Поранча кундем

Поранча кундем
	Кундем
Поранча кундем
	Параньгинский район
Тисте [d]	Ойып
	56°40′ с. ш. 49°25′ в. д. H G Я O
Эл	Россий
Ужашыже	Марий Эл
Административ р?д?	Поранча
Администраций вуйлатыше	Ибраев Алфит Габдулхакович
Эртыш да географий
Негызлыме	1931
Кумдык	800 км² (14-й) ;
Шагат ?шт?	MSK ( UTC+4 )
Калыкчот
Калыкчот	17 079 чел. ( 2010 ий )
Калык-влак	суас, марий, руш
Инаныше-влак	Ислам, Танле
Официал йылме-влак	руш,марий
Цифрр идентификатор-влак
Телефон код	+7 83639
Автомобиль код	12
	Медиафайлы на Викискладе

Поранча кундем , Параньга район ( рушла Параньги?нский райо?н , суасла Б?р??ге районы ) ? Марий Эл республикын районжо.

Административ р?дер ? Поранча ола сынан посёлко .

Географий [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Поранча кундем й?двелне ? Шернур кундем дене, эрвелне ? Марий Т?рек кундем дене, кечывалвелне ? Морко кундем дене, касвелне ? Кужэ?ер кундем дене пошкудылана . Ты мландыштак Элнет э?ер в?д йогынжым т??алеш.

Поранча кундемын кумдыкшо ? 800 км² шуеш.

В?д [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Кундемын й?двел ужашыштыже й?двел-эрвелкыла Буй э?ер (Виче э?ерын пурла притокшо) йога. Буй э?ерыш Сереньга да Ляжмаринка изи э?ер-влак пурат.

Поранча район мучко кечывалвел-эрвелкыла Ноля э?ер (Уржумка э?ерын шола притокшо) йога. Ноля э?ерыш Кочан энер, Йошкарэнер, Ильмовка, Койла, Токсубайка, Кошпайка, Купайка, Верхний Лаж, Ирсолька, Олорка, Ольминка, Тектенер, Тошкемнурка изи э?ер-влак ушнат.

Эн кугу в?длан Элнет э?ер шотлалтеш. Юлын шола притокшо кечывалвел-касвелкыла йога.

Эртымгорно [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Оза? се?алтме деч вара суас-влак шке мланышт гыч куржыныт. Шукын марий мландыш толыныт. Поранча кундемыште илыше калык гыч пелыже ? суас-влак лийыныт. XVIII курымын икымше пелыштыже кызытсе Поранча кундемын кумдыкыштыжо 20 илмывер наре лийын. 1719 ий гыч икмыняр илмывер Уржумский уездыш пурен, молыжо Оза? губернийын Оза? уездыште лийыныт.

1779 ? 1782 ийлаште кундемысе илмывер-влак Вятский наместничествын Уржумский да Царевосанчурский уездлашке пуреныт. XIX курымышто илмывер-влакым Вятский губернийын Уржумский уездын Ирмучаш, Т?рек, Мазарский, Косолаповский волостьлашке пуртылыныт.

30 В?дшор 1931 ийыште суас калыкын йодмыж почеш ВЦИКын Президиумжо Параньгинский районым негызлаш пунчалым луктын. 8 С?рем 1932 ий марте кундемым Татарский район л?мденыт. Калык-влак кокла гыч суас -влак ? 63,3 %, руш -влак ? 21,2 %, марий -влак ? 15,3 % иленыт.

1962 Теле тылзын Параньгинский районым пытареныт, илмывер-влак Марий Т?рек кундемыш пуреныт. 1965 ий Шорыкйол тылзын кундемым угыч ила?дареныт ^[1].