Calabria
[
1
]
[
2
]
(en
calabres
Calabbria
, en grecanico (o dialecto
grego
falado na Calabria)
Calavria
e en grego
Καλαβρ?α
) e unha rexion da
Italia
meridional de dous millons de habitantes, con capital en
Catanzaro
. Limita ao norte coa
Basilicata
. E a rexion mais ao sur da
Peninsula Italica
, ao suroeste un brazo de mar separaa de
Sicilia
.
A rexion forma a punta da "bota" que forma a peninsula. Esta banada ao oeste polo mar
Tirreno
, ao leste polo
mar Xonico
, ao nordeste polo
golfo de Taranto
e ao suroeste esta separada de Sicilia polo
estreito de Messina
. A distancia entre o
cabo Peloro
en Sicilia e
punta Pezzo
en Calabria e so de 3,2 km.
Na superficie calabresa dominan os outeiros, que se estenden polo 49,2% do seu territorio. Tamen ten amplas zonas montanosas que cobren o 41,7% da rexion.
No norte esta a parte meridional do
macizo do Pollino
na fronteira coa Basilicata. No nordeste a cadea costeira que se estende entre a costa tirrenica e os profundos vales dos rios
Crati
e
Savuto
que a separan do altiplano da
Sila
. No centro-norte esta a
Sila
, un amplo altiplano boscoso que se estende cara ao sur ate a
Marcellinara
. Baixo o istmo de Marcellinara, comezan as serras calabresas, que se estenden cun duplo alinamento montanoso ate xuntarse directamente co
Astromonte
. O cumio mais elevado destas serras, o
Monte Pecorar
chega aos 1420 m. Entre as chairas de Santa Eufemia de Gioia Tauro erguese o monte
Poro
(710 m). Ao sur erguese o Aspromonte, cuxo cumio mais elevado, o
Montalto
acada os 1955 m. As chairas cobren o 9% do seu territorio e son todas de escasa extension.
Os golfos calabreses son:
En Calabria hai duas illas, ambalas duas ao longo da
Riviera dei Cedri
, na costa tirrenica:
O clima calabres e xeralmente de tipo mediterraneo. O litoral xonico e mais seco e arido que o tirrenico, que presenta un tempo mais temperado. As temperaturas en xeral non baixan dos 10 °C na costa e non superan os 40 °C. Ao longo dos
Apeninos
o clima e case de tipo alpino. Os invernos son frios e neva, sendo os verans frescos.
A rexion dividese en cinco provincias:
As cidades mais poboadas da Calabria son:
A poboacion calabresa fala o dialecto
calabres
, pero carece de oficialidade, sendo unicamente oficial o
italiano
.
Por causa das variadas raices historicas da rexion, existen zonas da Calabria onde ainda se falan dialectos doutros idiomas. No norte falase un dialecto do
napolitano
, mentres que no sur da rexion hai numerosas semellanzas do dialecto local co
siciliano
.
Ate o seculo XVI o
grecanico
era falado en toda a Calabria meridional, pero hoxe so perdura nos concellos de
Bova
,
Roghudi
e
Galliciano
(na provincia de Reggio Calabria) e nalguns barrios de Reggio, historico bastion do
grego
en Italia. As estradas das cidades da area grecanica ainda tenen a dobre nomenclatura en italiano e grecanico.
Noutras zonas, mais restrinxidas, tamen se falan dialectos do
albanes
e no concello de
Guardia Piemontese
falase o
occitano
.