O
puritanismo
, unha parte radical do
protestantismo
, tivo a sua orixe na
Inglaterra
posterior a
Reforma en Inglaterra
, durante o reinado de
Isabel I de Inglaterra
.
Durante o
seculo XVI
, un sector importante da
Igrexa de Inglaterra
sentia que a ruptura definitiva coa
Igrexa catolica
romana non se terminou de producir, xa que boa parte da liturxia e as crenzas seguian sendo moi similares. Doutra banda, o
anglicanismo
estaba demasiado proximo ao poder real ingles, obediente as suas decisions e, xa que logo, arbitrario segundo as conxunturas do momento.
O dogma central do puritanismo era a autoridade suprema de
Deus
sobre os asuntos humanos. Para alguns, tal autoridade expresabase ata o grao da predestinacion ensinada por
Xoan Calvino
, pero non todos compartian esta opinion.
Ademais, os puritanos sublinaban que o individuo debia ser reformado pola graza de Deus. Cada persoa, a que Deus mostraba misericordia, debia comprender a sua propia falta de valor e confiar en que o perdon que esta en Cristo foille dado, polo que, por gratitude, debia seguir unha vida humilde e obediente.
Outras notables crenzas incluen:
- Unha enfase no estudo privado da Biblia.
- Un desexo de que todos alcancen educacion e ilustracion (especialmente para que todos poidan ler a Biblia por si mesmos).
- O sacerdocio de todos os crentes.
- Simpleza na adoracion, a exclusion de vestimentas, imaxes, candeas etc.
- A non celebracion de festividades tradicionais que eles consideraban estar en violacion dos principios regulares de adoracion.
- Crenza en gardar como obrigatorio un dia da semana como esta ordenado nos dez mandamentos, no caso deles o dia da resurreccion de Xesus, Domingo.
- Alguns aprobaban a xerarquia da Igrexa, pero outros buscaban reformar as igrexas episcopais ao modelo presbiteriano. Alguns Puritanos separatistas eran presbiterianos, pero a maioria era congregacionalistas.
A finais do seculo XVI os puritanos xa se escindiron en duas ramas: unha mais proxima as teses de Calvino, denominados
presbiterianos
, asi chamados por que as suas igrexas eran gobernadas non por un bispo, senon por presbiteros (ancians do
presbiterio
), que impulsaban unha centralizacion paulatina da estrutura eclesial, e outra integrada polos
congregacionalistas
, que defendian a existencia de igrexas locais completamente independentes unhas doutras.
A principios do
seculo XVII
, os puritanos buscaban a reforma completa da
Igrexa de Inglaterra
para amoldarla as suas crenzas. Isto provocou unha persecucion en toda Inglaterra, chegando ata a considerarselles fora da Igrexa (
1665
). Coincidindo coas primeiras ondas de emigrantes a
America do Norte
, non tardaron en sair moitos deles cara a novas terras onde profesar a sua fe na mais completa liberdade. Sera
Nova Inglaterra
o lugar onde se fundara a maior cantidade de comunidades puritanas e onde se vivira un autentico auxe das suas crenzas, formando en boa parte o caracter de moitos dos territorios do que serian mais tarde os
Estados Unidos de America
.
Hoxe en dia a palabra "puritano" empregase de forma despectiva para referirse a alguen que ten unha opinion estrita sobre a
moral sexual
, esta en contra da "cultura do tempo libre" e pretende sempre convencer das suas crenzas aos demais desaprobando os puntos de vista diferentes ao seu.
Nada disto e exclusivo dos puritanos, nin tampouco e caracteristica esencial do puritanismo, xa que a sua moral e tendencias asceticas non eran mais extremas que as de calquera cristian europeo da sua epoca. Ademais, os puritanos, polo menos os ingleses, eran relativamente tolerantes cara a outras crenzas. A imaxe popular (especialmente a televisiva) e algo mais exacta como descricion dos puritanos na America colonial, cuxo experimento social adoptou a forma dunha
teocracia
calvinista.
O comezo da
literatura estadounidense
conta con escritores puritanos como
Cotton Mather
ou
Thomas Shepard
. Os seus textos adoitaban ser panfletos ensaisticos relixiosos ou politicos. Doutra banda, con frecuencia o puritanismo foi un tema central de obras literarias como
A letra escarlata
onde o seu autor critica o que el considera fanatismo e falsa moral do puritanismo; ou como
As bruxas de Salem
, onde o seu autor utiliza ese exemplo de fanatismo como imaxe para criticar a persecucion politica do
Macartismo
.