Йошкар-Ола

Йошкар-Ола
	Ола
Йошкар-Ола
	Якшар-Хала
Тисте [d]	Ойып [d]
	56°37′58″ с. ш. 47°53′45″ в. д. H G Я O
Эл	Россий
Федераций субъектше	Марий Эл
Оласе йырвел	Йошкар-Ола
Вуйлатыше	Евгений Маслов
Эртыш да географий
Негызлыме	1584 ий
Икымше гана палемдыме	1584
Тошто л?м-влак	1919 ий деч ? Чарла ; 1928 ий деч ? Йошкаркакшан ;
Ола	1781
Кумдык	100,39 т?ткылан уштыш ;
Р?дын к?кшытш?	100 метр
Шагат ?шт?	UTC+3:00 [d]
Калыкчот
Калыкчот	▲ 252 935 е? ( 2012 )
Агломераций	▲ 263 506 е? (2012)
Катойконим	йошкар-оласе
Официал йылме	марий йылме да руш йылме
Цифрр идентификатор-влак
Телефон код	+7 8362
Почто индекс	424000
Автомобиль код	12
	i-ola.ru
	Йошкар-Ола Йошкар-Ола
	Медиафайлы на Викискладе

Тиде мутын вес ы?же-влак улыт. Йошкар-Ола (ы?-влак) ончал.

Йошкар-Ола (тошто Чарла , Цар-Ола ; курыкмарла Якшар-Хала , тошто Ц?рл? ) ? Российысе ола , Марий Эл Республикын р?долаже. Калыкчот ( 1 Шорыкйол 2012 ийлан) ? 252 935 е?. 1584 ийыште В?дыр Иоаннович кугыжа олалан негызым пыштен. 1919 ий марте ола Царевококшайск л?мым нумалын, 1919 ий гыч 1927 ий марте ? Краснококшайск.

1984 ийыште олалан Йошкар Знамя паша орденым кучыктеныт.

Тачысе кечын Йошкар-Ола ? финн-угор калык -влакын т?выра р?дерыштлан шотлалтеш.

Эртымгорно [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Олан кызыт шогымо вершыте е?-влак мезолит курым гыч иленыт (м. к. деч 12 т?ж. ий ончыч). XVI курымышто ты мланде Оза? ханствыш пурен, марий -влак иленыт. Шыжа тылзын 1552 ийыште Шучко Йыван руш кугыжа Оза? ханствым се?ен. Верысе калык у кугыжалан й?закым тулышаш ыле, но 1553 ийыште, шошым калык й?закым т?лаш чарнен, кугыжа ваштареш сарым т??алын. Кучедалмаш-влак икте почеш весе ылыжыныт, сандене Шучко Йыван ты кундемлаште ор-влакым шогалтылын. Тыге Йошкар-Ола шочын.

≪Какшан ?мбалне Кугыжан олаже≫ (≪Царёв город на Кокшаге≫) ? тыге т??алтышыште у орым л?мденыт, тышечак вара к?емалтше л?м шочын ? Царевококшайск ? 1584 ийыште негызлалтын, Шучко Йыванын колымыж деч вара. Эркын-эркын салтак ор гыч Царевококшайск шотан олашке савырнаш т??алын. Тушто ужалыше, кресаньык, пашазе-влак толеденыт. Калык мландым куралаш ушнен. Но саадак Царевококшайск ? сарзе-влакын олаштлан шотлалтын. Юл кундемыште т??алше сарзе кучедалмаш-влакым пытарашлан Царевококшайск гыч отряд-влакым колтылыныт.

Олам чо?аш т??алме дене ты кундемыш руш -влак толыныт. XVII курымышто ола воктене улшо ял-влак (Вараксино, Лапшино. Гомзово, Берёзово, Кожино, Марково, Пахомово, Ширяйково, Жуково, Княжна) в?рыс В. Г. Ромодановскийын кид йымалныже лийыныт. Тачысе кечын нине ял-влак олан микрорайонжо улыт.

Царевококшайск уездын р?долаже т??алтыш гычак лийын. Олажымат, уездшымат воевода вуйлатен. Тыгак, тудо верысе сар гарнизонным вуйлатен, юрист сомылым шуктен, марий-влак деч й?закым поген.

I П?тыр Кугыжа годым Царевококшайск Оза? губернийыш пурен.

XIX курымышто Царевококшайскыш политический ссылкыш колтылаш т??алыныт.

XX курымышто Царевококшайскыште 13 урем, 300 наре т?рл? п?рт лийын, тыгаяк 1920-шо ийла марте кодын. 17 Пургыж 1919 ийыште Царевококшайсклан Краснококшайск л?мым пуеныт. 18 Пеледыш , 1920 йыште тудо Виче губернийыш пурен. 4 Кылме 1920 ийыште Марий автономий областьым негызлыме нерген декрет лектеш, Кылме тылзын 25-ше кечынже Краснококшайск у областьын административ р?держе лиеш. 25 Шорыкйол 1928 ийыште Краснококшайск марий л?мым налеш ? Йошкар-Ола.

Кугу Ачаэл Сар годым Йошкар-Олашке южо завод-влакым эвакуироватленыт. Тиде олалан кушкашлан й?ным пуен. 1959 ийыште Зеленодольск гыч олашке электричествым колтеныт, 1967 иыште газ пучым шупшын пытареныт. 1950?1960 ийлаште у полат-влакым чо?еныт, олан администраций п?ртым, виктем п?ртым, ≪Йошкар-Ола≫ унагудым шогалтеныт, Изи Какшан э?ерын шола серыштыже ола шарлен ? Сомбатхей микрорайон шочын.

Йошкар-Олан кызытсе сынже тыгайрак: https://web.archive.org/web/20140410092833/http://mari.visitola.ru/ .

Торалык таблице ^[4][ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

	?п?	Шовакшэ?ер	Саратов	Саранск	Самара	Пермь	Пенза	Угарман	Моско	Оза?	Йошкар-Ола
Ижевск	484	501	1100	856	945	328	1000	788	1394	395	549
Йошкар-Ола	673	90	773	410	654	877	553	317	723	154
Оза?	519	166	705	461	552	723	629	393	799
Моско	2168	633	838	637	1051	1522	618	406
Угарман	1762	227	646	283	775	1116	426
Пенза	826	463	220	143	433	1352
Пермь	812	889	1428	1219	1275
Самара	461	564	509	545
Саранск	1180	320	363
Саратов	902	683
Шовакшэ?ер	685

Символ-влак [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Ойып [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Йошкар-Олан кызытсе ойыпшо Кугыжаныш геральдик реестрыш пуртымо. Ойыпышто с?ретлыме: кандалге т?сан геральдик щитыште ший шордо с?ретлалтын. Шордын к?чыж? да т?кыж? ш?ртнь? т?сан. Щит ?мбалне вич п?ян ший т?сан башенный короно кеча, обручышто марий т?р.

Тисте [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Йошкар-Олан тистыжым 22 Пеледыш 2011 ийыште пе?гыдемденыт. Кандалге т?сан прямоугольный а?ыште ший т?сан шордо с?ретлыме. Шордын к?чыж? да т?кыж? ш?ртнь? т?сан.