Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Fribourg
(
þyska
: Freiburg,
italska
: Friburgo,
retoromanska
: Friburg) er
kantona
i
Sviss
og er meirihluti ibua fronskumælandi.
Freiburg er attunda stærsta kantona Sviss með 1.621 km
2
. Hun liggur mjog vestarlega i landinu, með austurstrond
Neuchatelvatns
. Fribourg a eingongu land að tveimur oðrum kantonum:
Bern
fyrir norðan og austan og svo
Vaud
fyrir sunnan og vestan. Auk þess a Fribourg þrju litil landsvæði innan Vaud og eitt innan Bern. Norðarlega i kantonunni Freiburg er svo litið landsvæði sem tilheyrir Bern. Ibuar eru 273 þusund, sem gerir Freiburg að tiundu fjolmennustu kantonu Sviss. Hofuðborgin heitir somuleiðis
Fribourg
(Freiburg a þysku). Um 63% ibuanna eru fronskumælandi en 29% þyskumælandi.
Skjaldarmerki
kantonunnar er tviskiptur skjoldur. Fyrir ofan er svart og fyrir neðan er hvitt. Merki þetta kemur fyrst fram a
15. old
. Sagt er að Berthold IV af Zahringer-ætt, stofnandi borgarinnar Freiburg, hafi a leið sinni i gegnum heraðið sofið i skur. Sokum kulda huldi hann sig með teppum. En þegar hann vaknaði næsta morgun kom i ljos að teppin voru mjol- og kolasekkir. Þvi voru klæði hans svort að ofan og hvit að neðan.
Heraðið var lengi vel eign Burgund. Berchtold IV af Zahringer-ætt var hertoginn af Burgund a
12. old
og stofnaði hann friborgina Freiburg (Fribourg). Þegar Zahringer-ættin do ut
1218
, erfðu greifarnir af Kyburg heraðið. Þo var heraðið og borgin tengd Burgund og siðan Savoy allt til
1452
. Arið
1477
tok heraðið þatt i Burgund-striðinu og losaði sig endanlega við erlend yfirrað. Arið
1481
fekk það inngongu i svissneska sambandið og varð að tiundu kantonunni. Þegar
Frakkar
reðust inn i Sviss
1798
gafst Fribourg upp bardagalaust. Frakkar hurfu þaðan
1814
. Arið
1846
for truarstriðið fram i Sviss (
Sonderbundskrieg
). Fribourg gekk til liðs við
kaþolikka
, enda hofðu
siðaskiptin
aldrei farið fram i kantonunni. Sambandsher Sviss sigraði i striðinu, reðust inn i Fribourg og mynduðu nyja stjorn. Oll klaustur voru aflogð og allir jesuitar voru hraktir burt. En nyja stjornin varaði stutt.
1856
naðu kaþolikkar aftur voldum og umbyltu kantonunni eins og kirkjuvald. Mjog strangar reglur voru logleiddar. Sokum mikillar ihaldssemi for iðnvæðingin seint af stað i kantonunni en hun hofst ekki fyrr en upp ur
1870
.
Roð
|
Borg
|
Ibuafjoldi
|
Ath.
|
1
|
Freiburg
|
34 þusund
|
Hofuðborg kantonunnar
|
2
|
Bulle
|
18 þusund
|
|
3
|
Villars-sur-Glane
|
10 þusund
|
|