-3
(maximum dubium)
Latinitas
huius rei maxime dubia est. Corrige si potes. Vide {{
latinitas
}}.
Civitates Foederatae Americae
[1]
(
Anglice
United States of America
), breviter
Civitates Foederatae
vel
CFA
(
Anglice
USA
),
[2]
[3]
[4]
[5]
vulgo
Anglice
America
tantum appellatae, sunt
civitas sui iuris
plerumque
in
America Septentrionali
sita. Quae in quinquaginta
civitatibus
,
uno
districtu foederali
, quinque maioribus
territoriis
se
gubernantibus
, 326
terris reservatis Indianis
, atque variis possessionibus
insularibus
consistit.
[6]
Civitates Foederatae Americae
Terra continens
:
America Septentrionalis
Territoria finitima
:
Mexicum
,
Canada
Locus
:
39°49′41″N 98°34′46″W
Caput
:
Vasingtonia
Populus
Numerus
:
332?278?200
Sermo publicus
:
Anglice
Zona horaria
:
UTC?12:00
,
UTC-11
,
UTC?09:00
,
UTC-8
,
UTC-7
,
UTC?6
,
UTC-5
,
UTC-4
,
UTC+10
,
UTC+12
,
Samoa Time Zone
,
UTC-4
,
UTC-6
,
Alaska Time Zone
,
UTC-7
,
Chamorro Time Zone
Moneta
:
dollarium Civitatum Foederatarum
Sigla
ISO
US
,
USA
,
840
;
IOC
USA
Dominium interretiale
:
.us
Praefixum telephonicum
:
+1
Siglum autoraedarum
:
USA
Tabula aut despectus
Americani
sunt
natio
phyletice
ethniceque
diversa
, quam
saecula
immigrationis
formaverunt.
Caput
est
Vasintonia
, cui nomen iustum est
Districtus Columbiae
, et
urbs
frequentissima est
Novum Eboracum
.
Civitas
, quae
aream
superficialem
9.83
millionum
chiliometrorum quadratorum
praebet et plus quam 305 milliones incolarum habet, obtinet omnium
orbis terrarum
civitatum locum tertium vel quartum, quod ad
areae
magnitudinem attinet, et locum tertium quod ad magnitudinem terrarum et numerum incolarum attinet. Civitas propter magnam
immigrationem
gentium in numero divitissimarum varietate humana civitatum mundi habetur, si
cultura
hominum et stirps comparantur.
Oeconomia
eius est maxima
orbis terrarum
, cuius
proventus domesticus grossus
(PDG) anno
2008
US
$14.3 trillione (23% totius mundi ad PDG nominale et prope 21 centesimas de paritate potestatis emptionis) aestimatus est.
[7]
[8]
Civitas a
Tredecim Coloniis
Britanniarum Regni
secundum
Orientalem Oram
condita est, quae die
4 Iulii
1776
Declarationem Libertatis
promulgaverunt, earum
libertatem
a Britannia et earum formam foederationis se adiuvantem adfirmans. Civitates seditiosae Regnum Britanniarum in
Bello Libertatis Americanae
vicerunt?primo
coloniali libertatis bello
prospero.
[9]
Conventus Philadelphiae
praesentem
Constitutionem Civitatum Foederatarum
sanxit die
17 Septembris
1787
, cuius ratificatio proximo anno civitates fecerunt partes unius reipublicae, validam sedem imperii habentes. Gubernatio Civitatum Foederatarum anno
1789
coepit.
Rogatio Iurum
, quae in decem
emendationibus constitutionis
consistit, multa principalia
iura
civilia praestans, anno
1791
sancta est.
Civitates Foederatae
saeculo undevicensimo
magnam
regionem
Emptione Ludoviciana
a
Francia
adeptae sunt, et parvum tractum
Foedere Adams-Onis
ab
Hispania
,
Terram Oregonensem
a
Britanniarum Regno
, amplum tractum in
Bello Mexici et Civitatum Foederatarum
a
Mexico
, et iterum magnum tractum
Emptione Alascana
a
Russia
, et in dicionem suam respublicas
Texanam
et
Havaianam
redegit. Dissensio inter
Meridianam agrariam
et
Septentrionalem
industrialem
quod attinet ad
iura civitatum
et expansio
servitutis
Bellum civile Civitatum Foederatarum
decennium 187
incitaverunt; victoria autem Septentrionum perennem reipublicae fissuram prohibuit, et
legitimum servitutis finem
in Civitatibus Foederatis promovit. Ante
decennium 188
,
oeconomia
civitatis iam fuit maxima orbis terrarum.
