Grianghrafadoir
agus fota-
iriseoir
ab ea
Robert Capa
, no
Endre Ern? Friedmann
. (
22 Mean Fomhair
1913
?
25 Bealtaine
1954
). Aithnitear Robert Capa mar ghrianghrafadoir a chuir a shaol i mbaol ag lorg grianghraf a rinne fiorchur sios ar bhruidiulacht agus laochas na
cogaiocht
a ar fud an domhain.
[1]
Chreid se gurb e an bealach is fearr chun a fhail amach cad e a bhi ag tarlu na e fein a chur
gualainn
ar ghualainn le
saighdiuiri
creachtaithe agus le daoine misniula a chonaic se tri shuil a cheamara.
Rugadh Endre Erno Friedmann i m
Budapeist
sa bhliain 1913 de bhunadh
Giudach
. Nios deanai ghlac Friedmann an t-ainm Robert Capa chuige fein le bheith nios cosula le hainm
Meiriceanach
.
Bhi suim aige i b
polaitiocht
na tire agus bhi se gnothach i bhfeachtas in eadan an
rialtais
ag an am ? gniomh a spreag e chun an Ungair a fhagail le dul go
Berlin
agus ansin chuig
an Fhrainc
. Thosaigh se amach ag iarraidh a bheith ina
scribneoir
ach fuair se obair i mBerlin mar
grianghrafadoir
agus thaitin an obair go mor leis.
Bhuail se i bParas leis an Ghiudach mhna as an
Pholainn
, Gerda Taro, a bhi ar a coimead o na
Naitsithe
. Thosaigh caidreamh gramhar agus gairmiuil eatarthu. Thaistil an bheirt acu le cheile ag togail grianghraf i dtiortha a bhi i gcoimhlint lena cheile.
Bhi Capa ar lathair chogaidh cupla uair:
Ba chara Capa leis an
scribhneoir
John Steinbeck
agus thaistil se go dti
an Ruis
ina chuideachta sa bhliain 1947. Ta pictiuir a ghlac se le feiceail sa chur sios greannmhar a scriobh Steinbeck faoin turas ?
A Russian Journal
.
Sa bhliain 1947, bhunaigh Capa Magnum Photos le
Henri Cartier- Bresson
, William Vandivert, David Seymour agus George Rodger.
Bhi caidreamh ag Capa leis an
aisteoir
Hollywood
Ingrid Bergman
. Bhi sise ag iarraidh go bposfadh siad, ach ni raibh Capa ag iarraidh bogadh go Hollywood. Bhunaigh
Alfred Hitchcock
, a scannan
Rear Window
ar chaidreamh mishocair na beirte.
D'eag Capa i mbun a gcuid oibre sa bhliain i1950 in iardheisceart na hAise le linn an chogaidh san Ind-Sin.
Ta conspoid ar bun anois faoi iontaofacht pictiur cluiteach amhain a ghlac Capa a thaispeaineann milisteoir Spainneach ag rith sios le fana a scaoileadh le hurchar agus e ag titim sa ghleo.
Is pictiur ioconach e an ‘
Saighdiuir ag Titim
’ ach deir an leachtoir Jose Manuel Susperregui nar glacadh e ar an mhachaire chatha i Cerro Murianao, mar a chreidtear, ach in ait tuaithe eile darb ainm Llano de Banda, cuig mile fichead ar shiul. Rinne Susperregui, a mhuineann Cumarsaid in
Ollscoil
Thir na mBascach
agus an ghrianghrafadoireacht mar shaincheird aige, mionscrudu ar an phictiur agus maionn se nach bhfuil tirdhreach an phictiuir ag teacht le tirdhreach Cero Muriano.
| Is
siol
e an t-alt seo.
Cuir leis
, chun cuidiu leis an
Vicipeid
.
Ma ta alt nios forbartha le fail i dteanga eile, is feidir leat aistriuchan
Gaeilge
a dheanamh.
|