Republica Portuguesa
T?wehe Potukara
|
|
Ngaringari:
"
A Portuguesa
"
Te Waiata Potukara
|
Ko Potukara
|
T?one matua
(me te t?one nui)
|
Rihipone
|
Reo whaimana
|
P?tik?
|
K?wanatanga
|
• ?hua
|
T?wehe P?remata
|
• Tumuaki
|
Marcelo Rebelo de Sousa
|
• Pirimia
|
Antonio Costa
|
Whaka?kanga
|
1139
|
• Tuatahi
|
868
|
• Tuarua
|
1095
|
• Tino rangatiratanga
|
Pipiri 24
1128
|
• K?ngitanga
|
25 Hongongoi
1139
|
Mema o te EU
|
1 Kohit?tea
1986
|
Rahi
|
• Katoa
|
92,345 km²
(110)
35,580 sq mi
|
• Wai (%)
|
0.5
|
Taupori
|
• Hongongoi 2007 tau tata
|
10,848,692 (75)
|
• 2001 kautenui
|
10,148,259
|
•
Kiato
|
114/km² (87)
295/sq mi
|
GDP
(
PPP
)
|
2006 tau tata
|
• Katoa
|
$232,000,000,000 (40)
|
• M? ia tangata
|
$23,464 (2007) (34)
|
HDI
(2005)
|
0.897 (
nui
) (29)
|
Moni
|
Euro
(€) (
EUR
)
|
W?hiw?
|
W? ?ropi Hau?uru (
UTC
0)
|
• Raumati (
DST
)
|
W? Raumati ?ropi Hau?uru (
UTC
+1)
|
Tohu ipurangi
|
.pt
|
Tohu waea
|
+351
|
Ko
Potukara
, ar? te
T?wehe Potukara
(reo Potukara: A Republica Portuguesa), t?tahi whenua ki te takutai hau?uru o te kuiti Iberia ki
?ropi
.
I te mea koia te whenua hau?uru rawa ki ?ropi, e whirinaki ana (mai te raki, me te mataw?) ki te Whanga Biscaya,
P?niora
me te Moana R?whenua. N?na hoki ng? moutere Ranatiki a Azores me Madeira.
Ahakoa t?na whakanaonga tapeke ki uta iti rawa o ng? whenue ki ?ropi ki te hau?uru, he whenua whanaki a Potukara; koia t?tahi o ng? whenua e 20 pai oranga pai rawa o te ao.
He mema o te
Kotahitanga ?ropi
(mai 1986), te Kotahitanga ?ropi (mai 1955), te
NATO
, te Comunidade dos Paises de Lingua Portuguesa (Hononga Whenua K?rero Potukara), te rohe
Euro
, ?, he peke kai? o te Whakahaere Ruruku Whakahiato ?hanga (OECD).
Mai r? an? kua nohoia te whenua e karangahia in?ianei ko Potukara. Ko ng? Lusitania me ng? Celt ?tahi o ng? t?pori o mua. N? te rautau
t
2 i mua i t? t?tou w? i whakauru ai ki raro i te maru o ng? T?wehe Roma. I nohoia e ?tahi iwi Tiamani mai te rautau
t
5 ki te
t
8, ar? ng? Suebi me nga Visigoth. I tae mai ng? Moor Ihirama i te t?matanga o te rautau
t
8, ?, i raupatu r?tou i ng? K?ngitanga Karaitiana, taro rawa te Kuiti Iberia katoa. N? te t?matanga o te rautau
t
11, n? te Raupatu Karaitiana, a te K?ngitanga Potukara i puta mawehe atu i ?na kiritata a ng? K?ngitanga Leon me Galicia. ?hua kotahi rautau a muri, n? te tau 1249, kua whaka?kia k?tia te nuinga o ?na takiw? o-n?ianei m? te raupatu i ng? whenua Moor.
I ng? rautau
t
15,
t
16 hoki koia t?tahi o ng? mana aorere ?hanga, hokohoko, torangap? kaha rawa o te ao; i toha t?na emepaia ki Awherika, ?hia me Amerika ki te tonga. N? ?na whawhai ki ng? ope whakaariki P?niora me
W?w?
me te ngarotanga o t?na takiw? nui rawa a Par?hi i ng? rautau
t
19 t?na p?mautanga torangap? me t?na tipuranga ?hanga i aukati. A muri i te Pakanga Whenua Maru Potukara me te upokotaua i 1974 i tutea te mana whakahaere ki
Rihipone
, ?, kua whakahoki i ?na takiw? t?w?hi whakamutunga ki
Awherika
. Kua whakahokia t?na takiw? whakamutunga, a Maka?, ki Haina i te tau 1999.