Mar de Irlanda

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Mar de Irlanda
Irish Sea - Mor Iwerddon - Mhuir Eireann
Localizacion administrativa
Estado Irlanda Irlanda
Reino Unido Reino Unido
Division Provincia de Leinster (IRL)
Irlanda do Norte Irlanda do Norte (RU)
Escocia Escocia (RU) ( Strathclyde , Hebridas Exteriores , Dumfries and Galloway )
Inglaterra Inglaterra (RU) ( Noroeste de Inglaterra )
Gales Gales (RU)
Man Illa de Man (RU)
Localizacion xeografica
Oceano / Mar Oceano Atlantico
Continente Europa
Xeografia
Mares contiguos Mar Celtico
Subdivisions Condados irlandeses de Louth , Meath Dublin , Wicklow , Wexford , Kilkenny e Waterford
Condados norteirlandeses de Antrim e Down
Condados ingleses de Cheshire , Cumbria , Lancashire , Merseyside
Condado escoces de Dumfries and Galloway
Condados galeses de Anglesey , Gwynedd , Ceredigion e Pembrokeshire
Dependencia da Coroa britanica da Illa de Man
Illas interiores Anglesey (714 km²) e illa de Man (572 km²)
Cidades ribeiregas Dundalk , Drogheda , Dublin , Dun Laoghaire-Rathdown , Rosslare e Wexford (IRL)
Larne , Warrenpoint , Belfast ( Irl. do Norte ) (RU)
Cairnryan , Stranraer ( Escocia ) (RU)
Fleetwood , Blackpool , Liverpool , Birkenhead ( Inglaterra ) (RU)
Holyhead , Fishguard e Pembroke ( Gales ) (RU)
Douglas ( Illa de Man ) (RU)
Accidentes
Golfos e baias Baias de Dundrum, Dundalk e Carlingford Lough (IRL)
Baias de Luce , Wigtown , Morecambe , Caernarnfon e Cardigan e Solway Firth (RU)
Cabos Punta Ballyquintin e punta Carnsore (IRL)
Mull of Galloway e St. David Head (RU)
Estreitos Canal de San Xurxo (o sur, co mar de Irlanda) e canle do Norte (norte, co oceano Atlantico)
Caracteristicas
Superficie 46.007
Lonxitude maxima 310
Anchura maxima 38-42
Profundiade maxima 262 m.
Capacidade 2.800 km³
Outros datos
Areas protexidas (RU) Parque nacional Snowdonia
Parque nacional da Costa de Pembrokeshire
Parque nacional do Lake District
Mapa

Localizacion do mar de Irlanda.

Mapa batimetrico: marcas vermellas: portos de transbordador marcas e nomes azuis: portos de cargueiros bandas rosas: limites oficiais do mar de Irlanda

O Mar de Irlanda ( irlandes : Muir Eireann / An Mhuir Mheann , [ 1 ] manx : Y Keayn Yernagh , [ 2 ] scots : Erse Sea , escoces : Muir Eireann , [ 3 ] Ulster-Scots : Airish Sea , gales : Mor Iwerddon ) separa as illas de Irlanda e de Gran Bretana , conecta co oceano Atlantico polo sur a traves do Canal de San Xurxo , entre Irlanda e Gales ; e polo norte a traves do Canle do Norte , entre Irlanda e Escocia . A Illa de Man atopase situada no centro deste mar.

Anglesey , no Pais de Gales , e a maior illa no mar de Irlanda. a segunda en tamano e a illa de Man e o mar pode ser ocasionalmente, pero raramente, chamado "Mar de Manx" ( irlandes : Muir Meann , [ 4 ] manx : Mooir Vannin , escoces : Muir Mhanainn ). [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ] O mar de Irlanda ten unha importancia economica significativa para o comercio rexional, transporte maritimo, pesca e xeracion de enerxia en forma de enerxia eolica e centrais nucleares. O trafico anual entre Gran Bretana e Irlanda corresponde a mais de 12 millons de pasaxeiros e 17 millons de toneladas de bens mercantis.

