Information Agency . Архивирано од изворникот на 2015-09-21 . Посетено на 2019-07-07 . Надворешна врска во |publisher= ( help )
  15. Central Intelligence Agency. (2009). "Field Listing :: Coastline" Архивирано на 16 ?ули 2017 г. . Washington, D.C.: Author. Посетено на 2009-11-07.
  16. 16,0 16,1 ?Climate“ . Philippines: A Country Study . U.S. Library of Congress . Посетено на 17 декември 2014 .
  17. ?Weather“ . lonelyplanet.com. Архивирано од изворникот на 2017-09-10 . Посетено на 17 декември 2014 .
  18. ?Country description“ . US State Department Website . US State Department Website. January 2012. Архивирано од изворникот на 3 ?ануари 2012 . Посетено на 24 ?ануари 2012 .
  19. Robles, Alan C. (July?August 2008). ?Civil service reform: Whose service?“ . D+C . Internationale Weiterbildung und Entwicklung [InWEnt]. 49 : 285?289. Архивирано од изворникот на 2 декември 2008 . Посетено на 26 ноември 2014 .
  20. Bigornia, Amante. (17 септември 1997). ?The 'consultations' on Charter change“ . The Manila Standard . Посетено на 26 ноември 2014 .