[10]
Bellum Hispaniae et Civitatum Foederatarum
et
primum bellum mundanum
statum reipublicae confirmaverunt opum. Anno
1945
, Civitates Foederatae ex
secundo bello mundano
emerserunt prima civitas
arma nuclearia
habens, perennis
Concilium Salutis
Consociationis Nationum sodalis, et condens
NATO
sodalis. Finis
Belli Frigidi
et
dissolutio Unionis Sovieticae
Civitates Foederatas solam
civitatem praepotentem
effecerunt. Civitas circa 50 centesimas erogationum per orbem terrarum pro
militia
et apparatibus belli erogat, et est princeps
vis
oeconomica
,
politica
, et
culturalis
in mundo hodierno.
[11]
Iosephus Biden
praeses
quadragesimus sextus est.
Secundum suam
constitutionem
, res publica Americana in singula re publica foederali consistit, hodie in se quinquaginta civitates distinctas continente. Cuique civitati est propria constitutio administratioque civilis. Insuper nonnullae territoria sive
terrae
sunt variis in condicionibus, inter eas
Portus Dives
,
Samoa Americana
,
Guama
, et
Districtus Columbiae
.
Coloniae
sicut civitates non constant, sed incolae suae inter cives Civitatum Foederatarum enumerantur.
Res publica foederalis est divisa in tris partes:
legifera
,
iuridica
, administrativa.
Pars legifera convenit in duabus
cameris
,
Camera Repraesentantium
ex 435 repraesentantibus consistenti et
Senatu
ex centum senatoribus consistenti. Cuique civitati sunt duo senatores et tot repraesentativi quot numerus incolarum suarum meretur.
Praeses, qui
exercitui
imperat et grapheocratiis rectionium praeest, a
collegio electorali
quarto quoque anno electus est. Cuique civitati sunt in collegio electorali tot electores quot sunt sibi
senatores
repraesentativique
in
Congessu
. Quarto quoque anno, collegium electorale a populo electum est, et postmodo praeses a collegio electus est. Praeses
consilium ministrorum
habet, cuius ministri non sunt electi, sed a praeside ipso nominati.
Altissimum forum iuridicum Civitatum Foederatarum est
Iudicium Summum
, cuius
iudices
praeses subrogat et senatus sancit. Ritus horum iudicum numerus hodie est et semper fuit
novem
.
Annis ab
1777
ad
1789
, res publica Americana "operabatur" forma infirma sub
Articulis Confoederationis
a
tredecim
civitatibus conditoribus creata. Anno
1787
, denique
patres conditores
, Civitates Foederatas Americae creantes, novam
Constitutionem
rei publicae comprobaverunt. Quamquam consitutio ipsa quot emendatur, forma rectionis originalis anni
1787
hodie intacta manet.
Litterae aliae quae ad rectionem Americanam spectant:
Terrestris confinium
area
Civitatum Foederatarum circiter 1?900?000?000
agrorum
est.
Alasca
, attiguis
?
Civitatum Foederatarum a Canada abiuncta, maxima civitas est, 365?000?000 agrorum.
Insulae Havaianae
, in medio
Oceano Pacifico
obsidentes, plus quam 4?000?000 agrorum habent.
[12]
Post
Russiam
et Canadam, Civitates Foederatae tertia quartave civitas maxima area tota (terrali
?
aqualique) sunt, aut ante aut post
Sinam
locata. Ordo propter agrorum duorum et
India
et Sinis postulatorum numerandum et magnitudinis summae Civitatum Foederatatum enumerandum discrepat: CIA “World Factbook” 9?826?675
km
2
proponit,
[13]
Divisio Statisticorum Consociationis Nationum 9?629?091?km
2
,
[14]
Encyclopediaque Britannica 9?522?055?km
2
dat.
[15]
Cum modo area terreni Civitatum Foederatarum tertiae magnitudine, post Russiam et Sinam, et vix ante
Canada
sunt.
[16]
Campus
litoralis
orarum martimarum
Atlanticis
intus in
silvas deciduosas
et colles volventes
Piedmontis
?
cecidit.
Montes Appalachiani
oram maritimum orientalem a
Lacubus Magnis
et pratis Mediis-Occidentibus dividit. Amnis
Mississippiense
-
Missuriense
, quarta a maxima in
orbe terrarum
systema amnum, plerumque a septentrione ad meridiem trans medullam civitatis fluit.
