Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Nagsasabtan
:
35°N
103°E
/
35°N 103°E
/
35; 103
Republika ti Tattao iti Tsina
中?人民共和?
Zh?nghua Renmin Gongheguo
|
---|
|
Nailian a kanta:
|
|
Kapitolio
| Beijing
39°55′N
116°23′E
/
39.917°N 116.383°E
/
39.917; 116.383
|
---|
Kadakkelan a siudad
| Shanghai
[1]
[2]
|
---|
Opisial a sasao
| Moderno a Pagalagadan a Mandarin
(wenno Putonghua)
[3]
|
---|
Mabigbig a rehional a sasao
| Mongoliano
,
Tibetano
,
Uyghur
,
Zhuang
, ken
dagiti dadduma pay
|
---|
Opisial a naisuratan
a pagsasao
| Maisasao nga Intsik
|
---|
Opisial a naisuratan
| Naipalaka nga Intsik
[3]
|
---|
Grupgrupo ti etniko
| 91.51%
Han
;
[4]
55 a maibigbigan a minoridad
|
---|
Nagan dagiti umili
| Intsik
|
---|
Gobierno
| Nominal
Marxist?Leninist
agmaymaysa nga estado
[5]
[a]
|
---|
|
| Xi Jinping
|
---|
| Li Qiang
|
---|
| Xi Jinping
|
---|
| Zhao Leji
|
---|
| Wang Huning
|
---|
|
Lehislatura
| Nailian a Kongreso dagiti Tattao
|
---|
|
|
| 221 BC
|
---|
| 1 Enero 1912
|
---|
| 1 Oktubre 1949
|
---|
|
|
? Dagup
| 9,640,821 km
2
(3,722,342 sq mi)
[c]
wenno 9,671,018 km²
[c]
(
Maika-3/Maika-4
)
|
---|
? Danum (%)
| 2.8
[d]
|
---|
|
? Senso idi 2010
| 1,339,724,852
[4]
(
Umuna
)
|
---|
? Densidad
| 139.6/km
2
(361.6/sq mi) (
Maika-53
)
|
---|
GDP
(
PPP
)
| Karkulo idi 2011
|
---|
? Dagup
| $11.316 trilion (
Maika-2
)
|
---|
? Tunggal maysa a tao
| $8,394 (
Maika-91
)
|
---|
GDP
(nominal)
| Karkulo idi 2011
|
---|
? Dagup
| $6.988 trilion (
Maika-2
)
|
---|
? Tunggal maysa a tao
| $5,184 (
Maika-90
)
|
---|
Gini
(2012)
| 55.0
[6]
[7]
nangato
|
---|
HDI
(2013)
| 0.719
[8]
nangato
·
Maika-91
|
---|
Kuarta
| Renminbi
(yuan) (¥) (
CNY
)
|
---|
Sona ti oras
| UTC
+8
(
Pagalagadan ti Oras ti Tsina
)
|
---|
Pormat ti petsa
| yyyy-mm-dd
or
yyyy
年
m
月
d
日
(
CE
;
CE-1949
)
|
---|
Pagmanehuan
| kanawan, mailaksid idiay Hong Kong ken Macau
|
---|
Kodigo ti panagtawag
| +86
[c]
|
---|
TLD ti internet
| .cn
[c]
.中國
[9]
.中?
|
---|
a.
^
Nalaka a karakterisasion iti
politikal a patakder
manipud iti panawen a 1980 ket saanen a mabalin.
b.
^
Ti
Sekreatario Heneral ti Partido Komunista ti Tsina
(wenno
Mangipangulo
sakbay idi 1982) ket isu daytoy ti kangatuan a ranggo ti kameng ti partido ken ti kaunaan a kameng ti
Politburo
.
[10]
c.
^
9,598,086 km
2
(3,705,842 sq mi) saan a mairaman dagiti naisuppiatan a teritorio.
