Брисел
(
француски
:
Bruxelles
;
холандски
:
Brussel
) е главен град на
Белги?а
. Ово? град отсекогаш претставувал
раскрсница
на ?азици и култури по што заслужено е претворен во главен штаб на
Европската Уни?а
,
НАТО
и други Европски институции. Метрополата на Брисел содржи 2090000 жители.
[1]
[2]
Името на градот доа?а од старохоландската сложеница Bruocsella, каде зборот ?bruoc“, значи
мочуриште
, а зборот ?sella“ значи дом. Тоа значи дека преводот на името на градот би бил ?дом во мочуриштето“.
Името Брисел денес на?многу се користи за да се опише
град
-
регион
чи? службен назив е
Регион на главниот град Брисел
. Самиот регион е поделен на 19 општини, кои не се споени. Главната општина во то? регион се вика
Град Брисел
ко? се состои од строгиот центар на градот (
Пентагон
или
Ва?фхок
) и неговото урбано проширува?е. Останатите 19 општини се нао?аат околу центарот на гардот и заедно претставуаат една урбана средина од преку милион жители и стотина четврти.
Самиот
град-регион
е еден од три со?узни региони во
Белги?а
. Изразот Брисел, надвор националните рамки често се користи како би се означиле европските институции, на?многу
Европска комиси?а
.
Според белги?скиот устав (член 194), град Брисел е главен град на
Белги?а
и седиште на белгиската со?узна
влада
. Неслужбено името на градот се корсити и како би се означило урбаното подрач?е кое се простира и надвор од службените граници на Бриселскиот регион.
Првобитната населба, од ко?а подоцна ?е настане Брисел, била основана одстана на
Св. Гаугери?
, ко? изградил капела на брегот на реката
Зене
околу
580
година
.
[3]
Офици?ално датумот за основа?е на градот се сместува некадеоколу
979
година
, кога во?водата
Карло Лотарги?ски
?а преместил реликви?ата
Св. Гудуле
од
Мерсел
во капелата
Св. Гаугери?
ко?а се нао?ача на брегот на реката ко?а подоцна ?е стане остров
Св. Гаугери?
. Царот
Отон II
го дал на Карло, ко? бил син на францускиот
крал
Лу? IV
,
во?водство
на
До?а Лотарги?а
, а то? на тоа место изградил прва посто?ана населба.
Околу
1000
година
Брислеската грофови?а е дадена на лебенскиот
гроф
Ламберт I
, а во
1047
година
, во владее?ето на
Ламберт II
, првпат се споменува името на градот.
Во почетокот на
12 век
, тргови?ата станала важен фактор во разво?от на
Западна Европа
. Поради сво?ата положба на реката
Зене
, Брисел станал трговски центар. За разво?от на градот во тоа време сведочи и изградбата на Катедралите
Св. Миховил
и Гудуле во
1225
година
. Околните мочуришта тогаш биле исушени, како би се направило место за идното проширува?е на градот ко? тогаш имал само 30.000 жители. Во
11 век
градот ги добил своите први ?идини.
[4]
Во то? период левенските грофови станале брабантски во?води.
Поради забрзаното шире?е на градот, поме?у
1356
и
1383
година
, подигнати се бриселските ?идови. несе овие ?идини се заменети со мрежна улица во цантарот на градот. Во
15 век
бил именуван првиот
градоначалник
и градските советници.
Во
1488
година во градот избила
во?на
, а наредната година и епидеми?а од
чума
. По Максимили?ановата смрт, нговата ?ерка
Маргарета
станала главна гувернерка на
Холанди?а
и во
1507
година
го преместила главниот град во
Мехелен
.
Како главен град на нова држава, Брисел привлекол голем бро? жители, биде??и бил управен и индустриски центар на зем?ата. Тогаш во градот пристигнале голем бро? француски бегалци. Со оглед на тоа дека францускиот тогаш бил
?азик
на дворот, градот полеа станал мнозински
франкофон
. Слободниот белгиски универзитет е формиран во
1834
година
, а подоцне преименуван во
Слободен факултет во Брисел
.
Во новата држава градот добил на ме?ународно ниво, па така во
1927
година
, ?а угостил Солве?ската конфедераци?а и светските изложби од 1935 и 1958 година.
Градот после во?ната повторно доживел процут, посебно во шеесеттите години на
XX век
. Во ова време уште пове?е пораснала ме?унораодната важност на градот, и то? практично станал
главен град
на
Европа
. Станал седиште на
Европска економска заедница
во
1958
година
, а во
1967
година и седиште на
НАТО
пактот. Денес градот е седиште на пове?е ил?адници ме?ународни организации и во него живее на?голем бро? на дипломати по
?у?орк
.
На 29 ма? 1985 година, се случила Хе?селска грагеди?а. По воспоставените реформи во 1970 година, основана е и Бриселска религи?а ко?а стапува на сила во 1989 година и ко?а на градското подрач?е му обезбедува големо ниво на самосталност.
