Thomas Crombie Schelling (f. 14. april 1921 - l. 13. desember 2016 ) var bandariskur hagfræðingur og professor við Maryland-haskola asamt þvi að starfa við New England Complex Systems Institute . Arið 2005 hlaut Schelling Nobelsverðlaunin i hagfræði asamt Robert Aumann fyrir framlag sitt til aukins skilnings a atokum og samvinnu með greiningu leikjafræðinnar .

Æviagrip [ breyta | breyta frumkoða ]

Schelling fæddist i Oakland i Kaliforniu en foreldrar hans voru John M. Schelling og Zelda M. Zyres. Schelling utskrifaðist fra San Diego High og for siðan og stundaði nam við Kaliforniuhaskola i Berkeley , þar sem hann lauk B.A.-graðu i hagfræði arið 1944 . Hann hof siðan doktorsnam i hagfræði við Harvard-haskola og utskrifaðist þaðan arið 1948 . Þa hof Schelling að starfa a skrifstofu Bandarikjaforseta þar sem hann kom meðal annars að Marshall-aðstoðinni og samningagerð fyrir hond rikisins sem siðar varð kveikjan að þvi að tengja samningagerð við leikjafræði. Vegna Marshall-verkefnisins eyddi hann nokkrum tima i Evropu þar sem hann skrifaði megnið af fræðiritgerðinni sinni um ferli þjoðartekna (e. national income behavior). Schelling starfaði a skrifstofu Hvita hussins fram til arsins 1953 en þa sagði hann upp til þess að starfa fyrir hagfræðideild Yale-haskola . Arið 1958 var hann skipaður sem hagfræðiprofessor þar og arið 1969 hof hann storf i Kennedy-stofnun Harvard. Þar kenndi hann i 20 ar asamt þvi að stunda rannsoknir við International Institute for Applied Systems Analysis i Austurriki a arunum 1994- 1999 . Hann settist i helgan stein arið 1990 en tok þo við stoðu sem hattvirtur professor i Maryland-haskola .

Schelling giftist Corinne Tigay Saposs arið 1947 og saman attu þau fjora syni en þau skildu arið 1991 . Schelling giftist aftur sama ar og skilnaðurinn atti ser stað, þa konu að nafni Alice M Coleman. ^[1]

Arið 2009 hlaut Schelling serstaka heiðurs-doktorsgraðu fra Yale-haskola og einnig fra Manchester-haskola .

Verk Schelling [ breyta | breyta frumkoða ]

Schelling gaf ut heilmikið af bæði bokum og greinum. Meðal greina sem hofðu mikil ahrif og margir telja ahrifaþatt þess að hann hlaut Nobelsverðlaunin eru greinarnar ?Essay on Bargaining“ sem kom ut 1956 og ?Bargaining, Communication, and Limited War“ sem kom ut 1957. Þar kemur hann heilmikið inn a samvinnu og atok i leikjafræðilegum skilningi þo an þess að hafa kynnt ser formlega leikjafræði likt og hann gerði seinna. Einnig hafði bok hans Micromotives and Macrobehavior mikil ahrif en i henni ma finna morg dæmi um leikjafræði.

The Strategy of Conflict [ breyta | breyta frumkoða ]

Bok Schelling, The Strategy of Conflict sem ut kom 1960 ^[2] var mikið timamotaverk þar sem hun ruddi brautina fyrir fræði um samninga og hernaðarskipulag i þvi sem Schelling kallar atferli ataka (e. Conflict behavior). Bokin er talin hafa verið ein af 100 ahrifamestu bokum a Vesturlondum siðan 1945 . ^[3] I bokinni kynnir hann mikilvæg hugtok leikjafræðinnar eins og miðpunktur (e. focal point) og truverðug skuldbinding (e. credible commitment).

I grein þar sem Nobelsverðlaunum Schelling i hagfræði er fagnað ^[4] dregur greinahofundurinn Michael Kinsley hja Washington Post og fyrrum nemandi Schelling nyjar aherslur Schellings i leikjafræði saman a eftirfarandi hatt:

Þu stendur a bjargbrun, hlekkjaður a okklanum við annan aðila. Ykkur verður sleppt og annar ykkar fær stor verðlaun um leið og hinn gefur eftir. Hvernig sannfærirðu hinn aðilann um að gefa eftir þegar eina aðferðin sem þu gætir nytt þer er að hota þvi að yta honum af bjarginu sem myndi drepa ykkur baða.

Svar: Þu byrjar að færa þig nær og nær bjargbruninni. Þannig þarftu ekki að sannfæra hann um að þu myndir gera eitthvað faranlegt, það er henda honum og sjalfum þer af bjarginu. Þu þarft bara að sannfæra hann um að þu sert tilbuin til að taka meiri ahættu en hann a þvi að detta fyrir slysni af bjarginu. Ef þu getur gert það, þa vinnur þu.

Arms and Influence [ breyta | breyta frumkoða ]

Kenningar Schelling um strið voru utvikkaðar i bok hans Arms and Influence sem kom ut 1966 . ^[5] . Textinn a kapu bokarinnar segir að hun haldi afram með þa greiningu sem svo snilldarlega byrjaði i fyrra verki hans, The Strategy of Conflict og Strategy and Arms Control sem hann skrifaði með Morton Halperin og kom ut arið 1961 en jafnframt se hun mikilvægt innlegg i vaxandi bokmenntir um nutimastrið og rikiserindrekstur.

Models of Segregation [ breyta | breyta frumkoða ]

Arið 1969 gaf Schelling ut grein um kynþætti sem kallaðist ?Models of Segregation“ eða ?Model aðskilnaðar“ sem mikið hefur verið visað i siðan. ^[6] I greininni synir Schelling fram a að hin minnsta longun i að velja ser nagranna af sama kynþætti og maður sjalfur gæti leitt til algjorrar aðskilnaðarstefnu . Hann notaði myntir a grafpappir til að syna kenningu syna með þvi að setja kronur og aura i mismunandi munstur a spjaldið og siðan að færa myntirnar eina af einni ef þeir væru i ?ohamingjusamri“ stoðu. A endanum myndu allar kronurnar koma saman a akveðin part blaðisins og allir aurarnar safnast saman a oðrum. Þetta gæti siðan gerst hvar sem er með hverskonar hopa sem er; það er þetta gæti gerst i ibuðarhverfum, a kaffihusi eða hvers konar opinberum stoðum og gæti greinst að eftir kynþætti, eftir aldurshopum, eftir kyni og svo framvegis.

Tengt efni [ breyta | breyta frumkoða ]

• Hernaðarlistin
• Niccolo Machiavelli
• Carl von Clausewitz
• Schelling point
• Precommitment
• Internality
• Egonomics
• Schelling kemur fram i sjonvarpsþattunum The Trap sem syndir voru a BBC .
• Vicarious problem solving

Tilvisanir [ breyta | breyta frumkoða ]

Heimildir [ breyta | breyta frumkoða ]

• Opinber ritaskra Geymt 25 desember 2010 i Wayback Machine
• Listi yfir greinar eftir Thomas Schelling sem hægt ma nalgast i gegnum JSTOR Geymt 17 mai 2011 i Wayback Machine

Tenglar [ breyta | breyta frumkoða ]

• Tilkynning um Nobelsverðlaunin i hagfræði 2005
• Nobelsfyrirlestur Schillers
• IDEAS/RePEc