Santa
Sabela de Hungria
[
1
]
ou
Isabel de Hungria
(en
hungaro
:
Szent Erzsebet
, en
aleman
:
Elisabeth von Thuringen
), nada en
Pozsony
,
Reino de Hungria
o
7 de xullo
de
1207
e finada en
Marburgo
,
Landgraviato
de
Turinxia
o
17 de novembro
,
1231
, foi filla do rei
Andre II
o
Hierosolimitano
(1175?1235) e a sua muller
Xertrude de Andechs-Merania
(asasinada en 1213). Isabel quedou viuva sendo ainda nova, dedicou a sua riqueza aos pobres, construiu hospitais e ali atendeu persoalmente aos necesitados. A partir da sua canonizacion en
1236
converteuse nun simbolo de caridade cristia para toda Europa, estendendose o seu culto moi rapidamente e profundamente desde os territorios xermanicos, polacos, hungaros, checos, ate os italianos, ibericos e franceses.
Isabel naceu en
1207
, froito do matrimonio entre o rei
Andre II de Hungria
e a sua esposa
Xertrude de Merania
. A sua nai era irma da relixiosa que posteriormente sera conecida como
santa Eduviges de Silesia
. Isabel creceu na corte hungara xunto aos seus irmans os principes
Bela
,
Coloman
e
Andre
. En
1215
o seu pai tomou unha nova esposa dous anos despois do asasinato da sua nai, e naceu unha unica filla,
Violante de Hungria
(a posterior esposa do rei
Xaime I de Aragon
). En
1221
Isabel casou co
landgrave
Luis de Turinxia-Hesse
e segundo os rexistros e lendas, o matrimonio estivo caracterizado por un amor correspondido e felicidade. A Luis non lle preocupaba demasiado a reparticion da sua riqueza entre os pobres que Isabel adoitaba levar a cabo, xa que cria que o labor caritativa da sua esposa traerialle unha recompensa eterna; veneralla en
Turinxia
como santa. Luis foi un aliado proximo e defensor acerrimo dos
Hohenstaufen
, e en particular do emperador xermanico Frederico II, polo cal na primavera de
1226
, cando Turinxia viuse arrasada por inundacions, fame e unha
praga
, Luis representou a
Frederico II
na
Dieta de Cremona
. Nesta ocasion, Isabel asumiu o control dos seus asuntos e repartiu esmolas por todo o seu territorio, incluso dando vestidos e adornos da corte aos pobres. Debaixo do castelo de Wartburgo, fixo construir un hospital con 28 camas, e visitaba todos os dias aos enfermos para atendelos. Nesa mesma epoca, o
inquisidor
Konrad von Marburg
converteuse no seu director espiritual.
A vida de Isabel cambiou radicalmente cando Luis morreu por mor da praga o
11 de setembro
,
1227
, en Otranto,
Italia
cando se dirixia a unirse a
Sexta Cruzada
conducida por Frederico II. Poucos dias despois, o
29 de setembro
, Santa Isabel deu a luz a sua filla, a beata
Xertrude de Altenberg
, a cal foi enviada a un claustro das monxas Premonstratenses xunto a Wetzlar, onde foi criada como relixiosa e morreu a unha idade avanzada como abadesa en
1300
.
Isabel morreu en Marburgo, ben debido a esgotamento fisico ou a unha enfermidade, cando contaba so 24 anos de idade. Foi canonizada polo papa
Gregorio IX
en
1235
, achandose presente na cerimonia o propio emperador
Frederico II Hohenstaufen
. A sua carta papal pode verse no
Schatzkammer
da Deutschordenskirche en Viena, Austria. O dia de
Pentecostes
(28 de maio) do ano 1235, durante a cerimonia de canonizacion, chamoulla "a muller mais grande da Idade Media alema". O seu corpo colocouse sobre un magnifico altar dourado ? que hoxe ainda pode visitarse ? na
Elisabethkirche
(Igrexa de Santa Isabel, en aleman) en Marburgo. Agora e unha igrexa protestante, pero conta con espazos reservados a fe catolica. Marburgo converteuse no centro da
Orde Teutonica
, que adoptou a Santa Isabel como a sua segunda patroa. A Orde permaneceu en Marburgo ata que
Napoleon I de Francia
disolveuna en
1803
.
O culto a santa Isabel estendeuse moi rapidamente xusto despois da sua canonizacion, adoptandose en territorios xermanicos, hungaros, polacos e checos. O nome de Isabel cobrou enorme popularidade tras isto e nos territorios ibericos. Tras o matrimonio de
Violante de Hungria
e
Xaime I de Aragon
, converteuse nun dos nomes espanois mais tradicionais entre a monarquia e a xente comun por igual.
Logo do matrimonio da princesa Maria (a filla do rei
Estevo V de Hungria
) con
Carlos II de Napoles e Sicilia
en 1270, o culto de Santa Isabel estendeuse igualmente con gran forza aos territorios italianos, quedando numerosos frescos sobre o seu ciclo de lendas como o do domo de Santa Maria Donna Regina Nuova.
Case inmediatamente despois da sua morte, Santa Isabel pasou a ser unha santa patroa da Orde dos Cabaleiros Teutonicos xunto a
Virxe Maria
e
San Xurxo
.
Tamen e patroa da Orde Franciscana Segrar (antigamente conecida como
Terceira Orde Franciscana
ou
Venerable Orde Terceira de San Francisco
) xunto con San Luis, Rei de Francia. Santa Isabel mantivo durante anos frecuente trato cos irmans franciscanos da zona e, unha vez abandonada a vida da Corte, chegou a profesar a Regra franciscana e instituir unha fraternidade xunto con catro companeiras, anteriormente as suas serventas.
[
2
]
A capela mais pequena do mundo (de 1,96
metros cadrados
) esta dedicada a Santa Isabel de Hungria e atopase no monumento
Castelo de Colomares
de
Benalmadena
,
provincia de Malaga
,
Espana
.
Santa Isabel de Hungria e a Santa Patroa da cidade de
Bogota
, capital da
Republica de Colombia
.
E a patroa das enfermeiras en Espana. Celebrase a sua festa e Dia das Enfermeiras en Espana o 17 de novembro.
[
3
]
Santa Isabel adoitase representar comunmente como unha dama vestida con roupaxes reais e coroa cargando un cesto cheo de rosas. Isto e unha alegoria ao milagre das rosas que ocorreu cando estaba a obsequiar pan aos pobres e foi sorprendida polo seu cunado Conrado de Turinxia. Para que non tivese que mentir, ou fose castigada polo nobre xermanico, segundo a lenda Deus fixo converter o contido do cesto en rosas.
Igualmente e comun achar representacions de Santa Isabel, onde esta rodeada de xente pobre ou enferma, ainda que case como motivo fixo achase o cesto cheo de rosas ou de hogazas de pan.