Full Metal Jacket
is in
Amerikaansk
-
Britske
anty-oarlochsfilm
ut
1987
under
rezjy
fan
Stanley Kubrick
, mei yn 'e
haadrollen
Matthew Modine
en
R. Lee Ermey
. De
film
is basearre op 'e
roman
The Short-Timers
, fan
Gustav Hasford
. De
titel
ferwiisd nei in type
kugel
mei in
patroan
dat folslein fan
metaal
is. It
ferhaal
folget J.T. "Joker" Davis, in
rekrut
fan it
Amerikaanske Marinierskorps
, by syn training under de
unmeilydsume
sersjant-ynstrukteur
Hartman en letter by syn utstjoering nei
Sud-Fjetnam
yn it ramt fan 'e
Fjetnamoarloch
.
Full Metal Jacket
krige fan 'e
filmkritisy
runom lof taswaaid en waard nominearre foar de
Oscar
foar beste adaptearre
senario
. Yn 'e
bioskopen
wie de film boppedat ek in
kommersjeel
sukses.
Under de
Fjetnamoarloch
arrivearret in groep nije
rekruten
fan it
Amerikaanske Marinierskorps
op it
Marinieresrekrutedepot Parris Island
, foar de
kust
fan 'e
Amerikaanske steat
Sud-Karolina
. Der begjinne se in tige drege,
moannenlange
training under tafersjoch fan 'e
unmeilydsume
sersjant-ynstrukteur
Hartman, dy't gebruk makket fan
wrede
metoaden om 'e rekruten om te turnjen ta gefjochtsreee
mariniers
. Hy hat it ek foar de moade om 'e rekruten
bynammen
te jaan. Sa kriget J.T. Davis, nei't er in
grapke
makke hat, fan him de bynamme "Joker" ("Grapmakker"), wylst rekrut Evans, dy't ut
Teksas
komt, troch him "Cowboy" neamd wurdt. Mank de rekruten is ek de
te grouwe
Leonard Lawrence, dy't boppedat
geastlik
traach is. Hy wurdt troch Hartman "Gomer Pyle" neamd, nei in bekend unnoazel
personaazje
ut
The Andy Griffith Show
(in Amerikaanske
komeedzjesearje
ut 'e
1960-er jierren
).
Al rillegau docht bliken dat Pyle folslein ungeskikt is foar de marinierstraining. Hy ferjit hieltyd krusjale dingen, kin net meikomme op 'e
hindernisbaan
of by it
draven
en wekket ek op oare manearen hieltyd wer de
grime
fan Hartman op. As de
yntimidearjende
en
fernederjende
bestraffings
gjin effekt sortearje, beslut Hartman om Pyle oan Joker te keppeljen yn in
mentorskipsrelaasje
. Joker docht bot war om Pyle op te skerpjen, en under syn begelieding boekt Pyle in beskate foarutgong.
Tink derom: Yn de tekst hjirunder wurdt de ofrin fan de film beskreaun.
As jo de film sels sjen wolle, is it mooglik better dat jo it no folgjende diel fan 'e plotbeskriuwing (earst noch) net leze.
|
As Hartman lykwols op in
jun
by in ynspeksje untdekt dat Pyle, dy't op
dieet
pleatst is om syn
oergewicht
kwyt te reitsjen, in
doughnut
ut 'e
kantine
efteroerdrukt
hat om't er
honger
hat, binne de rapen gear. Hartman riddenearret dan dat it him mar net slagget om fan Pyle in goede marinier te meitsjen om't de oare rekruten der net by helpe. Dat, tenei sil er Pyle net mear straffe foar syn oertredings en blunders, mar ynstee de oare rekruten. Dat docht er ek, en eltse kear as Pyle wat ferjit of wat stoms docht of net meikomme kin, krije de oare rekruten strafoefenings wylst Pyle der net oan mei hoecht te dwaan. De oare rekruten hawwe der begryplikerwize hiel gau har nocht fan, en as der gjin teken is dat Pyle him ut himsels opskerpet, wurdt er op in
nacht
troch in pear man mei in
tekken
oer him hinne oan syn
bed
festholden, wylst alle oaren him in
wan bruien
jouwe mei yn
handoeken
bewuolle stikken
sjippe
. Ek Joker docht der oan mei, sij it mei
tsjinnichheid
.
