O
calendario chines
(
chines tradicional
: 農曆;
chines simplificado
: ??;
pinyin
: Nongli) e un
calendario lunisolar
, a diferenza do
calendario gregoriano
occidental que emprega un calendario solar.
O calendario chines dividese en seis meses de 29 dias e seis meses de 30 dias, o que resulta en anos de 354 dias. De ai que o calendario chines non coincida co calendario occidental que, en xeral, ten 365 dias. Cada mes lunar iniciase na lua nova e o
Aninovo Chines
esta determinado pola segunda lua nova despois do
solsticio
do
21 de decembro
(ou solsticio de inverno), que ocorre entre finais de
xaneiro
e mediados de
febreiro
segundo o calendario gregoriano.
Para axustar o ciclo lunar de 354 dias o ciclo solar de 365 debese intercalar un mes cada dous ou tres anos, a diferenza do
calendario gregoriano
solar que engade un dia cada catro anos.
A sua orixe asociase ao emperador
Huang Ti
, o redor do ano
2637
aC, cando introduciu 5 ciclos de doce anos rexidos por animais distintivos:
rata
,
boi
,
tigre
,
coello
,
dragon
,
cobra
,
cabalo
,
ovella
,
mono
,
galo
,
can
e
porco
. As casas lunares ou
sh?
son cada unha das 28 constelacions do
zodiaco
lunar. Dependendo da data e hora de nacemento da persoa, a
lua
estara nalgunha das casas lunares, determinando asi o signo da persoa.
O calendario chines tradicional
[
1
]
e tan antigo que non se conecen ben as suas orixes. Di a lenda que as suas primeiras bases se remontan os xia, que habitaron aquelas terras sobre o
2205
a.C., mentres que outra tradicion o atribue directamente o mitico Huang ti, unificador e primeiro emperador da China, que viviu ala polo seculo III a.C. Os historiadores situan as orixes cara a metade da
dinastia Shang
(
1300
a.C.), data da primeira constancia documental da utilizacion das contas ciclicas para os dias.
O problema para os sabios astronomos chineses foi o mesmo que para o resto dos pobos antigos: tentar combinar os movementos da lua e do sol, ciclos sempre dificiles de conxeniar. O calendario chines tradicional era lunar, pero iso causaba graves problemas os agricultores porque non habia forma de fixar as
estacions
nel. Como para o resto de culturas, a procura dun calendario que reflectise correctamente as estacions era fundamental para o agro, polo que os pobos buscaron maneiras de observar o movemento dos astros (tomando a terra como referente) e reflectilo nun sistema cronoloxico de dias completos.
Pasaron os seculos e cara ao ano
104
a.C., por medio de sistemas de observacion e de medicion das sombras proxectadas por un pau vertical (gnomon), os antigos astronomos chineses chegaron a estimar a duracion do
ano
en 365,2502 dias, unha aproximacion excelente para a epoca. Xa sobre o ano
480
da nosa era, o gran sabio
Ju Chongzchi
estableceuno en 365,2428 dias, cun exceso de tan so 52 segundos sobre o valor vixente (365,2422). Ata a reforma gregoriana (proclamada en
1582
), o noso calendario acumulaba erros de 11 minutos e 14 segundos por ano (674 segundos). Ju Chongzchi foi trece veces mais preciso once seculos antes.
O calendario chines e lunisola
[
1
]
. O ano chines ordinario consta de 12 lunacions (doce meses lunares) o que supon entre 353 e 355 dias. Cada certo tempo (mais ou menos, cada tres anos) intercalase un
ano embolismal
(un ano con 13 meses lunares) de entre 383 e 385 dias.
Como conecian con grande exactitude a duracion dos ciclos lunares e solares, chegaron a mesma conclusion matematica que outras moitas culturas, descubrindo o ciclo de 19 anos (
ciclo metonico
) e considerando anos embolismais o anos 3º, 6º, 9º, 11º, 17º e 19º do ciclo, pois a norma basica e que o
solsticio de inverno
debe suceder sempre no 11º mes do ano.
Os chineses median o ano polo retorno do solsticio de inverno, e para iso valianse do
gnomon
, co que calibraban a lonxitude das sombras a mediodia. Considerase un ciclo de 60 anos, dividido noutro menor de 12 anos. Tamen hai un ciclo mensual meteoroloxico, con 24 puntos sinalados.
Dende a introducion do
budismo
na China cada ano, ademais do seu numero, ten o nome dun signo do zodiaco. Os signos do zodiaco chines son:
Shu
(rata),
Niu
(bufalo),
Hu
(tigre),
Mao
(coello),
Long
(dragon),
She
(serpe),
Ma
(cabalo),
Xan
(cabra),
Hou
(mono),
Ji
(galo),
Gou
(can) e
Zhu
(Porco). O
ano comeza
cando o sol entra en
pisces
, coa primeira lua nova.
Cada mes o sol entra nunha constelacion do zodiaco diferente. Se nun mes o sol non entra nunha constelacion, ese acaba sendo o mes a intercalar. Chamase co nome do mes anterior antecedido do prefixo "shun-". Os meses agrupanse en tres grupos:
meng
(primeiro),
zhong
(medio) e
ki
(ultimo); e en catro estacions,
chun
(
primavera
),
xia
(
veran
),
qiu
(
outono
) e
dong
(
inverno
). O nome dos meses formanse combinado ambolos dous conceptos, por exemplo "ki-tsin" e o ultimo mes do outono. Os meses tamen se poden denominar como os anos.
Os meses chineses estan compostos por tres semanas de 10 dias cada unha. O grupo dos primeiros 10 dias do mes recibe o nome de
tschu
. Os dias do mes contanse polos seus ordinais. O dia comeza a media noite e dividese en 12
schis
. Cada schi consta de duas horas, a primeira hora chamase
schi-kjao
e a segunda
schi-tssching
. Cada schi dividese en oito
ko
(cuartos de hora), o ko ten 15
feus
, polo que un feu equivale a un minuto. Unha hora chamase
tschuco
, un
jiko
e un cuarto de hora.
Para axustar o ciclo lunar de 354 dias o ciclo solar de 365 debese intercalar un mes cada 2 ou 3 anos, a diferenza do
calendario gregoriano
solar que engade un dia cada catro anos.