Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
De
Weimarrippebliek
ofwel
Weimarer Republik
is de benaoming veur
Duitsland
wie 't veur d'n ierste kier 'n volweerdeg
democratie
waor vaan
1918
a
1919
bis
1933
.
De
Rippebliek
waor d'n opvolger vaan 't semi-democratisch
Duits Keizerriek
(
1871
-
1918
), wat opheeld te bestaon wie aon 't ind vaan d'n
Ierste Wereldoorlog
keizer
Wilhelm II
aofgezat woort. De naom verwies nao de stad
Weimar
, boe de Rippebliek in
1919
haor
constitutie
kroog. In de Rippebliek, die officieel nog ummertouw de naom
Duits Riek
door, gebruukde me vaanaof
1929
pas d'n term Weimarrippebliek, en meistes es negatief woord door
conservatieve
,
Nazis
en
kommuniste
.
In de Duitse historie weurt de Weimarrippebliek besjreve es de ierste Duitse
democratie
, met de
Boondsrippebliek Duitsland
vaanaof
1949
es de twiede. Deile vaan de Weimarconstitutie en sommege polletiek geweuntes en symbole oet d'n tied leve in de Boondsrippebliek.
De Rippebliek waor zwoer belas door 't
Verdraag vaan Versailles
, wat 't ind van d'n
Ierste Wereldoorlog
bestompelde. Duitsland moos herstelbetaolinge doen, ziech op groet sjaol oontwapene en groondgebeed inlievere aon o.a. 't
Belsj
en
Fraankriek
. Oonder aandere heidoor daorde 't lang veurtot Duitsland weer 'ne rol in de internationaol polletiek speulde.
Binne 't land goof 't vaol conflik - op versjellende mominte leek dit zelfs op
borgeroorlog
. Polletiek extremiste, ex-communiste en
Nazis
begoste ummertouw mie aonhaank te winne, met naome vaanaof de
Groete Depressie
(
1929
en kommende jaore). In
1933
wis de Nazi-leier
Adolf Hitler
de mach euver te nomme en veraanderde in hendeg korten tied de Duitse rippebliek in 'n
totalitair
dictatuur
:
Nazi-Duitsland
.