Guðmundur Hannesson (f. 9. september 1866 - d. 1. oktober 1946 ) var islenskur læknir og frumkvoðull varðandi skipulagsmal og lyðheilsu og heilbrigðismal.

Ævi [ breyta | breyta frumkoða ]

Guðmundur var sonur Hannesar Guðmundssonar bonda a Guðlaugstoðum i Blondudal og Halldoru Palsdottur. Hann for i Lærða skolann og að loknu studentsprofi arið 1887 for hann til nams i Kaupmannahofn og lauk læknisprofi i januar 1894 . Hann var svo heraðslæknir i Skagafirði og sat a Sauðarkroki . Veturinn 1895- 1896 for hann erlendis i frekara nam og eftir vetrardvol i Kaupmannahofn varð hann heraðslæknir a Akureyri og var þar i 11 ar. Hann stofnaði felag lækna og gaf ut handskrifað læknablað a arunum 1902- 1904 . Arið 1907 flutti hann til Reykjavikur og varð heraðslæknir þar og kennari við Læknaskolann . Þegar Haskoli Islands var stofnaður varð hann professor i liffærafræði og heilbrigðisfræði . Guðmundur var rektor HI 1914- 1915 og 1924- 1925 en a þessum tima skiptust professorar skolans um að gegna embættinu.

Guðmundur var virkur i stjornmalum og varð arið 1907 formaður flokksstjornar Landvarnarflokksins . Hann var svo kosinn annar af tveimur alþingismonnum Hunvetninga arið 1914 en naði ekki kjori 1916 . Guðmundur var fyrstur til að stunda mannfræðirannsoknir og mannamælingar a Islandi. Guðmundur var frumkvoðull islenskra skipulagsmala. Rit hans Um skipulag bæja kom ut 1916.

Kona Guðmundar var Karolina Margret Sigriður Isleifsdottir.

Heimildir [ breyta | breyta frumkoða ]

• Guðmundur Hannesson, professor
• Læknablaðið 100 ara Guðmundur Hannesson
• Fyrsta skurðaðgerð Guðmundar Hannessonar professors
• Er til islensk þettbylishefð? Lesbok Morgunblaðsins, 03. mars (03.03.2001), Blaðsiða 12
• Petur Petursson. (2006). Deilan um Þyrna Þorsteins Erlingssonar?: Guðmundur Hannesson læknir gegn guðfræðingunum Joni Helgasyni og Haraldi Nielssyni. Ritroð Guðfræðistofnunar.
• Kristofer Eggersson, Truargagnryni og truleysingjar um aldamotin 1900, Sagnir - 1. tolublað (01.06.2009) bls. 45-46
• Anna Guðmundsdottir. (1974). Dr. Guðmundur Hannesson professor, bokarkafli bls. 83-108 i Faðir minn - læknirinn
• Guðmundur Hannesson. (1919). Skipulag sveitabæja. utgefandi Þorsteinn Gislason.