De
pine
fan dy ofranseling is einlik genoch om Pyle by de les te halden. Neitiid leit er him mear ta op 'e training en ferjit neat mear. As de rekruten lang om let
sjitoefenings
krije, docht boppedat bliken dat Pyle in earsten
skerpskutter
is. De feroaring is Hartman tige
tefreden
oer, mar Joker, dy't Pyle trappearret as er suntsjes tsjin syn
gewear
praat, makket him soargen, om't er bang is dat Pyle der geastlik oan undertroch giet.
Uteinlik slagje de rekruten foar de training en untfange se har yndielings by it Marinierskorps. Joker wurdt as
militer sjoernalist
tawiisd oan 'e
Stars and Stripes
, de
krante
fan it Marinierskorps. De measte oaren, Pyle en Cowboy ynbegrepen, wurdt tawiisd oan 'e
ynfantery
. Yn harren leste nacht op Parris Island untdekt Joker Pyle op it
huske
, der't er syn gewear mei skerpe
munysje
oan it laden is. As er himsels mei utset
lud
befellen begjint ta te skreauwen, wurde alle oare rekruten wekker, en sersjant Hartman ek. Hartman oarderet de oaren wer op bed en giet sels op undersyk ut. Joker warskoget him dat Pyle syn gewear mei skerp laden hat. De sersjant besiket Pyle te yntimidearjen ta it oerlangjen fan it gewear, mar Pyle sjit him dea. Eefkes liket it as wol Pyle dernei ek Joker deasjitte, mar dan giet er sitten, nimt de
loop
fan it gewear yn 'e
mule
en
sjit himsels dea
.
Hoewol't it gefal fan
moard-selsmoard
Joker op it stuit sels bot oangrypt, wit er it nei syn utstjoering nei
Sud-Fjetnam
gau efter him te litten. Yn
jannewaris
1968
is er in yn 'e wol ferve
oarlochskorrespondint
mei de
rang
fan sersjant, dy't yn
đa N?ng
foar
Star and Stripes
wurket. Hy wurdt oeral beselskippe troch syn feste
fotograaf
, de griene
soldaat
Rafterman. Dyselde kin net wachtsje om nei it front te gean, mar Joker hat der net bot ferlet fan, ek al hawwe de oare leden fan 'e
redaksje
soms wat de gek mei him omreden fan syn gebrek oan gefjochtsunderfining. Syn kalme bestean wurdt lykwols fersteurd troch it
Tetoffinsyf
, werby't it
Noardfjetnameeske Leger
en de
Vietcong
besykje om 'e Amerikaanske posysjes yn Sud-Fjetnam under de foet te rinnen. By in oanfal op 'e basis fan it Marinierskorps yn đa N?ng bedarret Joker dan ek foar it earst yn it hjitst fan 'e striid.
De oare
deis
wurdt de redaksje ynljochte oer de oanfallen yn hiel Sud-Fjetnam. Joker wurdt, om ferslach te dwaan fan 'e op oare plakken noch altyd oangeande striid, mei Rafterman utstjoerd nei
Phu Bai
. Der moetsje se in
geweargroep
dy't troch de leden it Lusthog Squad neamd wurdt. Joker wurdt weriene mei syn alde maat Cowboy, fan it trainingskamp, dy't diel utmakket fan it Lusthog Squad. Omreden fan dy konneksje slute Joker en Rafterman har by de geweargroep oan en sa fjochtsje se mei yn 'e
Slach om Hu?
. Der komt de
pelotonskommandant
,
luitenant
Walter "Touchdown' Schinoski, al rillegau te
sneuveljen
. Letter komt ek sersjant Crazy Earl om, de befelhawwer fan it Lusthog Squad, as er by fersin in
falstrikbom
untploffe
lit. Sadwaande kriget Cowboy it befel oer de geweargroep.
