Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro .

La 1ma di marto esas la 60ma dio di la yaro (61ma en bisextila yari ) segun Gregoriala kalendario . Restas 305 dii til la fino di la yaro.

Dio [ redaktar | redaktar fonto ]

• Dio dil Heroi, en Paraguay .
• Dio di la Nedependo, en Bosnia e Herzegovina .

Eventi [ redaktar | redaktar fonto ]

• 293 - Imperiestri Valerius Diocletianus e Valerius Maximianus indikas Constantius Chlorus e Gaius Galerius kom cezari. To esas la komenco di la nomizita " Tetrarkeso ", konocata kom Quattuor Principes Mundi .
• 492 - Gelasius la 1ma divenas papo .
• 705 - Ioannes la 7ma divenas papo .
• 834 - Louis la 1ma, la pia restauresas kom imperiestro del Imperio di la Franki. Pos lua restauro, ilua filiulo Lothair la 1ma fugas a Burgundia .
• 1131 - Bela la 2ma (Vak), nevulo di Kalman, divenas rejulo di Hungaria . Ilu kronizesos ye la 28ma di aprilo sam yaro.
• 1565 - En Brazilia , Estacio de Sa fondas Rio de Janeiro .
• 1694 - Angla navo HMS Sussex e 12 plusa navi de lua floto sinkas che Mediteraneo . To produktas cirkume 1200 morti.
• 1700 - Germania e Dania-Norvegia adoptas Gregoriala kalendario .
• 1790 - Lego qua posibligas l'unesma demografiala kontado di Usa signatesas. ^[1]
• 1803 - Ohio divenas la 17ma Usana stato .
• 1836 - Texas deklaras nedependo de Mexikia .
• 1845 - John Tyler signatas lego qua posibligas Texas divenar stato di Usa .
• 1847 - Usana stato Michigan abolisas mortopuniso .
• 1867 - Nebraska divenas Usana stato.
• 1870 - Milito di Paraguay kontre Brazilia , Arjentinia ed Uruguay finas, pos la morto dil prezidanto Francisco Solano Lopez en kombato. Paraguay esas preske komplete devastata.
• 1920 - Miklos Horthy divenas regento di Hungaria .
• 1923 - Grekia adoptas Gregoriala kalendario .
• 1932 - Japonia proklamas Mandjuria nedependanta stato, kun Puyi kom imperiestro.
• 1943 - Juan Jose de Amezaga divenas prezidanto di Uruguay .
• 1949 - Indonezia kaptas Yogyakarta de Nederlandani .
• 1954 - Armeal interveno finas en Siria , e Hashim al-Atassi itere divenas prezidanto. Sabri al-Asali divenas chefministro.
• 1954 - Usa probas hidrogena bombo che atolo Bikini . ^[2]
• 1957 - U Nu divenas chefministro di Burma .
• 1961 - Uganda recevas propra guvernerio e l'unesma elekti eventas en la lando.
• 1975 - En Australia , eventas l'unesma transmiso di televiziono en koloro .
• 1985 - En Uruguay , demokratio riestablisesas, kande prezidanto elektita Julio Maria Sanguinetti asumas la povo.
• 1986 - En Brazilia , Jose Sarney anuncas plano Cruzado , ekonomiala programo por kontrolar inflaciono .
• 1992 - En Bosnia e Herzegovina , mohamedani e Kroati votas por nedependo. Interna milito komencas.
• 1994 - Sudafrika transferas la suvereneso sur Walvis Bay a Namibia .
• 1995 - En Polonia , chefministro Waldemar Pawlak renuncas. Ex-komunista Jozef Oleksy sucedas lu.
• 1999 - La pakto pri abnego dil uzo dil landala torpedi efikeskas.
• 1999 - En Zambia , Lusaka , bombo destruktas ambasado di Angola .
• 1999 - En Uganda , le Hutu mortigas ok turisti.
• 2000 - Finlando adoptas nova konstituco .
• 2002 - Spaco-paromo Columbia lansesas. Inter altra skopi, lua kruo sorgos kosmala teleskopo Hubble .
• 2007 - Tornadi frapas la sudo di Usa e produktas adminime 20 morti.
• 2016 - En Usa , 11 stati votas por selektar la kandidati de Republikana e Demokrata partisi a la prezidanteso di Usa. ^[3]

Naski [ redaktar | redaktar fonto ]

