Is eard is
trasphlandu organ
ann na aistriu orgain no
fiochain
o dhuine amhain chuig duine eile mar
choir leighis
.
Muna leathpheire comhionann leis an deontoir an faighteoir, spreagann an nodu seo frithghniomh imdhionach, chomh dian go bhfeadfaidh se an fiochan trasphlandaithe a mhilleadh go hiomlan.
Tarlaionn an frithghniomh seo de bharr
proiteini
coimhthiocha a thabhairt isteach don fhaighteoir. Is feidir e a rialu a bheag no a mhor le
drugai
imdhionathoirmiscthe, agus is lu e i gcomhreir dhireach le dluithe an ghaoil idir deontoir is faighteoir.
Trasphlandaiodh na fiochain is na horgain seo go rathuil:
fuil
is fochoda na fola, smior cnaimhe, duan,
ae
, croi, is
scamhoga
i gcasanna cliseadh gear organ.
Faightear fiochan le trasphlandu o dheontoiri beo is
corpain
chui.
Ta an
choirne
, i dtosach na suile, a trasphlandu o na
1930idi
, ach sa chas seo nil aon cheist go dtarloidh frithghniomh imdhionach.
Is feidir coirni a choinneail i mbainc storala is a usaid chun daille de bharr dochair do thosach na suile, mar a tharlaionn i gcatarachtai, a leigheas.
Rinneadh an chead
trasphlandu croi
ar an
3 Nollaig
1967
.
Ni he an croi an t-aon rud amhain is feidir a thrasphlandu anois, afach. Is feidir duan, scamhog, ae, lamh agus fiu aghaidh a thrasphlandu chomh maith.
Sa bhliain 2005, ba i an
Francach
Isabelle Dinoire an chead duine ar
domhan
a fuair trasphlandu
aghaidhe
tar eis do mhadra ionsai fiochmhar a dheanamh uirthi. Mhair Isabelle ar feadh aon bhliain deag i ndiaidh di an trasphlandu a fhail agus ta breis agus 20 trasphlandu aghaidhe deanta ar dhaoine eile ar fud an domhain o shin.
Is iontach an dul chun cinn ata deanta maidir le trasphlandu le blianta beaga anuas.
[1]
Ta go leor daoine ar fud an domhain anois a bheadh marbh gan trasphlandu a fhail. Ta daoine eile ann, nach raibh i mbaol bais b’fheidir, ach a bhfuil saol nios fearr acu mar go bhfuair siad trasphlandu.
[2]
Reachtailtear "An tSeachtain Feasachta i leith Deontoiri Organ" in Eirinn san
Earrach
gach bliain.
[3]
[4]
| Ta an t-alt seo bunaithe ar abhar as
Freamh an Eolais
, ciclipeid eolaiochta agus teicneolaiochta leis an Ollamh
Matthew Hussey
, foilsithe ag
Coisceim
sa bhliain 2011. Ta comhluadar na Vicipeide go mor faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-abhar on leabhar a roinnt linn go leir.
|