John Richards Hicks (f. 8. april 1904 ? d. 20. mai 1989) var breskur hagfræðingur. Hann er talinn vera einn mikilvægasti og ahrifamesti hagfræðingur 20. aldarinnar. Helstu framlog Hicks til hagfræðinnar var eftirspurnarkenning hans og IS-LM modelið.

Arið 1972 vann hann nobelsverðlaunin i hagfræði saman með Kenneth Arrow fyrir framlag þeirra til kenninga varðandi jafnvægi i hagkerfum og velferðarkenningar. ^[1]

Ævi og storf [ breyta | breyta frumkoða ]

Hicks fæddist arið 1904 i Warwick a Englandi. ^[2] Hann var við nam i Clifton College a arunum 1917-1922 og við Balliol College, Oxford a arunum 1922?1926. Hann einblindi a stærðfræði a fyrsta ari sinu við Oxford en hann hafði einnig ahuga a sagnfræði og bokmenntum. Arið 1923 færði hann sig i heimspeki-, stjornmala- og hagfræði. Hann utskrifaðist með hæstu einkunn og sagði sjalfur hafa “enga fullnægjandi hæfni i neinu af þeim greinum” sem hann lærði. ^[3]

A arunum 1926 til 1935 kenndi Hicks hagfræði við London School of Economics . Hann byrjaði að kenna vinnumarkaðshagfræði en færði sig svo meira yfir i hagfræðigreiningu þar sem hann gat nytt ser stærðfræðikunnattu sina. Fra 1935 til 1938 kenndi hann við Cambridge haskola þar sem hann skrifaði mikilvægasta Value and Capital (1939). ^[4] 1938 til 1946 var hann professor við haskolann i Manchester þar sem hann einbeitti ser að rannsoknum i velferðarhagfræði. Arið 1946 sneri hann aftur til Oxford fyrst sem rannsakandi við Nuffield College (1946?1952), siðar sem professor i hagfræði (1952?1965) við Drummond og að lokum sem rannsakandi við All Souls College (1965?1971). ^[5]

Framlag til hagfræðinnar [ breyta | breyta frumkoða ]

Hicks hof sinn feril sem vinnumarkaðshagfræðingur og gaf ut bokina the Theory of wages (1932).

Þekktastur varð Hicks fyrir bok sina Verðmæti og Fjarmagn (e. Value and Capital) sem kom ut arið 1939. Bokin byggði a nytsemiskynningum og innleiddi greinarmun a staðgonguahrifum og tekjuahrifum fyrir einstaklinga. Skrif hans kynntu einnig almennu jafnvægiskenninguna (e. General equilibrium theory).

Frægasta framlag Hicks i þjoðhagfræði var IS-LM likanið. Likanið tulkaði kenningu John Maynard Keynes og lysti hagkerfinu sem jafnvægi a milli þriggja liða: fjarmagns, neyslu og fjarfestingar. ^[6]

Hicks afsannaði þa kenningu Marx að vinnusparandi tækniframfarir myndu endilega draga ur hlut vinnuafls i tekjum.

Einnig fann hann upp a leið til þess að reikna ut ahrif stefnubreytinga rikisstjorna og stakk upp a abatagreiningu sem ber saman abata þeirra sem græða a moti tapi þeirra sem biða lægri hlut. ^[7]

Verðmæti og Fjarmagn [ breyta | breyta frumkoða ]