Topografia [ editar | editar a fonte ]

O Mar de Irlanda esta conectado ao Atlantico Norte nos extremos norte e sur. Ao norte, a conexion e a traves do Canle do Norte entre Escocia e Irlanda do Norte e o Mar de Malin . O extremo sur esta conectado ao Atlantico a traves da Canle de San Xurxo entre Irlanda e Pembrokeshire e o Mar Celta . Esta composto por unha profunda canle de 310 km. de longo e 32?48 km. de ancho no seu lado occidental e baias mais baixas cara ao leste. A profundidade da canle occidental varia de 80 m. ata 275 m. no Beaufort's Dyke na canle norte.

A Baia de Cardigan no sur e as augas ao leste da Illa de Man tenen menos de 50 m. de profundidade. Cun volume de auga total de 2430 km³ e unha superficie de 47.000 km², o 80% esta ao oeste da illa de Man. Os bancos de area mais grandes son os bancos Bahama e King William ao leste e ao norte da Illa de Man e ao Banco Kish, Codling Bank, Arklow Bank e Blackwater Bank preto da costa de Irlanda. O mar de Irlanda, no seu maior ancho, ten 190 km e se estreita ata 76 km.. [ 8 ]

A Organizacion Hidrografica Internacional define os limites do Mar de Irlanda (coa Canle de San Xurxo) como segue,

No norte. O limite sur dos Mares interiores da costa oeste de Escocia , definido como unha lina que une o extremo sur do Mull of Galloway (54° 38'N) en Escocia e Ballyquintin Point (54° 20'N) en Irlanda.
No sur. Unha lina que se une a St. David's Head en Pais de Gales ( 51°54′N 5°19′O  /  51.900, -5.317 ) a Carnsore Point en Irlanda ( 52°10′N 6°22′O  /  52.167, -6.367 ). [ 9 ]

O mar de Irlanda experimentou unha serie de cambios dramaticos nos ultimos 20.000 anos cando finalizou o ultimo periodo glacial e foi substituido por condicions mais calidas. No alto da glaciacion, a parte central do mar moderno era probablemente un lago de auga doce. A medida que retirouse o xeo fai 10.000 anos, o lago volveuse a conectar ao mar.

Cidades e vilas [ editar | editar a fonte ]

lista de cidades e vilas ao redor das costas do Mar de Irlanda en orde de tamano:

Ranq Cidade/vila Condado Rexion/provincia Poboacion Pais
1 Dublin Condado de Dublin Leinster 1.173.179 Republica de Irlanda
2 Liverpool Merseyside Noroeste 864.122 Inglaterra
3 Belfast Condado de Antrim Ulster 847.153 Irlanda do Norte
4 Blackpool Lancashire Noroeste 142.065 Inglaterra
5 Southport Merseyside Noroeste 90.381 Inglaterra
6 Birkenhead Merseyside Noroeste 88.818 Inglaterra
7 Bangor Condado de Down Ulster 61.011 Irlanda do Norte
8 Wallasey Merseyside Noroeste 60.284 Inglaterra
9 Barrow-in-Furness Cumbria Noroeste 56,745 Inglaterra
10 Crosby Merseyside Noroeste 51.789 Inglaterra
11 Lytham St Annes Lancashire Noroeste 42.954 Inglaterra
12 Drogheda Condado de Louth Leinster 40.956 Republica de Irlanda
13 Dundalk Condado de Louth Leinster 39.004 Republica de Irlanda
14 Morecambe Lancashire Noroeste 34.768 England
15 Bray Condado de Wicklow Leinster 32.600 Republica de Irlanda
16 Colwyn Bay Conwy Clwyd 31.353 Gales
17 Thornton-Cleveleys Lancashire Noroeste 31.157 Inglaterra
18 Douglas - Illa de Man 27.938 Illa de Man
19 Carrickfergus Condado de Antrim Ulster 27.903 Irlanda do Norte
20 Dun Laoghaire Dun Laoghaire?Rathdown Leinster 26.525 Republica de Irlanda
21 Fleetwood Lancashire Noroeste 25.939 Inglaterra
22 Workington Cumbria Noroeste 25.207 Inglaterra
23 Rhyl Denbighshire Clwyd 25.149 Gales
24 Whitehaven Cumbria Noroeste 23.986 Inglaterra
25 Llandudno Conwy Clwyd 20.701 Gales
26 Wexford Condado de Wexford Leinster 20.188 Republica de Irlanda
27 Larne Condado de Antrim Ulster 18.775 Irlanda do Norte
28 Arklow Condado de Wicklow Leinster 14.353 Republica de Irlanda
29 Aberystwyth Ceredigion Dyfed 13.040 Gales
30 Holyhead Illa Holy Anglesey 11.431 Gales

