On Vicipeid, an chiclipeid shaor.
Aerarthach
a bhfuil cisean no gandola le paisineiri ar crochadh o mhala mor gais ann. Bionn
meachan
an bhaluin nios lu na meachan an aeir a asaitionn se, agus de reir prionsabal Aircimeideis, ardaionn forsa na buacachta an balun san aer. Ardaitear an balun tri bhalasta (
gaineamh
no uisce) a chaitheamh amach as an gcisean agus an meachan iomlan a laghdu. Tuirlingionn an balun ma sceitear roinnt gais amach as an mala. Nil aon tiomaint ag gnathbhalun, agus mar sin iompraionn an ghaoth e pe treo a bhfuil si ag seideadh. Ta aerlonga indirithe ann, le mala ar chruth todoige, ar feidir iad a thiomaint is a dhiriu le lian is stiuir.
Montgolfier, 1783
Tharla an chead eitilt baluin a raibh foireann sa chisean (Pilatre de Rozier is Marquis d'Arlandes) i
bParas
i
1783
, an balun deartha ag na
dearthaireacha Montgolfier
.
Thosaigh an chead seoladh baluin timpeall
an Domhain
i
1999
(Brian Jones (
1948
-) is Bertrand Picard (
1958
-) ar bord) i Chateau d'Oex san Eilveis, agus chriochnaigh sa Mharatain sna
Afraic
nios lu na 20 la ina dhiaidh sin tar eis aistear 46,759 km ar mheanluas 97 km u
-1
.
[1]
| Ta an t-alt seo bunaithe ar abhar as
Freamh an Eolais
, ciclipeid eolaiochta agus teicneolaiochta leis an Ollamh
Matthew Hussey
, foilsithe ag
Coisceim
sa bhliain 2011. Ta comhluadar na Vicipeide go mor faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-abhar on leabhar a roinnt linn go leir.
|