Der is Cowboy eins net geskikt foar, mei't er te unwis is en net genoch oerwicht oer de oare leden fan 'e geweargroep hat. Under syn lieding rekket it Lusthog Squad paadbjuster tusken de stikken sketten
gebouwen
fan
Hu?
. Hy oarderet de
swarte
soldaat
Eightball om op
ferkenning
te gean, mar dy wurdt delsketten troch in
slupskutter
. Hy libbet noch, en wurdt mei opsetsin ferskate bykommende kearen rekke, dat hy kjirmet it ut. Mar Cowboy is derfan oertsjuge dat er in hiele peloton Noardfjetnamezen foar him oer hat en wifket oer wat er dwaan moat. Doc Jay, de
hospik
fan 'e geweargroep, nimt sels it inisjatyf om nei Eightball ta te gean, mar hy wurdt ek delsketten. Dan beslut Cowboy om 'e geweargroep werom te luken. Om't dat betsjutte soe dat se de noch altyd libjende Eightball en Doc Jay efterlitte moatte, wegeret de
masinegewearskutter
Animal Mother dat befel oan te nimme. Ynstee giet er op eigen manneboet efter de beide delsketten soldaten oan, mar hy komt te let om harren te reden. Wol untdekt er dat der gjin peloton foar harren oer leit, mar inkeld in ienlike slupskutter.
Cowboy en de oare leden fan 'e geweargroep folgje Animal Mother nei foarren, mar wylst se efter de dekking fan in hoeke fan in gebou
oer de radio
foar oerlis kontakt opnimme mei it
haadkertier
, wurdt Cowboy troch in gat yn it gebou hinne delsketten. Hy rekket derby deadlik ferwune en
stjert
yn Joker syn earms. Animal Mother nimt derop de lieding oer en giet foarop by in oanfal op 'e posysje fan 'e slupskutter. Hy, Joker en Rafterman kringe it gebou binnen der't de slupskutter him ferskanze hat, en Joker is de earste dy't de slupskutter untdekt. As it lykwols in
famke
fan
teenagejierren
blykt te wezen, rekket er derof en wifket er eefkes te lang. De slupskutter nimt him under fjoer, en hy oerlibbet it mar nauwerneed, mar hy wurdt ut syn benearing reden troch Rafterman, dy't it fanke fan in oare kant of oer it mad komt en delsjit.
De oare leden fan 'e geweargroep kloftsje gear om it swierferwune famke hinne. Rafterman is alhiel utskroeven oer syn aksje, mar Joker is suver beroerd fan 'e hiele sitewaasje. It is dudlik dat it fanke har ferwunings net oerlibje sil, mar ek dat se foarearst noch net deagiet. Se freget yn brutsen
Ingelsk
om deamakke te wurden. Animal Mother wol har krepearje litte, mar Joker seit dat se har sa net efterlitte kinne. Animal Mother nuget him ut om der wat oan te dwaan as er dat sa graach wol. Dat Joker hellet syn
pistoal
foar it ljocht en nei eefkes wifele te hawwe
ferlost er har ut har lijen
troch har dea te sjitten.
Neitiid masjearje de mariniers
sjongend
werom hei harren kamp. Yn in
voice-over
fertelt Joker dat er, nettsjinsteande it feit dat er him yn "in wrald fan stront" befynt, dochs bliid is dat er noch libbet, en noch blider dat er sa njonkelytsen hast nei hus kin.
- haadrollen
- byrollen
Full Metal Jacket
waard
regissearre
troch
Stanley Kubrick
nei in
senario
fan himsels,
Michael Herr
en
Gustav Hasford
op basis fan Gasford syn
roman
The Short-Timers
, ut
1979
. Kubrick wie ek de
produsint
fan 'e film en wurke yn dy hoedanichheid foar de
filmstudio's
Natant
en
Harrier Films
.
