O
Lagopus muta
e unha
especie
de
ave
da
orde
dos
galiformes
,
familia
dos
fasianidos
e
subfamilia
dos
tetraoninos
, unha das tres que componen o
xenero
Lagopus
.
Esta especie subdividese en numerosas
subespecies
.
Mide entre 34 e 36 cm de lonxitude, dos cales 8 cm corresponden a
cola
, composta por 16
plumas
timoeiras; a sua envergadura alar oscila entre os 54 e os 60 cm, polo que e lixeiramente menor que o
lagopodo comun
, ao redor dun 10 %.
[
2
]
O seu
corpo
esta cuberto por unha
plumaxe
densa que lle da a aparencia dun volume maior do que posue realmente, xa que o seu peso alcanza escasamente os 400-500 g. A sua
cabeza
e arredondada, co
peteiro
negro e curto, a adoita presentar unha pequena
caruncula
de cor vermella situada sobre os seus
ollos
pardos.
[
2
]
Para soportar as
temperaturas
extremas do seu
habitat
, posue
plumas
dobres, que cobren incluso as
patas
. Ademais e unha especie que non adoita desprazarse a grandes distancias, tentando minimizar asi o gasto enerxetico.
Unha caracteristica particular deste animal e a de posuir as
patas
completamente cubertas de plumas, que descenden ate a porcion distal dos dedos, deixando ao descuberto soamente as fortes unas que lle permiten escavar incluso na neve mais dura. As pegadas que deixan as suas patas recordan as dunha
lebre
pequena.
Con respecto a cor destas aves de montana, e interesante destacar que a
natureza
dotounas dunha homocromia estacional que lles permite
camuflarse
no seu
habitat
cambiante. Asi, durante o veran, a plumaxe presenta tonalidades pardas, cincentas e avermelladas con estrias transversais negras sobre o dorso. A parte inferior das
as
e o ventre permanecen brancos todo o ano. En cambio, en inverno a plumaxe convertese nunha capa totalmente branca, cun trazo negro sobre os ollos, sendo posibel distinguir ao macho da femia por presentar unha mancha negra debaixo da garganta. O paso da plumaxe estival ao invernal ten lugar dun modo gradual. Na primavera ten unha tonalidade que vai da gris a parda escura, e a mediados de agosto pasa a parda agrisada; en outubro, a abrancazada con manchas marrons e en decembro adquire a sua caracteristica cor branca uniforme.
A especie esta amplamente estendida polas rexions frias do
Holoartico
, e tamen habita nas partes altas das principais
cadeas montanosas
de
Eurasia
e
Norteamerica
, entre o limite superior das arbores e a zona das neves perpetuas, onde as particularidades de cada zona a traves do proceso de
adaptacion natural
da especie deu lugar a numerosas
subespecies
.
[
3
]
[
4
]
No caso de
Espana
, encontramos nos
Pireneos
a subespecie
Lagopus mutus pirenaicus
, da que se manten unha poboacion que non presenta maiores oscilacions como resultado das escasas ameazas a que se encontra exposta. En efecto, son poucos os inimigos que a molestan e tampouco o home alterou demasiado a sua poboacion dadas as dificultades que comporta a caza desta ave a grande altura.
[
3
]
As
glaciacions
do
cuaternario
, hai 20 000 anos, trouxeron esta especie ao territorio que hoxe e a
Peninsula Iberica
. Co posterior desxeo, a especie ficou reducida aos
Pireneos
, sendo a poboacion mais proxima a que se atopa nos
Alpes
. E unha especie mais comun na Europa setentrional.
[
Compre referencia
]
Vive nos ambientes subnival e nival, por enriba do territorio arborado. En
Cataluna
atopase entre os 1 900 e os 2 000 m de altitude no
Val de Aran
, e entre os 2 200 e os 2 300 m no resto das comarcas pirenaicas.
[
Compre referencia
]
A especie foi descrita en
1781
polo
medico
e
botanico
Lars Montin
,
[
5
]
baixo o nome de
Tetrao mutus
,
[
4
]
[
6
]
nun traballo publicado en
Phys. Salsk. Handl
, nº 1 p. 155.
[
4
]
Para a do xenero, vexase
Lagopus
.
O
epiteto especifico
,
muta
, esta tomado do nominativo feminino singular do adxectivo
latino
m?tus, -a, -um
, 'mudo', 'silencioso'.
- Tetrao mutus
Montin, 1781
- Lagopus mutus
(Montin, 1781)
Segundo del Hoyo
et al
. na especie reconecense as seguintes vinte e unha
subespecies
(indicase a distribucion de cada unha delas):
[
6
]
- Lagopus muta krascheninnikowi
Potapov, 1985
?
Peninsula de Kamchatka
.
- Lagopus muta gerasimovi
Red’kin, 2005
?
Illa Karaginskiy
, ao NE da peninsula de Kamchatka.
- Lagopus muta ridgwayi
Stejneger, 1884
?
Illas do Comandante
(nas
Aleutianas
).
- Lagopus muta kurilensis
Nagamichi Kuroda, 1924
?
Illas Kuriles
.
- Lagopus muta japonica
A. H. Clark, 1907
? Centro de
Honshu
(
Xapon
).
- Lagopus muta evermanni
Elliot, 1896
? Illas
Attu
e
Agattu
(nas Aleutianas occidentais).
- Lagopus muta townsendi
Elliot, 1896
? Illas
Kiska
(nas Aleutianas).