Градот Брисел се нао?а во средишниот дел на
Белги?а
, поме?у Фландра?ската низина и Брабантското плато, на надморска височина поме?у 15 и 100 метри. Реката протекува низ градо од ?угозапад кон североисток, ме?утоа, преку неа во
19 век
и во
XX век
се изградени многу градби, па така таа денес практично и не се гледа.
Климата во Брисел е влажна, умерена и приморска. на?гопли месеци се
?ули
и
август
со просечна
температура
од 17,3 °C. На?ладен а
?ануари
со 2,2 °C. Просечната годишна температура е 9,9 °C.
Брисел како тема во уметноста и во популарната култура
[
уреди
|
уреди извор
]
- ?Брисел“ ? песна на францускиот поет
Артур Рембо
.
[5]
- ?23 минути над Брисел“ (
англиски
:
23 Minutes Over Brussels
) - песна на американската музичка група ?
Suicide
“.
[6]
|
---|
| Главните градови на
несуверените
територии или конститутувните нации се покажани со
задабелено-закосени букви
| | Средна
| ?ужна
| Западна
| Северна
| |
Берлин
,
Германи?а
Братислава
,
Словачка
Будимпешта
,
Унгари?а
Вадуц
,
Лихтеншта?н
Варшава
,
Полска
Виена
,
Австри?а
?уб?ана
,
Словени?а
Прага
,
Чешка
Нур-Султан
,
Казахстан
1
Баку
,
Азербе??ан
1
Букурешт
,
Романи?а
Ереван
,
Ермени?а
2
Киев
,
Украина
Кишинев
,
Молдави?а
Минск
,
Белоруси?а
Москва
,
Руси?а
1
Сухуми
,
Абхази?а
3
Тбилиси
,
Грузи?а
1
Цхинвали
,
?ужна Осети?а
3
|
Анкара
,
Турци?а
1
Атина
,
Грци?а
Белград
,
Срби?а
Валета
,
Малта
Ватикан
,
Ватикан
Гибралтар
,
Гибралтар
4
Загреб
,
Хрватска
Никози?а
,
Кипар
2
Никози?а
,
Северен Кипар
2, 3
Подгорица
,
Црна Гора
Приштина
,
Косово
3
Рим
,
Итали?а
Сан Марино
,
Сан Марино
Сараево
,
Босна и Херцеговина
Скоп?е
,
Македони?а
Софи?а
,
Бугари?а
Тирана
,
Албани?а
|
Амстердам
,
Холанди?а
Андора ла Ве?а
,
Андора
Берн
,
Шва?цари?а
Брисел
,
Белги?а
6
Даблин
,
Ирска
Даглас
,
Ман
4
Лисабон
,
Португали?а
Лондон
,
Обединето Кралство
Луксембург
,
Луксембург
Мадрид
,
Шпани?а
Монако
,
Монако
Париз
,
Франци?а
Сент Питер Порт
,
Гернзи
4
Сент Хелиер
,
?ерси
4
|
Вилниус
,
Литвани?а
Копенхаген
,
Данска
Лонг?ир
,
Свалбард
Мариехамн
,
Оланд
Осло
,
Норвешка
Ре?к?авик
,
Исланд
Рига
,
Латви?а
Стокхолм
,
Шведска
Талин
,
Естони?а
Торсхавн
,
Фарски Острови
Хелсинки
,
Финска
|
| | |
|
- ↑
?The Belgian Constitution (English version)“
(PDF)
. Belgian House of Representatives. January 2009. Архивирано од
изворникот
(PDF)
на 2013-03-29
. Посетено на
5 June
2009
.
Article 3:
Belgium
comprises three Regions: the Flemish Region, the Walloon Region and the
Brussels Region
. Article 4: Belgium comprises four linguistic regions: the Dutch-speaking region, the French speaking region, the bilingual region of
Brussels-Capital
and the German-speaking region.
- ↑
?Brussels-Capital Region: Creation“
. Centre d'Informatique pour la Region Bruxelloise (Brussels Regional Informatics Center). 2009. Архивирано од
изворникот
на 2009-04-29
. Посетено на
5 June
2009
.
Since 18 June 1989, the date of the first regional elections, the
Brussels-Capital Region
has been an autonomous region comparable to the Flemish and Walloon Regions.
(All text and all but one graphic show the English name as
Brussels-Capital Region
.)
- ↑
?Brussels“
.
city-data.com
.
Архивирано
од изворникот 27 ?ули 2020
. Посетено на 27 ?ануари 2021
.
- ↑
?Zo ontstond Brussel“
.
bop.vgc.be
. Архивирано од
изворникот
на 20 ноември 2007
. Посетено на 27 ?ануари 2021
.
- ↑
Артур Рембо,
Боравак у паклу
. Београд: Култура, 1968, стр. 71-72.
- ↑
Discogs, Suicide ? Suicide (пристапено на 4.5.2021)