Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro .

La 14ma di septembro esas la 257ma dio di la yaro (258ma en bisextila yari ) segun Gregoriala kalendario . Restas 108 dii til la fino di la yaro.

Dio [ redaktar | redaktar fonto ]

Eventi [ redaktar | redaktar fonto ]

• 14 - Domitianus sucedas lua fratulo Titus kom imperiestro di Romana imperio . Diferanta de ilua du precedinti, il ne esas soldato, e probos plufortigor monarkio .
• 786 - Harun al-Rashid divenas kalifo di Baghdad . Ilu nominas lua fratulo Salim Yunisi kom guberniestro di Sindh .
• 791 - Alfonso la 2ma , filiulo de Fruela la 1ma , divenas rejo di Asturia . Ilu transferas lua chef-urbo ad Oviedo .
• 919 - Rejulo Niall Glundub mortas dum batalio kontre Vikingi en Dublin .
• 1752 - En Britania , Gregoriala kalendario (propozita dal Papo Gregorius la 13ma en 1582) adoptesas, remplasigante Juliala kalendario . La sequanta dio a la 2ma di septembro esas la 14ma di septembro.
• 1774 - En Nova-Hampshire , la fuorto William and Mary invadesas. Rebeli spolias granda quanto di pulvero e mikra armi.
• 1901 - Theodore Roosevelt asumas la prezidanteso di Usa pos l'asasino di William McKinley . Roosevelt novigos l' ekonomiko , ferovoyi , protekto di naturo e puerala laboro.
• 1917 - Rusia divenas republiko .
• 1944 - Duesma mondomilito : paco inter Soviet-Uniono e Finlando komencas.
• 1944 - Duesma mondomilito: Maastricht divenas l'unesma urbo en Nederlando libera de Germana okupado.
• 1957 - General asemblo dil Unionita Nacioni kondamnas Sovietian interveno en Hungaria .
• 1975 - Papo Paulus la 6ma kanonizas l'unesma Usana santo, Elizabeth Ann Seton .
• 1979 - En Afganistan , prezidanto Mohammad Taraki asasinesas. Hafizullah Amin kaptas la povo.
• 1986 - En Polonia politikala karcerani, di qui multa homi de Sindikato Solidareso , amnestiesas.
• 1988 - Uragano Gilbert efektigas granda destruktado en Jamaika .
• 2001 - Usa publikigas la nomi di la teroristi suspektita pri l'atako ye la 11ma di septembro .
• 2003 - Estonia aprobas, per plebicito, membreskar l' Europana Uniono .
• 2018 - Uragano Florence frapas l'esto di Usa (nome Nordal e Sudal Karolina ) e produktas adminime 12 morti. ^[1]
• 2019 - Du refinerii di petrolo de Saudi Aramco en Saudi-Arabia bombardesas per dronei *. La bombardi efektigas incendii. Militanti Houthi de Yemen asumas l'autoresi del ataki. ^[2]
• 2020 - En London , Rejala Astronomiala Akademio ( Royal Astronomical Society ) anuncas la deskovro dil gaso fosfano (PH ₃ ) che l'atmosfero di Venuso . To indikas la posibla existo di mikrobala vivo en la planeto. ^[3]

Naski [ redaktar | redaktar fonto ]

• 1486 - Heinrich Cornelius Agrippa , Germana kemiisto (m. 1535)
• 1580 - Francisco de Quevedo , Hispana skriptisto (m. 1645)
• 1769 - Alexander von Humboldt , Germana naturalisto (m. 1859)
• 1791 - Franz Bopp , Germana linguisto (m. 1857)
• 1847 - Dimitar Grekov , chefministro di Bulgaria (m. 1901)
• 1849 - Ivan Pavlov , Rusa ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1936)
• 1859 - J?nis ?akste , prezidanto di Latvia (m. 1927)
• 1864 - Robert Cecil , Britaniana diplomacisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1958)
• 1883 - Richard Gerstl , Austriana piktisto (m. 1908)
• 1886 - Jan Masaryk , Chekoslovakiana politikisto (m. 1948)
• 1913 - Jacobo Arbenz , prezidanto di Guatemala (m. 1971)
• 1914 - Lida Baarova , Chekian aktorino (m. 2000)
• 1920 - Lawrence Klein , Usana ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2013)
• 1928 - Humberto Maturana , Chiliana ciencisto (m. 2021)
• 1929 - Larry Collins , Usana skriptisto (m. 2005)
• 1936 - Ferid Murad , Usana mediko e farmakologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino
• 1951 - Frederick Duncan Haldane , Britaniana fizikisto, Nobel-laureato
• 1951 - Arrigo Barnabe , Braziliana kompozisto, kantisto ed aktoro
• 1956 - Kostas Karamanlis , chefministro di Grekia
• 1964 - Akylbek Japarov , chefa ministro di Kirgizistan
• 1965 - Dmitri Medvedev , prezidanto di Rusia
• 1967 - Valeri Zaharevich , Rusiana skermistulo
• 1974 - Hicham El Guerrouj , Marokan atleto pri 1500-metra e 5000-metra kurado
• 1983 - Amy Winehouse , Britaniana kantistino (m. 2011)
• 1987 - Aliaxandr Buri , Bielorusiana tenisistulo

Morti [ redaktar | redaktar fonto ]

• 775 - Imperiestro Konstantinus la 5ma di Bizanco (n. 718)
• 891 - Papo Stefanus la 5ma (nasko-dato nekonocata)
• 1523 - Papo Adrianus la 6ma (n. 1459)
• 1321 - Dante Alighieri , Italiana poeto (n. 1265)
• 1712 - Giovanni Cassini , Franc astronomo (n. 1625)
• 1743 - Nicolas Lancret , Franca piktisto (n. 1690)
• 1851 - James Fenimore Cooper , Usana skriptisto (n. 1789)
• 1852 - Arthur Wellesley , chefministro di Unionita Rejio (n. 1769)
• 1901 - William McKinley , prezidanto di Usa (n. 1843)
• 1905 - Pierre Savorgnan de Brazza , Italian-Franciana explorero (n. 1852)
• 1927 - Isadora Duncan , Usana dansistino (n. 1877)
• 1931 - Tom Roberts , Angla-Australiana piktisto (n. 1856)
• 1937 - Toma? Masaryk , unesma prezidanto di Chekoslovakia (n. 1850)
• 1948 - Constantin Angelescu , chefministro di Rumania (n. 1869)
• 1966 - Cemal Gursel , prezidanto di Turkia (n. 1895)
• 1979 - Nur Muhammad Taraki , prezidanto di Afganistan (n. 1917)
• 1980 - Maxwell Bates , Kanadan arkitekto e piktisto (n. 1906)
• 1982 - Kristjan Eldjarn , prezidanto di Islando (n. 1916)
• 1982 - Grace Kelly , Usan aktorino e princino di Monaco ^[4] (n. 1929)
• 1989 - Perez Prado , Kubana kompozisto (n. 1916)
• 1998 - Yang Shangkun , prezidanto di Popul-Republiko Chinia (n. 1907)
• 2009 - Patrick Swayze , Usan aktoro e kantisto (n. 1952)
• 2011 - Rudolf Mossbauer , Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1929)
• 2014 - Miroslav Hlinka , Chekiana e Slovakiana hokeisto (n. 1972)
• 2022 - Irene Papas , Greka cinem-aktorino ^[5] (n. 1926)

Referi [ redaktar | redaktar fonto ]