Magnae Planities
, planum fetumque,
Camporum Magnorum
?
ad
occidentem
, a
regione
montana in austro-orientale ruptum tendit.
Montes Saxosi
, in limite Campis Magnis, a septentrionibus ad meridiem trans civitatem,
altitudines
ultra 4300 metra (in
Colorato
adsurgentes. Occidentius sunt
Bacinus Magnus
et
desertae
.
Serra Nivata
et
Iuga Cascades
prope ad
litus
Pacificum extendit.
Mons McKinley
, vertex altissmus in civitate America Septentrionis, est circa 6194 metra altus.
Montes igniferi
crebri per
Insulas Alexandri
et
Aleutiae
sunt, et
Insulae Havaianae
in montibus igniferis consistit.
Supervolcanus
sub
Horto Civitatis Yellowstone
in
Montibus Saxosis
est maximus adiunctum volcanicum in
continente
situm.
Civitates Foederatae, magnus magnitudine et varietate
geographica
, genera plura
climatis
continent. Ad orientalem
meridiani 100
, a continentale humida ad
subtropicam
humidam extendit. Meridianus
Floridae
vertex
tropica
est, et Havaii. Campi Magni
?
meridiani 100 occidentes semiaridi sunt. Plerumque montes occidentales alpini sunt.
Clima
in
Magna Pelve
arida, in austro occidentale deserta, in litorale
California
mediterraneana, et in litorale
Oregonia
,
Vasingtonia
, et
Alasca
meridiana oceanica. Plerumque Alasca
polaris
an
?
subarctica est. Tempestates intemperantes non rarae sunt: civitates
Sinus Mexici
attingentes saepe
typhones marinos
habent, et plurimi
turbines
in Civitatibus Foederatis, plerumque in Angiporto Turbinum
?
fiunt.
[17]
Vide paginam
Sermonibus Civitatum Foederatarum
dicata.
Gentes quae terram Civitatum Foederatarum primum incolaverunt
historici
putant per
pontem terrestrem
trans
fretum Beringense
in
Alascam
ab
Asia
pervenisse ad minimum abhinc annos ab 14?000 ad 30?000. Multi indigenae
venatores
vel convectores primitivi erant; alii sedentarii ac
agricultores
. Multi tribus novas formaverunt propter
colonias
ab Europeanis in America factas.
Res publica Civitatum Foederatarum Americae ex
tredecim coloniis
Britannicis
Americae Septentrionalis post
bellum libertatis
anni
1776
orta est. Hae coloniae fuerunt:
Provincia Nova Hantonia
,
Provincia Sinus Massachusettae
,
Colonia Rhodensis Insula et Providentiae
,
Colonia Connecticuta
,
Provincia Novum Eboracum
,
Provincia Nova Caesarea
,
Provincia Pennsilvania
,
Colonia Delevaria
,
Provincia Terra Mariae
,
Colonia Dominiumque Virginia
,
Provincia Carolina Septentrionalis
,
Provincia Carolina Meridionalis
, et
Provincia Georgia
.
Iam circa annum
1760
, magna discordia inter colonias et
patriam Britannicam
exsistebant; exempli gratia, ob regimen
mercantilisticum
Britannicum, quod
vectigalia
et delectus ad bella Europaea servanda imperabat, distantiam et coloniarum problemata neglegens, et ob superbum cultum Americanum, individualisticum et democraticum. Cum demum Americani regi restiterunt, rex copias ad colonias rebelles opprimendas misit. Et Americani hos actos indignati re vera rebellaverunt, militiasque civiles formaverunt.
Tandem
Lexingtoniae
die
19 Aprilis
1775
coniectus qui ubique auditur
rerum commutatio Americana cecinit. Postea, tredecim colonias
suam libertatem
a rege die
4 Iulii
1776
declaraverunt. Francia se bello anno
1778
adiunxit, ut Britanniam ab coloniis suis privet, veterem adversarium Britannicum molliens. Bellum usque ad annum
1781
extendit, cum apud Yorktown exercitus Britannicus quo Generalis Cornwallis praeerat se Generali Washingtonio dedit.
Civitates et
Britanniarum Regnum
bellum demum anno
1783
Foedere Lutetiae
pacem congruerunt. Anno
1789
civitates se coniunxerunt,
nova constitutione foederali
anno
1787
perfecta,
Georgio Washingtonio
primo praeside.
Saeculo duodevicensimo
ineunte, foederatio celeriter expansit.