9,640,821 km
2
(3,722,342 sq mi) Mairanan dagiti inadministro a lugar iti Tsina a (
Aksai Chin
ken
Trans-Karakoram Tract
, dagitoy a dua ket maalala a teritorio babaen ti India), ti Taiwan ket saan a nairaman.
[11]
d.
^
Pakaammo para iti kangrunaan a daga ti Tsina laeng. Hong Kong, Macau, ken dagiti teritorio a naisakup babaen ti Republika iti Tsina (Taiwan) ket saan a nairaman.
|
Ti
Tsina
[12]
(
;
Insik
:
中?
;
pinyin
:
Zh?ngguo
; kitaen pay ti
Nagnagan ti Tsina
), opisial a ti
Republika ti Tattao iti Tsina
(
PRC
), ket maysa a naturay nga estado a mabirukan idiay
Daya nga Asia
. Daytoy ti
kaaduan ti populasion a pagilian
, nga adda ti
populasion ti sumurok a 1.3 bilion
. Ti PRC ket maysa nga
agmaymaysa a partido nga estado
a tinurturayan babaen ti
Partido Komunista
, a ti
tugaw iti gobierno
ket adda idiay kapitolio a siudad ti
Beijing
.
[13]
[14]
Daytoy ket nagsansanay to panagturay kadagiti sumurok a 22 a
probinsia
, dagiti lima nga
autonomo a rehion
, dagiti uppat a
dagus a natengtengngel a munisipalidad
(Beijing,
Tianjin
,
Shanghai
, ken
Chongqing
), ken dagiti dua a bukod a nagturturay nga
espesial nga administratibo a rehion
(
Hong Kong
ken
Macau
).
[15]
Ti PRC ket mangtuton pay ti
Taiwan
? a tinengtengngel baban ti
Republika ti Tsina
(ROC), ti sabali nga entidad ti politika ? a kas bukodna a
maika-23 a probinsia
, ti maysa a kontrobersial a pangtunton gapu ti narikut a
politikal a kasasaad ti Taiwan
ken ti saan pay a nabanagan a
Sibil a Gubat ti Insik
.
Daytoy ket sumakop ti agarup a 9.6 riwriw a kuadrado kilometro, ti Tsina ket isu ti
maikadua a kadakkelan a pagilian babaen ti kalawa ti daga
,
[16]
ken ti
maiaktlo wenno maikapat a kadakkelan babaen ti dagup a kalawa
, depende iti panangilawlawag iti dagup a kalawa.
[17]
Ti langa ti daga ti Tsina ket nawatiwat ken agdumaduma, nga adda dagiti
estepa a kabakiran
ken dagiti desierto ti
Gobi
ken ti
Taklamakan
a mangsaksakop kadagiti namaga nga amianan ken amianan a laud nga asideg ti
Mongolia
ken Tengnga nga Asia, ken dagiti
subtropiko
a kabakiran nga ad-adu kadagiti nabasbasa nga amianan idiay asideg ti Abagatan a daya nga Asia. Ti langa ti daga ti akinlaud a Tsina ket nagubsang ken agpangato, nga adda ti
Himalaya
,
Karakoram
,
Pamir
ken kabambantayan ti
Tian Shan
a mangsina ti Tsina iti Abagatan ken Tengnga nga Asia. Dagiti karayan ti
Yangtze
ken
Duyaw
, ket isu dagitoy ti
maikatlo ken maikainnem a kaatiddogan iti lubong
, ken adda dagiti taudanda idiay
Tibetano a Banak
ken agtultuloy idiay napusek a nataengan iti akindaya nga aplaya. Ti pantar ti Tsina iti igid ti Taaw Pasipiko ket 14,500 kilometro (9,000 mi) ti kaatiddogna ken nabeddengan babaen dagiti baybay ti
Bohai
,
Duyaw
,
Daya
ken
Baybay Abagatan Tsina
.
Luglugar a kabangibang iti Tsina
|
---|
|