Stafræn ljosmyndun er ljosmyndun með stafrænum ljosmyndavelum , sem nota myndflogu i stað filmu til að taka myndir.

Forsaga stafrænna myndavela [ breyta | breyta frumkoða ]

Stafrænar myndavelar eiga uppruna sinn að rekja til myndbandstækisins og voru þroaðar ut fra þeirri tækni. Myndbandstækið var fundið upp arið 1951 og virkar þannig að lifandi myndum er breytt i stafræn merki og vistaðar a segulband . Bæði sjonvarpsupptokuvelar og stafrænar myndavelar nota CCD (Charged Coupled Device) til að nema litbirtu og styrkleika. A 7. aratug 20. aldar hætti NASA að nota hliðstæð merki og hof notkun a stafrænum merkjum til að kortleggja yfirborð tunglsins og sendi þvi stafrænar myndir til jarðar . A þessum tima hof hið opinbera (i Norður-Ameriku ) að innleiða stafræna tækni og stuðlaði það að framforum i þroun a tækninni a bakvið stafrænnar mynda­toku.

Fyrstu stafrænu myndavelarnar [ breyta | breyta frumkoða ]

Arið 1972 fekk Texas Instruments fyrsta einkaleyfið a filmulausri myndavel en það var ekki fyrr en i agust 1981 að Sony gaf ut Sony Mavica , fyrstu stafrænu kyrrmyndavelina sem for a markað. Myndirnar voru vistaðar a mini disk og siðan settar i myndlesara sem var tengdur við sjonvarpsskja eða litaprentara . Þessi myndavel var samt ekki talin sonn stafræn myndavel þratt fyrir að hun hafi byrjað stafrænu myndavelabyltinguna þvi að þetta var myndbandsupptokuvel sem tok frystiramma. Myndavelarisinn Kodak hof þatttoku sina i kapphlaupinu i miðjum 8. aratugnum, stuttu eftir veitingu einkaleyfisins til Texas Instruments, og þroaði myndavelanemar sem umbreyttu ljosi i stafrænar myndir og arið 1986 tokst fyrirtækinu að finna upp fyrstu megamynddeplanemana sem gat vistað 1,4 milljonir mynddepla. Arið eftir gaf Kodak ut 7 vorur sem hofðu eitthvað með stafræna ljosmyndun að gera og arið 1990 þrouðu þeir Photo CD kerfið þar sem hægt var að setja stafrænar ljosmyndir a geisladisk til einfaldrar skoðunar.

Almennur markaður [ breyta | breyta frumkoða ]

Fyrstu stafrænu myndavelarnar sem komu a almennan markað sem hægt var að tengja við heimatolvu gegnum serialkapal voru Apple QuickTake 100 myndavelarnar þann 17. februar 1994 en Kodak var ari eftir og gaf ut Kodak DC40 myndavelina 28. mars 1995 . Kodak, asamt Kinko og Microsoft , hofu aðgerðir til að kynna stafrænu ljosmyndatæknina til almennings og setja upp soluturna þar sem folk gat buið til Photo CD geisladiska og ljosmyndir . IBM hof samstarf við Kodak um að þroa myndavelaskiptanet sem byggðist a Internetinu . Hewlett Packard var fyrsta fyrirtækið til að framleiða bleksprautuprentara sem prentuðu litmyndir og var það rusinan i pylsuendanum sem leyddi til þess að stafræna myndavelabyltingin naði til almennings.

Myndnemarnir [ breyta | breyta frumkoða ]

CCD myndnemarnir eru algengastir a meðal þeirra sem notaðir eru venjulega i stafrænum myndavelum. Þegar ljoseindir snerta yfirborð CCD nemans, þa orsakar það hreyfingu rafeinda og þær safnast i þettunum . Rafeindunum er siðan raðað eftir með venjulegum rafpulsum og numdar af rafras sem flytur rafeindirnar i hverjum depli i þetti, mælir og magnar upp rafspennuna. Þettarnir eru siðan tæmdir. Þessi tegund myndnema er miklu betri en ljosmyndafilma þar sem CCD nemarnir bregðast við 70% af ljosinu sem fellur a flotinn en ljosmyndafilman nær eingongu um tveim prosentustigum sem gerir það að verkum að fyrrnefndu nemarnir voru teknir upp af stjarnfræðingum .

Gagnageymslubunaður [ breyta | breyta frumkoða ]

Margir staðlar eru til yfir minniskortin sem geyma ljosmyndirnar stafrænt og eru þau misgoð. Oll þessi kort hafa mismunandi aðferðir til að geyma myndirnar en þær eru of margar til að rekja herna. I upphafi voru þessi kort afar litil miðað við það sem hægt er að fa i dag. Fyrir nokkrum arum fylgdi venjulega með eitt 4ja megabæta minniskort i stafrænum myndavelum sem var alls ekki nog en i dag er hægt að fa minniskort allt að 4 gigabæti að stærð, eða jafnvel með meira rymi en það.

Kostir stafrænnar ljosmyndunar [ breyta | breyta frumkoða ]

Helstu kostirnir við stafræna ljosmyndun er t.d. að hægt er að skoða myndirnar an þess að biða eftir að filmurnar eru framkallaðar og ef eitthvað er að myndinni, þa er hægt að taka aðra i staðinn. Fleiri kostir eru i boði eins og að eingongu þarf að borga fyrir prentun a myndunum sem takast, stafrænar geymsluaðferðir eru odyrari en a filmu, stafrænar myndavelar eru minni en jafn goðar myndavelar sem nota filmu, notkun a stafrænni myndavel reynist vera odyrari en venjuleg myndavel yfir lengri tima litið og CCD myndnemarnir geta numið innrautt ljos með þvi að breyta akveðinni stillingu a meðan venjulegar myndavelar þurfa serstaka filmu fyrir verkið. Siðast en ekki sist, þa er hægt að taka miklu fleiri myndir an þess að skipta yfir i annað minniskort og hefur geymsluplassið i stafrænum minniskortum verið að aukast verulega undanfarin ar.

Gallar stafrænnar ljosmyndunar [ breyta | breyta frumkoða ]

Þratt fyrir alla þessa yndislegu kosti, þa fylgja samt með gallar. Ollum tækjum fylgir orkunotkun og eru stafrænar ljosmyndir ekki enn þa hagnytar i þeim efnum. Þar að auki eru það mjog faar stafrænar myndavelar sem geta tekið betri myndir en odyrari venjulegar myndavelar. Stafræn tækni byður lika upp a misnotkun vegna þess að það er sifellt auðveldara að falsa myndir með faum verksummerkjum og gæti það t.d. grafið undan orðspori folks eða valdið oðrum skemmdarverkum.