Ji Wikipediya, ensiklopediya azad.
Mamut
(Mammuthus) celebeke ji
famileye filan
e. Di
serdema cemede
ya pa?in de, ew li
Amerikaya Bakur
,
Ewropa
,
Asya
u
Afrika
bi gelek celeben cihereng belav bu. Endamen ve zayende yen pa?in, bi direji 4,5 m u bi girani 8 ton, di sala 1700 beri zayine de jiyane.
Nave we ye zanisti
Mammuthus
e, pedivi ye ku ew bi zayende Mammut re neye tevlihev kirin. Mammut famileyek ji famileya mastodontan (Mammutidae) e ku tene li parzemina Amerikaye dijiya u ji dur ve bi mamutan re tekildar e. Di van poz de her dem 4 diranen direj hene u mina mamutan, di serdema cemede de cureyen muyen direj derketine.
Mamut di nive serdema
Pliyosen
de li parzemina Afrikaye derketine u ji wir ji ew belavi
Ewrasya
u Amerikaya Bakur bune. Bi deme re, ew li gori sermaye xwe guncan kirin. Bermahiyen heri kevin e mamute hatine ditin 4 milyon sali ne u li herema
Afar
a
Etiyopyaye
hatine ditin. Li
Kenya
u
Afrikaya Ba?ur
bermayiyen aidi vi celebe
Mammuthus subplanifrons
ji hatine ditin. Ev celeb bi qasi 3 milyon sal hebu u pi?tre
Mamuthus africanavus
li Afrikaya Bakur xuya bu.
- Garutt, W. E.:
Das Mammut
, Westarp Wissenschaften, 2004.
ISBN 3-89432-171-7
- Lister, Adrian und Bahn, Paul:
Mammuts - Riesen der Eiszeit
, Thorbecke Verlag, Sigmaringen 1997.
ISBN 3-7995-9050-1
- Stone, Richard:
Mammut - Ruckkehr der Giganten?
, Franckh-Kosmos, Stuttgart 2003.
ISBN 3-440-09520-7
- Ward, Peter D.:
Ausgerottet oder ausgestorben? Warum die Mammuts die Eiszeit nicht uberleben konnten?
, Birkhauser Verlag, Basel 1998.
ISBN 3-7643-5915-3
- Probst, Ernst:
Deutschland in der Urzeit
, C. Bertelsmann, 1986
- Ziegler, Reinhard (1994):
Das Mammut (Mammuthus primigenius BLUMENBACH) von Siegsdorf bei Traunstein (Bayern) und seine Begleitfauna
, Munchner Geowissenschaftliche Abhandlungen, 26, Seite 49-80, Verlag Dr.Friedrich Pfeil, Munchen