Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Ganga niður Bankastræti a fjorða aratugnum til stuðnings nasisma.
Þjoðernishreyfing Islendinga
(
ÞHI
) var islensk
stjornmalahreyfing
, stofnuð
1933
. Helstu leiðtogar hennar voru
Jon H. Þorbergsson
fra
Laxamyri
,
Eiður S. Kvaran
sagn- og mannfræðingur og frimerkjasalinn
Gisli Sigurbjornsson
. Þeir Eiður og Gisli hofðu baðir dvalist i
Þyskalandi
og orðið þar vitni að framgongu
nasista
. Aðalstefnumal hreyfingarinnar var að efla islenska menningu a þjoðlegum grundvelli og vernda kynstofn Islendinga. Mikilvægt þotti að utlendingar fengju ekki landvistarleyfi a Islandi, nema um serfræðinga væri að ræða i þeim greinum atvinnulifs, þar sem Islendingar reðu ekki yfir sambærilegum fræðingum. ÞHI var skipuð tveimur andstæðum hopum: annars vegar oanægðum
sjalfstæðis-
og
framsoknarmonnum
og hins vegar ungu folki sem hrifist hafði af þyska nasismanum.
[1]
Timaritið
Islenzk endurreisn
, sem kom ut arin 1933 og 1934, var helsta malgagn ÞHI.
Hreyfingin klofnaði 1934 og stofnuðu fylgjendur þysku nasistanna
Flokk þjoðernissinna
, en ÞHI lagði fljotlega niður stafsemi. Meginstefna flokksins var andstaða við
kommunista
og takmark
?þjoðernissinna væri alger utryming kommunista ... engir flokkar, aðeins sameinuð og sterk islenzk þjoð.“
?Takmark þjoðernisjafnaðarstefnunnar er að skapa Volksgemeinschaft ?þjoðarsamfelag, orjufandi þjoðarheild…Stettamunurinn a að hverfa og allur agreiningur, sem stafað getur af mismunandi uppeldi manna… I þvi skyni starfa hin storu æskulyðsfelog ?Hitlersæskufelogin … ?Ef þjoðin a að lifa, verður Marxisminn að deyja"
.
[2]
Þratt fyrir að
Gyðingahatur
væri eitt meginatriði i stefnu þyskra nasista skrifuðu flest malgogn islenskra þjoðernissinna litið um það. Hins vegar var
Gyðinga
stoku sinnum getið i tengslum við kommunisma.
Mjolnir
, malgagn
Felags þjoðernissinnaðra studenta
við
Haskola Islands
, skrifaði harðast a moti Gyðingum. Hins vegar var dyrkun a ollu ?islensku“ og kynþattahatur mikilvægur þattur i hugmyndafræðinni. Helstu malgogn þjoðernissinnaflokksins voru
Island
og
Akæran
.
Flokkur þjoðernissinna hætti að mestu storfum um
1940
en var formlega lagður niður
1944
þegar osigur Þjoðverja i
seinni heimsstyrjoldinni
var orðinn augljos. Flokkurinn bauð fram i Alþingiskosningum og bæjarstjornarkosningum og varð fylgi hans mest i bæjarstjornarkosningum i
Reykjavik
arið
1934
, 2,8%, en það voru samanlagt 399 atkvæði.
- Asgeir Guðmundsson (2009).
Berlinarblus: islenskir meðreiðarsveinar og fornarlomb þyskra nasista (2. utgafa)
. Reykjavik: Skrudda.
- Hrafn Jokulsson & Illugi Jokulsson (1988).
Islenskir nasistar
. Reykjavik: Takn.
- Þor Whitehead (1998).
Islandsævintyri Himmlers 1935-1937 (2. utgafa)
. Reykjavik: Vaka-Helgafell.