Emptio Ludoviciana
, anno
1803
a Praeside Jefferson facta,
Franciam
Napoleonicam
ab occidente submovit, et territorium Americanum duplicavit, colonias extensas ad occidentem
Missisippii Fluvii
sinens.
[22]
Quod
oeconomia
Americana plerumque
agriculturalis
erat, terrae auxus
Europaeique
immigrantes, quae terras novas excoluerunt, magnopere reipublicae oeconomiam auxerunt. Terrarum aviditate regimina Americana, et foederalia et civica, magnopere
Indos Americanos
oppresserunt quos Europaei putaverunt saevos, incultos. Europaei Christianique porro habebant dogma
Fati Manifesti
, quo ei omnis Americae Septentrionalis continens incolandus erat, populique nativi mansuefaciendi, paganique in
Christum
ducendi.
Fato Manifesto Indi anno
1830
ad occidentem
Mississippi Fluminis
vi militari repatriati sunt. Et impetus ad colonias fundandas minime ad fines Civitatum Foederatarum desinit. Per saeculum undevigesimum, doctrina fati manifesti expansionista
hominibus filibusteris privati
exprimitur, qui Americam Latinam cum
militibus mercinariis
ex Civitatibus Foederatis invaserunt. Quamquam regimina Civitatum Foederatarum semper illos filibusteros recusaverunt, populo placebant.
Decennio 183
,
Europaei
ex Civitatibus Foederatis Terras Texicas ad septentriones
Mexici
plerumque desertas sub auctoritate Mexici compleverunt. Mox Texas libertatem suam ab Mexico anno
1835
corripuit, quod populus novum regimen Mexicanum Imperator
Antonii Lopez de Sancta Anna
indignatus est, cuius actus autocrati eos multum nocuit. Cum Civitates Foederatae novam liberam
Rempublicam Texianam
anno
1845
in dicionem suam redegit, hae civitates quoque incertas fines inter Texiam et Mexicum sibi sumpsit, et occasionem ad Civitatum Foederatarum fines augendas per bellum cum Mexico. Mexico victo,
Foedus Guadalupe Hidalgo
anni
1848
Californiam
,
Novum Mexicum
,
Arizonam
, et alias regiones ad septentriones adiunctas Civittaibus Foederatis concessit.
Ex Civitatum Foederatarum conditu, contradictio magna inter
libertatis
doctrinas patrum conditorum et civitatum meridianarum
servitutis
consuetudinem exsistebat.
Declaratio Libertatis Americana
anno
1776
facta "quod omnes Homines sibi pares creantur, a suo Creatore praediti quibusdam Iuribus inseparabilibus, inter quae numerantur ius ad Vitam, Libertatem, et Beata persequenda" coepit. Motus ad
capitalismum
mundanum oeconomicam servitutis utilitatem
saeculo septimo decimo
iam multum diminuit, citando faucitatem per libera certamina oceonomica et mechanicam rerum fabricationem. Quamobrem opinabilis erat finem ad servitutem sine tumultu mox fieri. At longa Civitatum Foederatarum divisio inter civitates liberas Septentrionales et civitates serviticas Meriodionales profundas divisiones culturales, oeconomicas, et politicas producit, quae Septentriones et Meridianam ad separationem et
bellum
impellaturae erant.
Post victoriam electoralem Republicani
Abrahami Lincoln
anno
1860
, qui servitutis expansionem in novis territoriis fortiter opponebat, undecim civitates meriodianae ex Civitatibus Foederatis secesserunt, novam
Civitates Americae Confoederatas
conditans.
Bellum
die
12 Aprilis
1861
coepit, cum
exercitus
Carolinae Meridionalis
tormenta in
Castellum Sumter
coniceret.
Bellum
, quod quattuor annos, ad annum
1865
(de iure ad
1866
) extendit, fuit saevum. Novi modi belli gerendi excogitati sunt, sicut
batalaria cataphracta
cannones in
turris
praebita,
batalaria subaqueana
,
torpedones
, minae
navales
et
terrestres
,
sclopeta automatica
,
?
pyroboli manuales
, et
fossae castrenses
. Quae
res novae militares
naturam internecivam belli multum auxerunt. Iuxta censum anni
1860
, octo centesimae omnium marium albi coloris ab 13 ad 43 annos natorum interiverunt, quod 6 centesimas omnium Septentrionum et 18 centesimas omnis Meridiei comprehendit.