Illas [ editar | editar a fonte ]

  • Lista do mar de Irlanda que tenen polo menos un quilometro cadrado de superficie ou que tenen unha poboacion permanente.
  • Anglesey e Illa Holy estan incluidos por separado.
Nome Superficie (km²) Ranq (area) Poboacion [ 10 ] Ranq (pob.) Pais
Anglesey 675 01 56.092 02 Gales
Illa de Man [ 11 ] 572 02 84.497 01 Illa de Man
Illa Holy 39 03 13.579 03 Gales
Illa Walney [ 12 ] 13 04 11.388 04 Inglaterra
Illa Lambay 5´54 05 <10 08 Republica de Irlanda
Illa Bull 3 06 <20 07 Republica de Irlanda
Illa Ramsey 2´58 07 0 - Gales
Illa Bardsey 1´79 09 <5 10 Gales
Calf of Man 2´50 08 0 - Illa de Man
Illa Barrow Desconecida - 2.616 05 Inglaterra
Illa Roa Desconecida - 100 06 Inglaterra
Ynys Gaint Desconecida - <10 08 Gales
Illa Piel 0´20 - <5 10 Inglaterra
Ynys Castell Desconecida - <5 10 Gales
Ynys Gored Goch 0´004 - <5 10 Gales

Notas [ editar | editar a fonte ]

  1. "Muir Eireann" . tearma.ie ? Dictionary of Irish Terms . Foras na Gaeilge and Dublin City University . Consultado o 18 Nov 2016 .  
  2. "Ellan Vannin" (en manx) . Centre for Manx Studies ("Laare-Studeyrys Manninagh"). Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2011 . Consultado o 8 de xullo de 2011 .  
  3. Cambridge Medieval Celtic Studies, Issues 33?35 University of Cambridge (Gran Bretana). Department of Anglo-Saxon, Norse and Celtic 1997
  4. "Electronic Dictionary of the Irish Language" . Arquivado dende o orixinal o 03 de febreiro de 2020 . Consultado o 23 de setembro de 2018 .  
  5. Bannerman, David Armitage (1963). The Birds of the British Isles: Volume 12 . Edinburgh: Oliver and Boyd. p. 84.  
  6. "The Caledonian". The Caledonian (New York: Caledonian Publishing Co.) 4 : 25. 1903.  
  7. "Irish Sea Facts" . Irish Sea Conservation. Arquivado dende o orixinal o 11 de maio de 2011 . Consultado o 3 de xullo de 2011 .  
  8. M J Howarth. "Hydrography of the Irish Sea" (PDF) . United Kingdom Department of Trade and Industry . Consultado o 2 de febreiro de 2015 .  
  9. "Limits of Oceans and Seas, 3rd edition + corrections" (PDF) . International Hydrographic Organization. 1971. p. 42 [corrections to page 12]. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 08 de outubro de 2011 . Consultado o 6 de febreiro de 2010 .  
  10. As cifras de poboacion son do censo de 2001, agas a illa de Man, de 2006..
    As poboacions das illas menores estimouse en 5 por casa habitada
  11. Isle of Man Census 2006 Arquivado 17 de xaneiro de 2013 en Wayback Machine . (excluding the population of 2 living on the Calf of Man )
  12. National Statistics ? Walney North (Ward) Arquivado 14 de xullo de 2014 en Wayback Machine . and Walney South (Ward) Arquivado 15 de setembro de 2016 en Wayback Machine .

Vexase tamen [ editar | editar a fonte ]


Este artigo tan só é un bosquexo
  Este artigo sobre xeografia e, polo de agora, so un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuir a que a Galipedia mellore e medre .
  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamen podes contribuir.