Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Með hugtakinu
austrænu retttrunaðarkirkjurnar
er att við þær kirkjudeildir sem einungis viðurkenna fyrstu þrju okumenisku kirkjuþingin ? Fyrsta Nikeu-þingið, Fyrsta þingið i Konstantinopel og þingið i
Efesos
. Kirkjudeildirnar afneita einnig þeim truarsetningum sem samþykktar voru við kirkjuþingið i Kalkedon 451. Þessar kirkjudeildir eru einnig nefndar
fornu austurkirkjurnar
. Þratt fyrir að nofnin ser snarlik eru austrænu retttrunaðarkirkjurnar algjorlega aðskildar fra þeim retttrunaðarkirkjum sem oft eru nefndar a islensku griska og russneska kirkjan.
Koptiska domkirkjan i Aswan i Egyptalandi, kennd við heilagan Mikael
Litið er a
koptisku retttrunaðarkirkjuna i Alexandriu
og pafa og patriarka þeirrar kirkju sem andlegan leiðtoga annarra austrænna retttrunaðarkirkna. Pafi og patriarki koptisku kirkjunnar hefur þo a engan hatt vald yfir hinum kirkjudeildunum, hvorki i andlegum ne veraldlegu efnum.
Klofningur austrænu retttrunaðarkirknanna fra þvi sem seinna varð
kaþolska kirkjan
og
retttrunaðarkirkjurnar i Grikklandi og slavnesku londunum
atti ser stað a
5. old
. Dioscorus pafi, patriarkinn i Alexandriu, neitaði að gangast undir þær samþykktir
kirkjuþingsins i Kalkedon
um
eðli
Jesus
sem sogðu um að hann hafði tvo eðli - guðlegt og mannlegt. Dioscorus og fylgismenn hans alitu þetta vera guðlast og nanast
nestorianisma
. Austrænu kirkjurnar eru þvi oft kallaðar ?Eineðliskirkjur“, þar sem þær alita að eðli Jesu hafi einungis verið eitt, guðlegt og mannlegt i einu. Kalkedon samþykktin segir eðli Jesu hafi verið tvo, guðlegt og mannlegt samtimis.
Þo deilurnar um eðli
Krists
hafi skipt miklu mali reði einnig deilur um stjornmal og kirkjulegt skipulag og stjornum miklu mali við klofninginn. Það var þo ekki fyrr en
518
að keisari
Justinus 1.
skipaði svo um, að oskum
patriarkans i Rom
, að allir prestar og biskupar kirkjunnar jatuðust undir samþykktir Kalkedon-þingsins og yrðu annars
bannfærðir
. Fra
525
hofu romversk yfirvold og kirkjudeildir sem þeim fylgdu að ofsækja alla þo sem ekki gengust undir þetta. Þessum ofsoknum a hendur austrænu kirkjunum lauk ekki fyrr en
islam
hafði lagt undir sig að mestu þau lond þar sem þær storfuðu i.
Fra
oðru Vatikan-þinginu
a sjounda aratug 20. aldar hefur samband austrænu kirknanna við kaþolsku kirkjuna batnað mjog.
Austrænu kirkjurnar hafa viða utbreiðslu, serlega i
Asiu
og
Afriku
. I
Armeniu
aðhyllast 94% ibuanna kirkjuna og 51% i
Eþiopiu
(kristnir menn eru þar 62% af ibuum). I
Eritreu
er hun jafn stor og islam með 50% ibua. I
Egyptalandi
tilheyrir minnihluti þessari kirkju (15%), i
Sudan
(3-5% prosentueiningar af þeim 15% sem eru kristnir i landinu) og i
Syrlandi
(2-3% prosentueiningar af þeim 10% sem eru kristnir i landinu). Kirkjudeildin er einnig fjolmenn i
Kerala
a
Indlandi
(8% prosentueiningar af þeim 23% sem eru kristnir i landinu).
Þessar kirkjur mynda truarsamfelag austrænu retttruarkirkjunnar:
Assyriska austurkirkjan
er stundum flokkuð með austrænu retttrunaðarkirkjunum þo það se alls ekki rett. Kirkjan starfaði aðallega i
Persiu
og sagði skipulagslega skilið við kirkjuna i
Romaveldi
um ar 400 og rauf allt samstarf eftir
kirkjuþingið i Efesos
431. Assyriska austurkirkjan fylgir kenningum
Nestoriana
sem er algjorlega hafnað af austrænu retttrunaðarkirkjunum.
