Обид за создава?е на еднинствен црковно - просветен центар за Македони?а

Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а

Обидот за создава?е на еднинствен црковно - просветен центар за Македони?а бил направен од страна на Солунското гра?анство со цел зеднички да настапат пред Бугарската егзархи?а и да ги престват своите потреби и проблеми но и да се спротивстават на сe поголемото бугарско вли?ание во Македони?а [1] .

Причина [ уреди | уреди извор ]

Бугарската егзархи?а по не?зиното основа?е црковно - училишните општини во Македони?а ги потчинила на сво?от устав, назначува??и претседатели од сво?от клер и почнала со воведува?е на бугарскиот ?азик во образованието . Ме?утоа еден дел од македонското гра?анство, посебно она кое било во егзархиската средина, се спротивставило на таквото делува?е. Ме?утоа гра?анството во Македони?а немало сво? центар кои би ги кординирал бара?ата и би раководел со едно евентуално движе?е.

Обидот [ уреди | уреди извор ]

Во 1882 година се датира еден обид за создава?е на црковно - просветен центар за Македони?а . Солунското гра?анство се обратило кон останатите македонските општини советува??и ги во иднина да не кореспондираат дирекно со Егзархи?ата туку преку Солунската црковно - училишна општина, а со тоа требало да се создаде едниствен центар ко? би требало сите македонски општини да ги претставува пред Егзархи?ата .Оваа обра?а?е било потикнато до рускиот генерален конзул ?акобсон. То? им сугерирал на солунските првенци:

? ... да се обрнат до макеоднските општини во внатрешноста и да ги повикаат да се обрнуваат до солунската општина со што црковното праша?е за македонските може непосредно да се решава ме?у македонското населене и Цариградската патри?арши?а [1]

?акобсон ги советувал солунчани да постават пред егзархот ?осиф праша?ето за едностраничното назначува?е на претседатели на општините, директорите и инспекторите во егзархиските училишта. Егзархи?ата од сво?а страна пак истакнала дека таа се раководи со уставот од 1871 година, потенцира??и дека и Патри?арши?ата раководи со општините на ист начин.

Во ме?увреме биле спроведени избори за црковно - училишната општина во Солун и новото раководство побарало да се измени уставот од 1871 година и да се донесе нов во ко? би требало да се гарантира општинската самоуправа. Самата солунска општина пристапила кон изработка на еден заеднички устав за сите црковно - училишни општини во Македони?а . Ово? нов устав би требало: да создаде ред во управува?ето со општините и секо? да си го на?де своето место . На ваквиот проект се спротивставиле егзархиските чиновници ко? биле назначени од Егзархи?ата и тие, според ?акобсон:

? исклучиво водат сметка за интерсеите на Егзархи?ата и со тоа им даваат повод на турските власти на нив да гледаат непри?атели на државата [1]

Егзархот ?осиф сакал да им ?а одземе самосто?носта на општините и затоа не дозволувал да се донесе единствен устав за општините во Македони?а . Затоа ?акобсон му препорачал на сво?от пратеник во Цариград да му пренесено на егзархот ?осиф да го потврди донесениот општински устав на Солунската општина и да не го попречува самосто?ниот разво? на општините во Македони?а : биде??и само на то? начи може да се реши црковниот спор со патри?архот. Според ?акобсон:

? ... презема?ето на општинската сасмосто?ност од страна на Егзархи?атра може да го очае народот, и то?, нема??и друг излез од сво?ата тешка положба, да тргне во вооружен протест против Отоманското Царство, што ?е доведе до крвави репресалии над населението [1]

Обидот за создава?е на единствен црковно - просветен центар за Македони?а преку уставот за македонските општини останал нереализиран но ваквиот настап на солунското гра?анство било само претеча на антиегзархиското движе?е кое во почетокот 90 - те години на 19 век ?е ?а зафати Македони?а .

Извори [ уреди | уреди извор ]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Славко Димевски, За разво?от на македонската национална мисла до создава?ето на ТМОРО, Култура - Скоп?е, 1980