O
Oder
(en
aleman
Oder
, en
polaco
e
checo
Odra
,
sorabo
Wodra
) e un rio europeo de 866 km de lonxitude, que atravesa a
Republica Checa
,
Polonia
e mais
Alemana
, ate desaugar no
mar Baltico
.
Tomando o seu nacemento desde a fonte do seu afluente, o
Warthe
, a lonxitude seria de 1.045 km. Dos 854 km de percorrido do rio, aproximadamente 112 km transcorren na Republica Checa e 742 km en Polonia (dos que 187 km marcan fronteira entre este pais e Alemana). Dos 118.861 km² da area da conca hidrografica do Oder, corresponden 106.056 a territorio polaco (89 %), 7.217 km² a Republica Checa (6 %), e 5.587 km² a Alemana (5 %).
O Oder nace en
Fidl?v Kopec
(en aleman
Lieselberg
) nos Alpes Moravos (
Odergebirge
), un ramal da cadea dos
Montes Sudetes
, na Republica Checa, non lonxe da cidade de
Olomuc
(aleman
Olmutz
). Desde ai dirixese para o norte, sinalando, en parte, augas abaixo de
Ostrava
(aleman
Ostrau
) os limites entre a
Moravia
checa e a
Silesia
polaca. Unha vez na Silesia, toma, paulatinamente, en direccion para noroeste, atravesando entre outras a importante cidade de
Wrocław
(a antiga
Breslau
dos alemans).
En
Ratzdorf
recibe as augas do
Neisse
(polaco
Nysa
), que desde o norte de
Guben
marca a fronteira entre Polonia e
Brandeburgo
. Desde ai, xa o Oder sinala a fronteira con Alemana ate as proximidades de Schwedt. Neste tramo pasa polas cidades de
Frankfurt an der Oder
,
Słubice
e
Kostrzyn nad Odr?
(
Kustrin
en aleman). Entre
Schwedt
e
Gartz
o Oder dividese en dous brazos: o
Oder Occidental
(polaco
Odra Zachodnia
) e
Oder Oriental
(
Odra Wschodnia
). O primeiro marca a fronteira desde
Mescherin
, mentres o segundo corre polo territorio polaco. A pendente, nos derradeiros 30 km do rio ate
Szczecin
(aleman
Stettin
), e apenas dalguns centimetros. Atravesa
Police
e desemboca no
Mar Baltico
, no que os alemans chaman Golfo de Stettin (Stettiner Haff).
O Oder ten numerosos afluentes, dos que sen dubida destaca o Warta, cos seus 808 km. Velai unha lista, na que se indica en primeiro lugar o nome aleman, e a continuacion en linguas eslavas (checo e polaco); indicase tamen a lonxitude:
Pola esquerda
- Oppa (ch. Opava, pol. Opawa): 109,2 km
- Zinna (pol. Psina): 50 km
- Hotzenplotz (ch. Osoblaha, pol. Osobłoga): 96 km
- Glatzer Neiße (pol. Nysa Kłodzka): 195 km
- Ohle (pol. Oława): 91,7 km
- Lohe (pol. ?l?za): 78,6 km
- Schweidnitzer Weistritz (pol. Bystrzyca ?widnicka): 95 km
- Katzbach (pol. Kaczawa): 98 km
- Bober (pol. Bobr): 268 km
- Lausitzer Neiße (ch. Lu?icka Nisa, pol. Nysa Łu?ycka): 252 km
- Welse
- Alte Oder: 49 km
- Gunica
Pola dereita:
- Olsa (ch. Ol?e, pol. Olza): 83 km
- Raude (pol. Ruda): 50 km
- Birawka (pol. Bierawka): 50 km
- Klodnitz (pol. Kłodnica): 76 km
- Malapane (pol. Mała Panew): 132 km
- Weide (pol. Widawa): 103 km
- Bartsch (pol. Barycz): 133
- Pleiske (pol. Pliszka): 56 km
- Eilang (pol. Ilanka): 52 km
- Warthe
(pol. Warta): 808 km
- Mietzel (pol. My?la): 96 km
- Kuritz (pol. Kurzyca)
- Rohrike (pol. Rurzyca)
- Thue (pol. Tywa)
- Ihna (pol. Ina): 128 km
O Oder e navegabel nunha gran parte do seu percorrido, tan lonxe, augas arriba, como ate Ko?le, onde o rio se conecta ao Canal Gliwicki. O curso superior do rio esta canalizado, o que permite a navegacion de grandes barcazas entre os grandes lugares industriais da area de Wrocław.
No curso inferior, o rio e de curso libre desde as cidades de
Eisenhuttenstadt
(onde un canal une o Oder co Spree en
Berlin
) e
Frankfurt (Oder)
. Augas abaixo de Frankfurt, o
rio Warta
constitue unha via navegabel con
Pozna?
e
Bydgoszcz
para embarcacions menores. En
Hohensaaten
o canal
Havel-Oder-Wasserstrasse
conecta, de novo, o rio con augas de
berlinesas
.
No curso baixo do Oder hai un parque nacional, no lado aleman, o
Parque Nacional do Baixo Val do Oder
(
Nationalpark Unteres Odertal
) con 10.500 ha de superficie, e duas zonas protexidas no lado polaco con 6.000 (
Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry
) e 30.850 ha. (
Cedynski Park Krajobrazowy
).