Bokina Verðmæti og Fjarmagn birti Hicks arið 1939. I henni eru 19 kaflar og er bokinni skipt i inngang, fjora hluta og viðauka. Fyrsti hlutinn kallast kenningin um huglægt gildi (e. The theory of subjective value), sa næsti kallast heildarjafnvægi (e. general equilibrium theory), þriðji kaflinn Undirstoður efnahagsframfara (e. The foundations of economic dynamics) og loks virkni kraftmikils kerfis (e. The working of the dynamic system). Bokin byrjar með einfalt vandamal neytenda og dregur alyktanir utfra þvi: Neytandi hefur takmarkað magn fjar til þess að eyða i tvo hluti. Hofundur veltir upp spurningunni hvað akvarði magn af sitthvorum hlut sem neytandi kaupir? Takmorkin, sem sett eru a nytjafallið og eftirspurnarjafnvægi, utskyrir utgjaldaskorð neytendans. Þessi tilgata ytir undir fræðilega niðurstoðu verðbreytingar a einni af vorunum a þvi magni sem neytandinn neytir af hverri voru. Tilgatan utskyrir breytingu yfir i staðgonguahrif og tekjuahrif. ^[8]

Ahrif rannsokna a rekstrarhagfræði voru mikil og hugmyndir, sem kynntar voru i bokinni, þrouðu rekstrarhagfræði afram sem fræðigrein. Meðal annars syndi Hicks fram a að margt sem hagfræðingar trua a um virðiskenningu se hægt að finna ut an þess að nytjar seu mælanlegar. ^[7]

IS-LM likanið [ breyta | breyta frumkoða ]

IS-LM likanið eða Hicks-Hansen likanið er þjoðhagfræðilikan sem synir samband vaxta og eigna. IS-LM likanið utskyrir aðallega tvo hluti, i fyrsta lagi utskyrir það breytingu a þjoðartekjum (GNI) til skemmri tima þar sem verðlag breytist ekki og i oðru lagi utskyrir það breytingu a heildareftirspurnarferli. Þvi hentar þetta likan vel til þess að greina hagsveiflur og viðeigandi viðbrogð við þeim. ^[9]

Hicks þroaði likanið arið 1937 og siðar bætti Alvin Hansen við það. Likanið er stærðfræðileg framsetning a keynesiskum þjoðhagfræðikenningum. A fimmta aratug upp að miðjum attunda aratug 20. aldar var likanið megin tæki i þjoðhagfræði rannsoknum en siðan þa hefur það aðallega verið notað sem kennslutæki i þjoðhagfræði. ^[10]

Tilvisanir [ breyta | breyta frumkoða ]

1. ↑ ?The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1972“ . NobelPrize.org (bandarisk enska) . Sott 10. oktober 2022 .
2. ↑ John Creedy (2011). John and Ursula Hicks . Department of Economics, The University of Melbourne. ISBN   9780734044761 .
3. ↑ ?The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1972“ . NobelPrize.org (bandarisk enska) . Sott 10. oktober 2022 .
4. ↑ Science, London School of Economics and Political. ?Sir John Hicks“ . London School of Economics and Political Science (bresk enska) . Sott 10. oktober 2022 .
5. ↑ ?The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1972“ . NobelPrize.org (bandarisk enska) . Sott 10. oktober 2022 .
6. ↑ Hicks, John (1. desember 1980). ?IS-LM: An Explanation“ . Journal of Post Keynesian Economics . 3 (2): 139?154. doi : 10.1080/01603477.1980.11489209 . ISSN   0160-3477 .
7. ↑ ^{7,0 7,1} ?Sir John R. Hicks | British economist | Britannica“ . www.britannica.com (enska) . Sott 30. oktober 2022 .
8. ↑ John Hicks (1939, 2nd ed. 1946). Value and Capital: An Inquiry into Some Fundamental Principles of Economic Theory . Oxford: Clarendon Press.
9. ↑ Gordon, Robert J. (2009). Macroeconomics (11th ed. utgafa). Boston: Pearson/Addison-Wesley. ISBN   978-0-321-48551-9 . OCLC   173218791 .
10. ↑ An eponymous dictionary of economics : a guide to laws and theorems named after economists . Julio Segura, Carlos Rodriguez Braun. Cheltenham, UK: Edward Elgar Pub. 2004. ISBN   1-84542-360-7 . OCLC   58540216 .