Full Metal Jacket
wie dermei in
Amerikaansk
-
Britske
ko-produksje
. Foar de film wie in
budget
beskikber dat ofhinklik fan 'e boarne utienrinne soe fan
$
16,5 miljoen oant $30 miljoen. De
kamerarezjy
wie yn 'e hannen fan
Douglas Milsome
, en de
filmmuzyk
waard fersoarge troch
Abigail Mead
(in
skulnamme
foar
Vivian Kubrick
, de
dochter
fan 'e regisseur).
De
opnamen
foar
Full Metal Jacket
funen yn
1985
en
1986
plak yn
Ingelan
. De binnendoarsenes waarden fierhinne opnommen yn 'e
Pinewood Studios
, yn it
Ingelske greefskip
Buckinghamshire
. Der waard op lokaasje filme yn
Cambridgeshire
, op 'e
Norfolks Broads
, op it
Isle of Dogs
en yn 'e neite fan
Londen
. By
Cliffe-at-Hoo
, oan 'e
Teems
, waard it
Fjetnameeske
oerwald
neibeard mei twahundert
ymportearre
palmbeammen
ut
Spanje
en 100.000
tropyske
planten
fan
plestik
dy't makke wiene yn
Hongkong
. Wat it swiere materieel oanbelanget, wist
regisseur
Stanley Kubrick
fjouwer
M41 Walker Bulldog
-
tanks
te lienen fan in
kolonel
fan 'e
Belgyske Lankomponint fan Definsje
, dy't in bewunderder fan syn
sinematysk
wurk wie. Om 'e
Sikorsky H-34 Choctaw
-
helikopters
fan it Amerikaanske Marinierskorps wer te jaan, ferve er
Westland Wessex
-helikopters
grien
. (Hoewol't de Westland Wessex oflaat wie fan 'e Sikorsky H-34, wie it net itselde type helikopter, eat dat kenners fuortendaliks oan 'e foarm fan 'e noas sjen kinne.)
Bassingbourn Barracks
, in eardere
fleanbasis
fan 'e
Britske Keninklike Loftmacht
(RAF), giet yn 'e film troch foar it trainingskamp fan it
Amerikaanske Marinierskamp
op
Parris Island
. Der undergiene de
akteurs
dy't de
rekruten
spilen in frij realistyske marinierstraining, oant se der by delfoelen.
R. Lee Ermey
fertolke de rol fan
sersjant-ynstrukteur
Hartman. Hy hie under de
Fjetnamoarloch
echt sersjant-ynstrukteur by it Amerikaanske Marinierskorps west, dat Kubrick liet him fierhinne syn eigen
dialooch
optinke. De akteurs dy't de rekruten spilen, waarden troch him tsien
oeren
deis taraasd. Under de opnamen krige Ermey in
ferkearsungemak
werby't er alle
ribben
oan ien kant
briek
, mei as gefolch dat de produksje fjouwer en in heale
moanne
stil kaam te lizzen.
De foar de
sloop
ornearre
Millennium Mills
yn 'e
Beckton Gas Works
te
Newham
, in
wyk
fan
Londen
, waard brukt om
Hu?
foar te stellen. It wie in earder
gasfabryk
, der't it tige dreech wie om te wurkjen, foar de
filmcrew
likegoed as foar de akteurs.
Grun
en
lucht
wie der
fergiftige
mei
asbest
en hunderten oare
gemikaaljes
.
Matthew Modine
, dy't de rol fan Joker spile, die der letter in boekje oer iepen yn it
autobiografyske
wurk
Full Metal Jacket Diary
(
2005
). Kubrick syn
dochter
Vivian Kubrick
naam by de opnamen fan
Full Metal Jacket
achttjin oeren oan byldmateriaal op foar in eventuele
efter-de-skermendokumintere
, dy't lykwols nea makke waard. Kubrick en Vivian hiene tegearre in
cameo
yn 'e film as
parsefotografen
by in
massagref
fan
Sudfjetnameeske
oerheidsfunksjonarissen
dy't by it
Tetoffinsyf
troch it
Noardfjetnameeske Leger
fermoarde
binne.
