Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
O
4 de outubro
e o 277º dia do ano do
calendario gregoriano
(278º nos
anos bisestos
). Quedan 88
dias
para finalizar o
ano
.
- 610
-
Heraclio
chega por barco dende
Africa
a
Constantinopla
, derrota o emperador bizantino
Focas
e coroase novo emperador.
- 1476
-
Tratado de Tudela
polo que
Fernando o Catolico
interven en
Navarra
.
- 1511
- Fernando o Catolico unese cos
Estados Pontificios
e con
Venecia
na chamada
Liga Santa
para frear a crecente hexemonia francesa na
Italia
.
- 1535
- Os colonizadores espanois fundan a cidade de
Sincelejo
(
Colombia
).
- 1535 -
Maria Tudor
, filla de
Henrique VIII
e de
Catarina de Aragon
, e coroada raina de
Inglaterra
.
- 1582
-
Roma
: O papa bolones
Gregorio XIII
decreta o calendario gregoriano na substitucion do calendario xuliano. En
Polonia
,
Espana
,
Portugal
e
Italia
, a noite do
xoves
4 de
outubro
de
1582
deu paso o
venres
15 de
outubro
.
- 1766
- O navegante frances
Louis Antoine Bougainville
accede a deixar as illas
Malvinas
ao mando da
Capitania Xeneral de Buenos Aires
tras aceptar de
Espana
unha forte suma de dineiro.
- 1824
-
Mexico
independizase de
Espana
e fundase a Republica de
Mexico
.
- 1830
- Independencia de
Belxica
, despois da separacion dos
Paises Baixos
.
- 1840
- Milicia liberal de
Vigo
ataca
Pontevedra
con artillaria no marco da disputa pola capitalidade da provincia.
- 1883
- Primeiro percorrido do
tren
Expreso do Oriente
.
- 1890
-
Robert Koch
recomenda a tuberculina como vacina tralo experimento que demostra que unha segunda infeccion de
tuberculose
non ten ningun efecto en animais que xa estaban infectados pola enfermidade.
- 1895
- Celebrase o primeiro
US Open
de
Golf
, en
Rhode Island
.
- 1905
- Os
irmans Wright
realizan en
Dayton
un voo de mais de media hora de duracion.
- 1910
- O aviador frances Tabuteao realiza un percorrido en biplano dende
Donostia
a
Baiona
.
- 1910 -
Portugal
proclama a republica e o rei
Manuel II
foxe a
Bretana
.
- 1918
- Abdicacion do tsar
Fernando I de Bulgaria
a favor do seu fillo
Boris I
.
- 1921
- A
Sociedade de Nacions
rexeita acudir na axuda de
Rusia
e atribue a fame que azouta ese pais a sua direccion politica.
- 1934
- Constituese un goberno presidido por
Alejandro Lerroux
, con membros da
CEDA
. Como protesta, os socialistas chaman a folga xeral, que se converteu na chamada "
revolucion de Asturias
", na que morreron 1.335 persoas.
- 1945
-
Segunda guerra mundial
: O xeneral
MacArthur
, comandante supremo das forzas estadounidenses no
Xapon
, proclama a lei de liberdades civis nese pais.
- 1956
- Inaugurase a base naval hispano-estadounidense de
Rota
.
- 1957
- Os rusos colocan en orbita o primeiro obxecto artificial da historia: o
Sputnik I
. Un mes mais tarde lanzan o
Sputnik II
, cun ser vivo a bordo: a cadela
Laika
.
- 1958
- O primeiro servizo transatlantico con pasaxeiros e inaugurado por
British Airways
entre
Londres
e
Nova York
.
- 1959
- A sonda lunar
Lunik III
tira, durante o seu voo arredor da
Lua
, as primeiras fotografias da sua cara oculta.
- 1960
-
EEUU
lanza o espazo o "
Courier IB
", primeiro satelite activo de telecomunicacions.
- 1963
- A estrea en
Espana
da pelicula estadounidense "Con faldras e ao tolo", protagonizada por
Marilyn Monroe
,
Tony Curtis
e
Jack Lemmon
, colleita un grande exito.
- 1966
- Proclamacion da independencia de
Lesotho
, antigo
Basutoland
, que permanece na
Commonwealth
.
- 1968
- O
No-Do
convertese na revista cinematografica; a partir de agora o noticiario sera renovado e constara, fundamentalmente, de tres partes: noticias breves, grandes reportaxes e paxinas en cor.