- Lagopus muta gabrielsoni
Murie, 1944
? Illas
Little Sitkin
,
Hawadax
ou Rats e
Amchitka
(nas Aleutianas occidentais).
- Lagopus muta sanfordi
Bent, 1912
? Illas
Tanaga
e
Kanaga
(nas
illas Andreanof
).
- Lagopus muta chamberlaini
A. H. Clark, 1907
? Illa
Adak
(nas Aleutianas).
- Lagopus muta atkhensis
Turner, 1882
? Illa
Atka
(nas Aleutianas).
- Lagopus muta yunaskensis
Gabrielson & Lincoln, 1951
? Illa
Yunaska
(nas Aleutianas).
- Lagopus muta nelsoni
Stejneger, 1884
? Illas
Unimak
,
Unalaska
e
Amaknak
(nas Aleutianas).
- Lagopus muta dixoni
Grinnell, 1909
? Illas da
Baia dos Glaciares
e o continente adacente (sueste de
Alasca
) ate o
arquipelago Alexander
e o oeste do
Canada
(noroeste da
Columbia Britanica
).
- Lagopus muta kelloggae
Grinnell, 1910
? Alasca (agas o SE) e o N de
Yukon
.
- Lagopus muta rupestris
(J. F. Gmelin, 1789)
? N do Canada, desde as illas
Melville
e
Ellesmare
, ate o centro da Columbia Britanica, S de
Mackenzie
(distrito de
Nunavut
),
illa Southampton
, N do
Quebec
e da
peninsula do Labrador
.
- Lagopus muta macruros
Schiøler, 1925
? Costas do N e o E de
Groenlandia
.
- Lagopus muta saturata
Salomonsen, 1950
? Costas do NO de Groenlandia.
- Lagopus muta reinhardi
(C. L. Brehm, 1824)
? Costas do SO e o SE e Groenlandia.
- Lagopus muta welchi
Brewster, 1885
?
Terra Nova
.
- Lagopus muta islandorum
(Faber, 1822)
?
Islandia
.
Poren, o
Sistema Integrado de Informacion Taxonomica
(ITIS) reconece catro mais:
[
5
]
- Lagopus muta atkhensis
Turner, 1882
- Lagopus muta capta
J. L. Peters, 1934
- Lagopus muta chamberlaini
A. H. Clark, 1907
- Lagopus muta dixoni
Grinnell, 1909
- Lagopus muta evermanni
Elliot, 1896
- Lagopus muta gabrielsoni
Murie, 1944
- Lagopus muta helvetica
(Thienemann, 1829)
- Lagopus muta hyperborea
Sundevall, 1845
- Lagopus muta islandorum
(Faber, 1822)
- Lagopus muta japonica
A. H. Clark, 1907
- Lagopus muta kurilensis
Kuroda, 1924
- Lagopus muta millaisi
Hartert, 1923
- Lagopus muta muta
(Montin, 1781)
- Lagopus muta nadezdae
Serebrovski, 1926
- Lagopus muta nelsoni
Stejneger, 1884
- Lagopus muta pleskei
Serebrovski, 1926
- Lagopus muta pyrenaica
Hartert, 1921
- Lagopus muta ridgwayi
Stejneger, 1884
- Lagopus muta rupestris
(Gmelin, 1789)
- Lagopus muta sanfordi
Bent, 1912
- Lagopus muta saturata
Salomonsen, 1950
- Lagopus muta townsendi
Elliot, 1896
- Lagopus muta welchi
Brewster, 1885
- Lagopus muta yunaskensis
Gabrielson & Lincoln, 1951
- ↑
BirdLife International (2016):
Lagopus muta
na
Lista vermella
da
UICN
. Version 2018-2. Consultada o 7 de xaneiro de 2019.
- ↑
2,0
2,1
The Birds of the Western Palearctic [Abridged]
.
OUP
. 1997.
ISBN
0-1985-4099-X
.
- ↑
3,0
3,1
E. de Juana & J. M. Varela (2000):
Guia de las aves de Espana, peninsula, Baleares y Canarias
. Barcelona:
Lynx Edicions
e SEO/Birdlife.
ISBN 84-8733-426-1
, p. 62.
- ↑
4,0
4,1
4,2
Lagopodo Alpino.
Lagopus muta
(Montin, 1781)
en Avibase.
- ↑
5,0
5,1
Lagopus muta
(Montin, 1781)
no
ITIS
.
- ↑
6,0
6,1
de Juana, E.; Kirwan, G. M. & Garcia, E. F. J. (2016): "Rock Ptarmigan (
Lagopus muta
). In: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D. A. & de Juana, E. (eds),
Handbook of the Birds of the World Alive
. Barcelona:
Lynx Edicions
.
ISBN 978-84-9655-388-0
.
- del Hoyo, J.; Collar, N. J.; Christie, D. A.; Elliott, A. & Fishpool, L. D. C. (2014):
HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World. Volume 1: Non-passerines
. Barcelona:
Lynx Edicions
/ Cambridge, UK: BirdLife International.
ISBN 978-84-9655-394-1
.
- de Juana, E.; Kirwan, G. M. & Garcia, E. F. J. (2016): "Rock Ptarmigan (
Lagopus muta
). In: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D. A. & de Juana, E. (eds),
Handbook of the Birds of the World Alive
. Barcelona: Lynx Edicions.
ISBN 978-84-9655-388-0
.