O
23F
ou
23-F
foi un
golpe de estado
fracasado que se produciu en
Espana
o
23 de febreiro
de
1981
. Foi levado a cabo por alguns mandos militares, sendo a parte mais afamada o asalto do
Congreso dos Deputados
por un numeroso grupo de gardas civis baixo mando do tenente coronel da
Garda Civil
Antonio Tejero
, durante a votacion do candidato a presidencia do goberno,
Leopoldo Calvo-Sotelo Bustelo
, da
UCD
.
Neste golpe posiblemente coincidisen distintas tramas golpistas que operaban desde o comezo da reinstauracion borbonica do ano
1975
, mediante unha accion coordenada.
Adolfo Suarez e Gutierrez Mellado en 1980.
As seis da tarde empeza a votacion nominal para o investimento de
Leopoldo Calvo-Sotelo
como presidente do goberno. As 18:21 horas, cando ia emitir o seu voto o deputado socialista
Juan Manuel Nunez Encabo
, un grupo de
gardas civis
, armados con metralletas, irrompe no congreso dos deputados as ordes do tenente coronel
Antonio Tejero
. Este, desde a tribuna, berra "¡Quieto todo el mundo!" e ordena que todos se tiren ao chan. O daquela ministro, xeneral do exercito,
Gutierrez Mellado
erguese e encarase con Tejero tentando ordenar aos gardas que depuxesen as armas. Tras a inocente tentativa de Mellado para reafirmarse na autoridade, Tejero dispara de xeito intimidatorio e os gardas fan o propio cos subfusis.
Santiago Carrillo
permanece sentado no escano, o Presidente
Adolfo Suarez
tenta axudar a Gutierrez Mellado mentres o resto dos deputados obedecen a orde de Tejero de tirarse o chan.
Pedro Francisco Martin, operador de
Television Espanola
, gravou case media hora, achegando ao mundo un documento audiovisual de valor incalculable sobre a tentativa do golpe de Estado. Coa toma armada do hemiciclo e o secuestro de poderes executivo e lexislativo, tentabase conseguir un "baleiro de poder", sobre o que se pretendia xerar un novo poder politico. Mais tarde, catro dos deputados foron separados do resto: o presidente do Goberno,
Adolfo Suarez Gonzalez
, o ministro de Defensa,
Agustin Rodriguez Sahagun
, o lider da oposicion, o socialista
Felipe Gonzalez Marquez
, o segundo na lista do PSOE,
Alfonso Guerra
, e o lider do
Partido Comunista de Espana
,
Santiago Carrillo
.
Pouco tempo despois e seguindo o plan previsto, sublevouse en
Valencia
o capitan xeneral da
III Rexion Militar
,
Jaime Milans del Bosch
, que sacou algunhas companias de
carros de combate
a rua, desde o porto de Valencia ata o centro da cidade, onde apuntaban aos edificios institucionais, como o concello ou as cortes valencianas. Decretou o Estado de excepcion e tentou convencer outros militares de secundar a sua accion. As nove da noite, un comunicado do Ministerio do Interior informaba da constitucion dun goberno provisorio con subsecretarios de diferentes instancias ministeriais, presidido por Francisco Laina, para asegurar a gobernacion do estado e en estreito contacto coa Xunta de xefes do Estado Maior. Entre tanto, outro xeneral,
Torres Rojas
, fracasaba na sua tentativa de suplantar no mando da
Division Acoirazada Brunete
o
xeneral Juste
, xefe desta, abortandose a pretension de ocupar os puntos estratexicos da capital, entre eles as sedes da radio e television, e a difusion dun comunicado relatando o exito do golpe.
O presidente da
Generalitat de Cataluna
,
Jordi Pujol
, pouco antes das dez da noite transmitia para toda Espana polas emisoras de Radio Nacional e Radio Exterior unha alocucion onde chamaba a tranquilidade. Ata a unha da noite xestionouse desde o Hotel Palace, nos arredores do Congreso, lugar elixido como centro de operacions polo xeneral
Aramburu Topete
, daquela director xeral da Garda Civil e o xeneral Saenz de Santa Maria, director xeral da Policia Nacional. Por ali tamen deambulou o xeneral
Alfonso Armada
, parte do plan golpista, quen pretendia simulando negociar cos asaltantes, proporse a si propio como solucion de consenso, emulando o xeneral frances
De Gaulle
, fracasa cando se nega Tejero a que presidise un goberno do que tamen formarian parte socialistas e mesmo comunistas. Mais tarde, descubertos xa os seus plans, seria relevado do seu posto de 2º xefe do estado maior do exercito pola sua implicacion na trama golpista.
[
1
]
O
rei Xoan Carlos I
tivo ata a noite para decidir a sua postura e transmitiu sen dificultades por television a sua negativa a apoiar o golpe, isto permitiu abortalo a medida que avanzaba a noite. Xa a unha da madrugada do dia 24 de febreiro, o rei interveu en television, vestido con uniforme de capitan xeneral dos Exercitos para posicionarse contra os golpistas e desautorizar a Milans del Bosch. A partir dese momento o golpe dase por fracasado. Na medianoite, Alfonso Armada presentarase no Congreso cun dobre obxectivo: convencer ao tenente coronel Tejero que depuxese a sua actitude e asumir el propio o papel de xefe do goberno baixo as ordes do rei, en actitude anticonstitucional. Pero Armada non era a "autoridade competente" que esperaba Tejero e foi despachado violentamente. Pola sua banda, Milans del Bosch, illado, cancelou os seus plans as cinco da mana e foi arrestado, poren Tejero resistiu ata mediodia do 24. Durante a mana do dia 24 os deputados foron liberados.
De xeito alternativo, hai documentacion que propon que o golpe foi dado por orde do rei, como testemuna Antonio Tejero.
[
2
]