- 1971
- O
Lunokhod I
, da
URSS
, finaliza sua actividade investigadora na
Lua
, o esgotarselle, o cabo de dez meses, a fonte de enerxia que levaba.
- 1979
-
Espana
ratifica o
Convenio de Dereitos Humanos
.
- 1981
-
Ali Jamenei
, elixido presidente de
Iran
en substitucion de
Muhammad Ali Rajai
.
- 1981 - Celebrase en
Hamburgo
o "Dia da Saude", organizado pola Asemblea da Saude de
Berlin
.
- 1984
- O
furacan Hortensia
chega a Galicia. Ao seu paso deixa 2 vitimas mortais (4 mais fora do pais) e danos por riba dos 60 millons de euros.
- 1987
-
Michel Prufer
bate o record mundial de velocidade en esqui, a quilometro lanzado, con 217,68 km/h. celebrado en
Chile
.
- 1988
-
Amnistia Internacional
revela nun informe o lamentable panorama mundial dos dereitos humanos os 40 anos da
Declaracion Universal dos Dereitos Humanos
.
- 1991
- Os delegados de 30 paises firman en
Madrid
o acordo polo que se designa a
Antartida
"reserva natural para a paz e a ciencia" e prohibese a explotacion mineira durante 50 anos.
- 1997
- A Infanta
Cristina de Borbon
, segunda filla dos reis de
Espana
, e o deportista
Inaki Urdangarin
casan na catedral de
Barcelona
.
- 2002
- Un tribunal estadounidense condena a tabaqueira
Philip Morris
a pagar 28 000 millons de dolares a unha muller enferma de
cancro de pulmon
.
- 2007
- no
parque nacional de Tsolofelo
(
Botswana
) e enterrado o cadaver repatriado do
Negro de Banolas
, o cadaver embalsamado dun home da
etnia san
(chamado pexorativamente ≪bosquimano≫), que desde 1916 exhibiase como atraccion turistica no
museo Darder
de
Banyoles
(Cataluna).
- 1276
-
Margarida de Brabante
, raina de Alemana.
- 1462
-
Francisco Roldan Jimenez
, expedicionario e navegante espanol.
- 1472
-
Lucas Cranach
, pintor aleman.
- 1550
-
Carlos IX
, rei de
Suecia
- 1607
-
Francisco de Rojas Zorrilla
, dramaturgo espanol.
- 1720
-
Giovanni Battista Piranesi
, artista e gravador italiano.
- 1787
-
Francois Guizot
, politico e historiador frances.
- 1814
-
Jean-Francois Millet
, pintor frances.
- 1822
-
Rutherford Birchard Hayes
, politico e avogado estadounidense.
- 1841
-
Prudente de Morais
, presidente do
Brasil
(m.
1902
).
- 1853
-
Armando Palacio Valdes
, escritor espanol.
- 1858
-
Michael Pupin
, fisico e inventor estadounidense de orixe hungara, pioneiro do telefono,
Premio Pulitzer
1924
.
- 1861
-
Frederich Remington
, escultor e pintor estadounidense.
- 1868
-
Marcelo Torcuato de Alvear
, presidente da
Arxentina
(m.
1942
).
- 1878
-
Doroteo Arango
, "
Pancho Villa
", caudillo popular mexicano.
- 1880
-
Juan March Ordinas
, empresario e financeiro espanol.
- 1880 -
Damon Runyon
, escritor americano.
- 1881
-
Walther von Brauchitsch
, militar aleman.
- 1889
-
Francisco Madrid e Villatoro
, matador de touros espanol.
- 1891
-
Henri Gaudier-Brzeska
, escultor frances, pioneiro da escultura moderna.
- 1895
-
Buster Keaton
, cineasta e actor comico estadounidense (m.
1966
).
- 1903
-
John Vincent Atanasoff
, pioneiro da computadora americano.
- 1903 -
Ernst Kaltenbrunner
, funcionario militar aleman (m.
1946
).
- 1912
-
Francisco de Asis Cabrero Torres-Quevedo
, arquitecto espanol.
- 1916
-
Vitaly Ginzburg
, fisico ruso,
Premio Nobel de Fisica
.
- 1917
-
Violeta Parra
, cantante e folklorista chilena.
- 1917 -
Jan Murray
, comico americano
- 1918
-
Kenichi Fukui
, quimico xapones,
Premio Nobel de Quimica
(m.
1998
).
- 1923
-
Charlton Heston
, actor estadounidense (m.
2008
).
- 1926
-
Miguel Espinosa Girones
, escritor espanol.
- 1928
-
Alvin Toffler
, escritor americano de novela cientifica.