[23]
Decennio
post bellum,
Aetate Reficiendi
vocato, variae emendationes ad Constitutionem Civitatum Foederatarum perfectae sunt, quae
iura civilia
Americanorum nigri coloris defendebant, sicut Enmendationem Tertiadecimam quae servitudem illegalem declaravit, Enmendationem Quartadecimam quae ius civitatis ad omnes in Civitatum Foederatarum natos dedit, et Enmendationem Quindecimam quae suffragium ad omnes cives, vel ad Americani nigri coloris, repromisit.
Haec aetas quoque consummationem
bellorum contra Indos
vidit, cum complures gentes Europaei aurum inveniendi vel fundos colendi causa ad terras occidentales migraverint.
Quamquam autem per hanc aetatem causa hominum nigri coloris legibus prolata erat, multae regiones ad meridiem a militibus regnatae a corruptela superatae sunt. Contra
libertatis
hominum nigri coloris causam societas tromocratica nomine
Ku Klux Klan
(KKK) surrecta est circum annos
1860
. Aetatis finis accidit cum compromissioni anni
1877
parente novus Praeses
Rutherford B. Hayes
copias foederales ex civitatibus meridianis abscesserit.
Aetas maximae libertatis quae sequitur fuit quod auctor
Marcus Twain
aetatem auratam
nominavit. Hac in aetate oeconomia Americana magnopere aucta est. Anno
1900
iam productio Civitatum Foederatarum industrialis productionem omnium singularum civitatum mundi praeterquam illam
Britanniarum Regni
excessit.
Faucitate potestas venit.
Saeculo vicensimo
ineunte, Civitates Foederatae ad scaenam internationalem advenerunt
bellum contra Hispaniam
gerentes,
Cubam
liberandi causa,
Philippinas
Portumque Divitem
adquirentes. Civitates quoque partem ad fines primi belli mundani habuerunt,
Franciam
,
Britanniarum Regnum
, et
Russiam
contra
Germaniam
,
Imperium Austro-Hungaricum
, et
Imperium Ottomanicum
adiuvantes.
Bello confecto, Civitates Foederatae
res Europaeas seponere
studuerunt. Magna autem
Depressio oeconomica
, quae annis
1930
mundum universum adflictavit, mundum iterum ad bellum magnum citavit. Post impetum
Iaponicum
die
7 Decembris
1941
factum, Civitates secundum bellum mundanum inierunt. Ex bello, Civitates Foederatae magna potestate,
bomba atomica
,
oeconomiaque
auctissima instructae emerserunt.
Post Bellum Civitates, ut respublica conditrix
Consociationis Nationum
, ius intercessionis in
Concilio Salutis
tenturae erant. Civitates mundi in tres factiones divisae sunt: mundus primus, in occidentem, capitalisticus a Civitatibus Foederatis ductus; mundus secundus, in orientem, communisticus ab
Unione Sovietica
ductus; mundus tertius, inter eos evolvens. Demum cum Unio Sovietica anno
1991
cecidisset,
Bellum Frigidum
quod inter Civitates Foederatas et Unionem Sovieticam accidit desivit. Et tempus quod Praeses
Georgius H. W. Bush
nominavit
Novum Mundi Ordinem
coepit.
Die
11 Septembris
2001
, Civitates Foederatae
impetum tromocraticum
passae sunt, quo nonnulla
caeliscalpia
, praecipue binae
turres
Emporii Mundi Novi Eboraci
, deleta sunt. Qui actus Civitates
Georgio W. Bush
Praeside impulerunt ad
Bellum contra terrorem
Islamicos
Usama bin Ladin
duce in
Afganistaniam
gerere. Postea Civitates pravo consilio quoque
Iraquiam
anno
2003
invaserunt, praesidem Saddamum Hussein demovendi causa, ne is arma destructionis massivae adeptus foret. Nulla autem arma similia ibi inventa sunt, sed novum bellum contra tromocrates et factiones
religiosas
culturalesque
necesse fuit gerere, Iraquiae pacem trahendi causa.
Mercatus mundi
, qui post Bellum Frigidum per universum orbem terrarum inter quasi omnes nationes mundi extendit, novam faucitatem oeconomicam citavit.
Optimismus
populi, novi
mercatus
, et auctus productivitatis ob novas
technologias
informaticas
longam expansionem oeconomicam generaverunt. At simul
inflatio
monetaria et demissae
mediae argentariae
usuriae, discrimen magnum ad saeculi vincensimi fines creaverunt, quod extendit ab anno
2000
usque praesens. Demum anno
2008
oeconomia subito peius cecidit, republica universoque mundo depressione oeconomica capta.
Dogma Monrovianum
(
Anglice
Monroe Doctrine
) anno
1823
promulgata est.