De
distribusje
fan
Full Metal Jacket
waard yn 'e
Feriene Steaten
fersoarge troch
Warner Bros.
en yn it
Feriene Keninkryk
troch
Columbia
-
Cannon
-
Warner
Distributors. De film gie op
17 juny
1987
yn
Beverly Hills
yn
premiere
, en iepene dernei op
26 juny
yn 'e Amerikaanske en op
11 septimber
yn 'e Britske
bioskopen
.
Full Metal Jacket
waard op
23 oktober
2007
foar it earst utbrocht op
blu-ray
.
Fan 'e
filmkritisy
krige
Full Metal Jacket
oer it algemien positive
resinsjes
.
Richard Corliss
fan it
tydskrift
Time
neamde de film "in technyske knock-out" en priizge benammen "de wylde, wanhopige
humor
yn 'e
dialooch
". Yn
The New York Times
omskreau
Vincent Canby
de film as "oangripend, prachtich en karakteristyk eksintryk". Yn it bled
Variety
waard
Full Metal Jacket
omskreaun as "yntins" en "treflik makke".
Ian Nathan fan it
Britske
tydskrift
Empire
joech de film lykwols mar 3 fan 5
stjerren
. Hy wie fan miening dat
Full Metal Jacket
"ynkonsekwint" wie en "sawol meislepend as op frustrearjende wize op in distansje bliuwend". Nei it earste diel, oer de training, fun er dat de film yn it stik oer Fjetnam "gjin doel mear" hie. Ek
Roger Ebert
fan 'e
Chicago Sun-Times
hie
krityk
op
Full Metal Jacket
, dat neffens him negatyf ofstiek neffens oare grutte
oarlochsfilms
oer de
Fjetnamoarloch
, lykas
Apocalypse Now
,
The Deer Hunter
en
Platoon
. Hy neamde
Full Metal Jacket
"nuveraardige foarmleas" en fun dat de film yn it twadde diel, oer Fjetnam "desyntegrearre ta in rige selsstannige stikjes, dy't net ien fan allegearre bot befredigje."
Op 'e
webside
Rotten Tomatoes
, dy't resinsjes sammelet, hat
Full Metal Jacket
in tige heech goedkarringspersintaazje fan 92%, basearre op 83 underskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald ut al dy resinsjes, stelt: "
Stanley Kubrick
syn
Full Metal Jacket
is yntins, kompakt fan opbou en bytiden
dunkere komysk
. De film mei dan net de orizjineelste
tema's
hawwe, mar is wol tige by tige effektyf yn it oerbringen derfan." Op
Metacritic
, de wichtichste
konkurrint
fan Rotten Tomatoes, behellet
Full Metal Jacket
in goedkarringspersintaazje fan 76%, basearre op 19 resinsjes.
Full Metal Jacket
brocht yn 'e
bioskopen
yn 'e
Feriene Steaten
en
Kanada
$
46,4 miljoen op, en yn alle oare
lannen en territoaria
$73,6 miljoen. Wraldwiid kaam de
opbringst
dermei ut op $120,0 miljoen. Ofset tsjin it
budget
fan $16,5 oant 30 miljoen betsjut dat in
winst
fan teminsten $90 miljoen, hoewol't der de
marketingkosten
noch wol of moatte.
Yn
1987
waard
Full Metal Jacket
by de
BAFTA's
, de wichtichste
Britske
filmprizen, nominearre yn twa
kategoryen
: beste
lud
en beste
special effects
. Yn
1988
waard de film fierders nominearre foar de
Oscar
foar beste adaptearre
senario
en de
Golden Globe
foar beste
byrol
fan in
akteur
yn in
spylfilm
(
R. Lee Ermey
).
Full Metal Jacket
wun de
Japanske
Kinema Junpo
foar beste
rezjy
fan in butenlanske film en de
Italjaanske
David di Donatello
foar beste
filmprodusint
fan in butenlanske film.