• 1105 - Rejulo Alfonso la 7ma di Leon e Kastilia (m. 1157)
• 1445 - Sandro Botticelli , Italiana piktisto (m. 1510)
• 1456 - Rejulo Ulaszlo la 2ma de Hungaria (m. 1516)
• 1683 - Tsangyang Gyatso , la 6ma dalai-lamao (m. 1706)
• 1807 - Wilford Woodruff , prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (m. 1898)
• 1810 - Frederic Chopin , Polona-Franciana kompozisto e pianisto (m. 1849)
• 1812 - Nicolae Cre?ulescu , chefministro di Rumania (m. 1900)
• 1839 - Luigi Pelloux , chefministro di Italia (m. 1924)
• 1858 - Georg Simmel , Germana filozofo e sociologo (m. 1918)
• 1877 - Mary Elizabeth Price , Usana piktistino (m. 1965)
• 1886 - Oskar Kokoschka , Austriana piktistulo e poeto (m. 1980)
• 1892 - Ryunosuke Akutagawa , Japoniana skriptisto (m. 1927)
• 1904 - Glenn Miller , Usana muzikistulo ed orkestrestro (m. 1944)
• 1906 - Ph?m V?n đ?ng , chefministro di Vietnam (m. 2000)
• 1906 - Abdus Sattar , prezidanto di Bangladesh (m. 1985)
• 1910 - David Niven , Britanian aktoro (m. 1983)
• 1910 - Archer John Porter Martin , Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2002)
• 1913 - Olafur Johannesson , chefministro di Islando (m. 1984)
• 1918 - Joao Goulart , prezidanto di Brazilia (m. 1976)
• 1922 - Ichak Rabin , chefministro di Israel (m. 1995)
• 1927 - Harry Belafonte , Usan aktoro e kantisto
• 1931 - Lamberto Dini , chefministro di Italia
• 1937 - Thomas Cornell , Usana piktisto (m. 2012)
• 1944 - Roger Daltrey , Britaniana kantisto e kompozisto ( The Who )
• 1947 - Alan Thicke , Kanadan aktoro (m. 2016)
• 1955 - Denis Mukwege , mediko di la Demokratial Republiko Kongo, Nobel-laureato pri paco
• 1956 - Dalia Grybauskait? , prezidantino di Lituania
• 1963 - Thomas Anders , Germana kantisto ( Modern Talking )
• 1964 - Ibrahim Mohamed Solih , prezidanto di Maldivi
• 1969 - Javier Bardem , Hispan aktoro
• 1981 - Ana Hickmann , Braziliana manekinino e prizentisto di televiziono
• 1981 - Will Power , Australian automobilisto
• 1987 - Kesha , Usana kantistino
• 1987 - Anne Schafer , Germana tenisistino
• 1989 - Dzmitriy Jirmont , Bielorusiana tenisistulo
• 1989 - Carlos Vela , Mexikiana futbalisto
• 1991 - Marat Adjiniyazov , Kirgiziana futbalistulo
• 1994 - Justin Bieber , Kanadana kantisto
• 1996 - Ye Shiwen , Chiniana natistino

Morti [ redaktar | redaktar fonto ]

• 492 - Papo Felix la 3ma
• 965 - Papo Leo la 8ma
• 1868 - Jozef Simmler , Polona piktisto (n. 1823)
• 1870 - Francisco Solano Lopez , prezidanto di Paraguay (n. 1827)
• 1890 - Rafael Campo Pomar , prezidanto di Salvador (n. 1813) ^[4]
• 1897 - Jules de Burlet , chefministro di Belgia (n. 1844)
• 1910 - Jose Domingo de Obaldia , prezidanto di Panama (n. 1845)
• 1911 - Jacobus Henricus van 't Hoff , Nederlandana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1852)
• 1914 - Carlos Felipe Morales Languasco , prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1867)
• 1925 - Ramon Pichot , Franca piktisto (n. 1871)
• 1938 - Gabriele D'Annunzio , Italiana skriptisto, heroo e politikistulo (n. 1863)
• 1958 - Giacomo Balla , Italiana piktisto (n. 1871)
• 1968 - Leroy De Maistre , Australiana piktisto (n. 1894)
• 1981 - Roberto Francisco Chiari Remon , prezidanto di Panama (n. 1905)
• 1983 - Arthur Koestler , Austriana skriptisto (n. 1905)
• 1995 - Georges J. F. Kohler , Germana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1946)
• 2012 - Lucio Dalla , Italiana kantisto ed aktoro (n. 1943)
• 2019 - Jares Alfioraw , Bielorusa-Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
• 2020 - Ernesto Cardenal , Nikaraguana sacerdoto e poeto (n. 1925)
• 2023 - Just Fontaine , Franca futbalisto (n. 1933)

Referi [ redaktar | redaktar fonto ]