- 1931
-
Richard Rorty
,
filosofo
estadounidense
.
- 1937
-
Franz Vranitzky
, ex chanceler austriaco.
- 1938
-
Kurt Wuthrich
, quimico suizo, Premio Nobel.
- 1941
-
Jackie Collins
, novelista britanica.
- 1941 -
Anne Rice
, escritora de novela fantastica americana.
- 1943
-
H. Rap Brown
(
Jamil Al-Amin
), activista de dereitos civis.
- 1944
-
Rocio Durcal
, cantante e actriz espanola.
- 1946
-
Susan Sarandon
, actriz estadounidense.
- 1947
-
Ann Widdecombe
, membro do Parlamento britanico.
- 1949
-
Mariano Barbacid
, investigador bioquimico espanol.
- 1949 -
Armand Assante
, actor estadounidense.
- 1950
-
Francisco Araiza
, tenor mexicano.
- 1953
-
Tcheky Karyo
, actor frances.
- 1955
-
Jorge Alberto Valdano
, futbolista hispano-arxentino.
- 1959
-
Chris Lowe
, musico britanico, componente o grupo “
Pet Shop Boys
”.
- 1959 -
Tony Meo
, xogador ingles do billar ruso (snooker).
- 1962
-
Jon Secada
, cantante cubano.
- 1963
-
A.C. Green
, estrela do baloncesto.
- 1967
-
Liev Schreiber
, actor estadounidense.
- 1967 -
Marcus Bentley
, actor de dobraxe britanico.
- 1974
-
Mafalda Arnauth
, cantante portuguesa
- 1976
-
Alicia Silverstone
, actriz americana.
- 1979
-
Rachael Leigh Cook
, actriz estadounidense.
- 1072
-
Sancho II
, rei de Castela e Leon.
- 1160
-
Costanza de Castela
, raina de Castela.
- 1226
-
Francisco de Asis
, santo catolico italiano.
- 1582
-
Teresa de Cepeda y Ahumada
“
Santa Tareixa de Xesus
”, relixiosa espanola.
- 1669
-
Harmenszoon van Rijn Rembrandt
, pintor holandes.
- 1806
-
Pedro Antonio Sanchez Vaamonde
, coengo ilustrado galego (n.
1749
).
- 1816
-
James Hingston Tuckey
, explorador britanico.
- 1821
-
John Rennie
, enxeneiro escoces.
- 1851
-
Manuel Godoy
, politico espanol, valido de
Carlos IV
.
- 1904
-
Frederic Bartholdi
, escultor da Estatua da Liberdade, frances.
- 1936
-
Francisco Rodriguez Otero
, politico galego (n. 1901).
- 1946
-
Barney Oldfield
, pioneiro americano do automobilismo.
- 1970
-
Janis Joplin
, cantante estadounidense (n.
1943
).
- 1974
-
Anne Sexton
, poeta norteamericana.
- 1982
-
Glenn Gould
, pianista canadense.
- 1989
-
Graham Chapman
, comico britanico.
- 1991
-
Domingo Quiroga Rios
, investigador e xornalista galego (n. 1900).
- 1992
-
Dennis Hulme
, automobilista neozelandes.
- 1997
-
Gunpei Yokoi
, desenador e modisto xapones.
- 1998
-
Jean-Pascal Delamuraz
, expresidente suizo.
- 1999
-
Mariano Rubio Jimenez
, politico espanol, gobernador do Banco de Espana.
- 1999 -
Bernard Buffet
, pintor frances.
- 2000
-
Violeta Friedman
, escritora venezolana de orixe hungara.
- 2000 -
Michael Smith
, fisico estadounidense,
Premio Nobel
de
Quimica
1993
.
- 2002
-
Andre Delvaux
, cineasta belga.
- 2009
-
Daniel Cortezon
, escritor
galego
.
- 2009
-
Mercedes Sosa
, cantante arxentina.
- 2013
-
Vo Nguyen Giap
, militar e politico vietnamita (n. 1911).
- Santoral: San
Francisco de Asis
(fundador dos franciscanos, patron dos ecoloxistas e dos belenistas). Marco, Tiso, Crispin, Marciano, Queremon, Acepsimas, Leon, Isidoro, Quintin, Tirso e Bonifacio (martires); Xoaquin, Lucio e Petronio (bispos); Crispo, Marcos e Caio (confesores); Paulo "O monxe" (beato); Diego Luis de Sanvitores (martir). Calendario Romano: Theseia. Ceres.
Os
366 dias do ano